Bredevoort, Markt 3 - Sint Joriskerk
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Sint Joriskerk |
Genootschap: | PKN Protestantse gemeente Bredevoort |
Provincie: | Gelderland |
Gemeente: | Aalten |
Plaats: | Bredevoort |
Adres: | Markt 3 |
Postcode: | 7126AP |
Sonneveld-index: | 11142 |
Jaar ingebruikname: | 16e |
Architect: | |
Huidige bestemming: | protestantse kerk |
Monument status: | Rijksmonument 6869 |
Geschiedenis
De Ned. Hervormde Sint Joriskerk is nu een kerkgebouw van de Protestantse Gemeente Aalten. In 1316 werden hier de fundamenten voor een kerk of een kapel gelegd, die was gewijd aan Sint Joris, de heilige Georgius. Bij het beleg van Bredevoort in 1587, door Prins Maurits, is de oude kerk verbrand en zijn de gewelven ingestort. De reformatie begon dus met een verwoeste kerk. In 1599 werd begonnen met de bouw van een nieuwe kerk in gotische stijl. Een dakconstructie van eiken balken verving de gewelven. In 1639 werd de kerk vergroot door de noordgevel enige meters te verplaatsen. Op de oorspronkelijke plaats van deze gevel werden houten posten geplaatst. Zo ontstond de noorderzijbeuk. Bij de ontploffing van de kruittoren van het z.g. amtshuis, op 12 juli 1646, liep de kerk grote schade op. De kruittoren was getroffen door de bliksem. Er vielen daarbij veertig doden.
De algehele herstelling van de kerk werd een herbouw genoemd. In 1859 werd de kerk gepleisterd, deze laag is in 1949 weer verwijderd. In die tijd werd de kerk wederom omvangrijk hersteld. Volledige restauratie volgde in 1967. (bron ANWB)
Inventaris
Aardige, geverfde rococokansel van eikenhout (1762) met koperen lezenaar. Grafzerken XVIIId. Eenklaviers orgel, in 1834 gemaakt door C.F.A. Naber met gebruikmaking van ouder pijpwerk (ca. 1700). Het orgel is geplaatst op een uit 1834 daterende galerij aan de westzijde, en heeft een vrij rijk geornamenteerde, witgeverfde, vuren orgelkas. Klokkenstoel met gelui van drie klokken, waarvan één van een anonieme gieter, 1454, diam. 65,4 cm., één van J. van Trier, 1644, diam. 119,2 cm. en één van W. Fremy, 1731, diam. 123,8 cm. Een voorslag van drie klokken waarvan twee van een anonieme gieter, zonder jaartal, diam. respectievelijk 33 cm. en 28,7 cm. en één van I. F. Bagge, 1776, diam. 26,2 cm. Mechanisch torenuurwerk Van Bergen, Midwolda, 1942, met kwartierslagwerk, later voorzien van elektrische opwinding. Aan de kerk is vlak onder de dakgoot een zonnewijzer geplaatst met opschrift: ANNO 1753 ICE-IS-KRn (waarschijnlijk de initialen van de kerkmeesters).
Monumentomschrijving Rijksdienst
N.H. Kerk (St. Joris). In oorsprong laat-gotisch, eenbeukig kerkje, in 1639 uitgebreid met een noorderzijbeuk, waarin een galerij. In 1646 hersteld na schade door een kruitontploffing in het kasteel. Houten tongewelf; houten torentje (plm 1640) boven de westelijke gevel. Restauraties 1920 en ca. 1950. Inventaris: aardige, geverfde rococokansel van eikehout (1762) met koperen lezenaar. Grafzerken XVIIId. Het orgel is geplaatst op een uit 1834 daterende galerij aan de westzijde, heeft een vrij rijk geornamenteerde, witgeverfde, vuren orgelkas. Eenklaviers orgel, in 1834 gemaakt door C.F.A. Naber met gebruikmaking van ouder pijpwerk (ca. 1700). Klokkenstoel met gelui van drie klokken, waarvan één van een anonieme gieter, 1454, diam. 65,4 cm., één van J. van Trier, 1644, diam. 119,2 cm. en één van W. Fremy, 1731, diam. 123,8 cm. Een voorslag van drie klokken waarvan twee van een anonieme gieter, zonder jaartal, diam. respectievelijk 33 cm. en 28,7 cm. en één van I. F. Bagge, 1776, diam. 26,2 cm. Mechanisch torenuurwerk Van Bergen, Midwolda, 1942, met kwartierslagwerk, later voorzien van elektrische opwinding. Aan de kerk is vlak onder de dakgoot een zonnewijzer geplaatst met opschrift: ANNO 1753 ICE-IS-KRn (waarschijnlijk de initialen van de kerkmeesters).