Paesens-Moddergat, De Buorren 9 - Sint Antoniuskerk
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Sint Antoniuskerk |
Genootschap: | PKN Hervormde gemeente Paesens - Moddergat |
Provincie: | Friesland |
Gemeente: | Noardeast-Fryslân |
Plaats: | Paesens-Moddergat |
Adres: | De Buorren 9 |
Postcode: | 9142VK |
Inventarisatienummer: | |
Jaar ingebruikname: | 13 e |
Architect: | |
Huidige bestemming: | kerk |
Monument status: | Rijksmonument 31593 |
Inhoud
Geschiedenis
Deze kerk is in 1250 als katholieke kerk gebouwd. Na de reformatie in 1580 kreeg de kerk de status Nederlands Hervomd. De bouw is grotendeels door monniken verricht en opgetrokken met kloostermoppen, ook wel 'oude Friezen' genoemd. Het is zeer waarschijnlijk dat het bisdom Utrecht, waar de regio kerkelijk toebehoorde, een zo groot financieel aandeel in de bouw heeft gehad. De bouwstijl is Romaans, met tot 1972 een zadeldaktoren en (nog steeds) een vissersschip, een z.g. 'snik, belegd met bladgoud, als windvaan. De toren was tevens een baken en landmerk voor de zeevisserij. Aan de westkant van de toren is een gevelsteen te zien met erop de namen van de toen aanwezige predikant en kerkvoogden. Aan de noord- en zuidzijde zijn duidelijk de vroegere toegangspoortjes tot de kerk te zien. Vrouwen en mannen zaten toen gescheiden in de kerk. Aan de noordmuur hangen twee borden met de namen van predikanten die de gemeente hebben gediend. (Bron ANWB)
Monumentomschrijving Rijksdienst
Herv. Kerk. Romaans bakstenen kerkje met halfrond gesloten koor, dat vrijwel zonder inspringing overgaat in het schip. Westgevel vernieuwd in 1792. Zerk 1776 als een stoepsteen op het kerkhof. Klokkestoel met klok van Johan, 1507, diam. 103 cm. Mechanisch torenuurwerk B. Eijsbouts, Asten, 1920, nr. 714, later voorzien van elektrische opwinding.In 1943 heeft de bezetter de luidklok geroofd. De klok werd na de oorlog onbeschadigd naar Paessens teruggebracht.
De Antoniuskerk dateert van ongeveer 1250 (in 2000 is het 750-jarig bestaan herdacht) en was oudtijds gewijd aan de H. Antonius, de woestijnheilige die rond 300 leefde. Augustus 2002 is begonnen met de restauratie van zowel exterieur als interieur en op 4 juli 2003 is de kerk weer in gebruik genomen. Vrijdag 30 november 2007 is het Gilmann-orgel weer in gebruik genomen. De firma Bakker & Timmenga heeft het orgel gerestaureerd. (49-03/50-03/51-04/59-08)
Orgel
Het orgel is in 1758 gebouwd door Johann Theodor Gilmann (Kornelimünster) voor de schuilkerk St. Laurentiuskerk aan de Diggelaarsteeg te Alkmaar. In 1863 plaatst de firma L. Ypma (Alkmaar) het over naar de St. Vincentiuskerk te Volendam. In 1908 wordt het door de firma B. Pels (Alkmaar) overgeplaatst naar Paesens. Pels restaureert het orgel in 1941. In 2007 restaureert de firma Bakker & Timmenga (Leeuwarden) het instrument.
- Dispositie
- Manuaal: Principal 8' discant - Bourdon 8' - Prestant 4' - Flûte 4' - Quint 3' - Octav 2' - Sexquialter 1 3/5' 2 sterk - Fourniture 1' 3 sterk - Kromhoorn 8' bas/discant (2007) - Tremulant.
- Pedaal: aangehangen.
Mechanische sleeplade. Manuaalomvang: C-c3. Pedaalomvang: C-f. Toonhoogte: a1 = 438 Hz. Winddruk: 75 mm. WK.