Brontekst bekijken van Bourtange, Batterijenstraat 1 - Synagoge

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Buiten Gebruik]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:Bourtange]]
[[Categorie:Gemeente Westerwolde]]
[[Categorie:Provincie Groningen]]

{{#display_map:53.00698,7.19235|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:Deepskyblue; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam object:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Synagoge
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Israëlitisch
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Groningen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Westerwolde
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Bourtange
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Batterijenstraat 1
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 9545PP
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | 1842
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | museum
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|37445}}
|}

== Geschiedenis==

Na de Tweede Wereldoorlog is de synagoge verkocht. Sinds 1989 is het gebouw in gebruik als joods museum.

Rond 1835 ontstond in Bourtange een zelfstandige joodse gemeente, die de beschikking had over een kleine synagoge. Aan dit gebouwtje, dat stond aan de Batterijstraat, werden in de loop van de negentiende eeuw enige malen veranderingen aangebracht.

(Prentbriefkaart van de gerestaureerde synagoge in Bourtange, ca. 1983).

Tussen 1840 en 1895 werd er gebruik gemaakt van een begraafplaats aan de Oude Jodenkerkhoflaan. Op deze begraafplaats staat nog een tiental zerken. De grafstenen op deze begraafplaats werden geïnventariseerd in het Stenen Archief.
In het gehucht Hebrecht, halverwege Vlagtwedde en Bourtange, werd vanaf 1897 begraven. Op deze begraafplaats, de Stobben genaamd, zijn nog 26 zerken te zien. De joodse gemeente in Bourtange was op haar hoogtepunt aan het einde van de negentiende eeuw, daarna liep het aantal joodse inwoners langzaam terug.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn bijna alle joodse inwoners naar Polen gedeporteerd. Slechts een enkeling kon onderduiken en heeft zo de oorlog overleefd. In 1948 werd de joodse gemeente van Bourtange officieel bij die van Stadskanaal gevoegd. De synagoge werd verkocht en is sinds 1989 in gebruik als Joods Synagogaal Museum. Aan de muur is een herinneringsplaquette aangebracht met de namen van de joodse burgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn gedeporteerd en vermoord. In mei 2000 werd in het museum een reconstructie van het mikwe opengesteld.

* (Bron:[http://www.jhm.nl/cultuur-en-geschiedenis/nederland/groningen/bourtange Joods Historisch Museum])

==Menorah==
Bij de ingang van de synagoge in Bourtange heeft één van de bekendste symbolen van het Jodendom een permanente plek, de 7-armige kandelaar. Het is van hout, 2 meter groot en afkomstig uit Den Bosch waar hij in een andere synagoge stond die een andere functie kreeg. De kandelaar, oftewel Menorah is een van de oudste symbolen van het Joodse volk en staat ook in het wapen van Israel. De synagoge van Bourtange heeft ook een andere kandelaar, met 8 armen en een aansteker, de Chanoeka, welke uiteraard een andere betekenis heeft.

==In de media==
; Persbericht 24 januari 2010.

Een verwarde vrachtwagenchauffeur heeft zaterdagnacht een spoor van vernieling achtergelaten in de Groningse vesting Bourtange. Verschillende historische bruggen, een monumentale synagoge en enkele panden in het vestingstadje zijn zwaar beschadigd. Dat maakte de politie zondag bekend. (.....) De vrachtwagenchauffeur eindigde zijn rit op het Martkplein, waar hij vervolgens twee lantaarnpalen omver reed en een dakgoot raakte. Een van de lantaarnpalen vloog door het boograam van een oude synagoge.

==Externe links==
{{Wikipedia|Synagoge_(Bourtange)}}

==Afbeeldingen ==
<gallery>
Afbeelding:00468 Bourtange Synagoge 1842 Batterijstraat 1 Gron. copy-foto. kerkenverzamelaar (4).jpg
Afbeelding:Bourtange Synagoge 001.jpg|ansichtkaart 1974
Afbeelding:KerkbourtangeJ7104.jpg | Ansichtkaart - WG
Afbeelding:Bourtange Synagoge-Int. 001.jpg
Afbeelding:Bourtange Synagoge-Int..jpg
Afbeelding:00468 Bourtange Synagoge 1842 Batterijstraat 1 Gron. copy-foto. kerkenverzamelaar (6).jpg
Afbeelding:00468 Bourtange Synagoge 1842 Batterijstraat 1 Gron. copy-foto. kerkenverzamelaar (7).jpg
Afbeelding:00468 Bourtange Synagoge 1842 Batterijstraat 1 Gron. copy-foto. kerkenverzamelaar (2).jpg
Afbeelding:00468 Bourtange Synagoge 1842 Batterijstraat 1 Gron. copy-foto. kerkenverzamelaar.jpg
Afbeelding:00468 Bourtange Synagoge 1842 Batterijstraat 1 Gron. copy-foto. kerkenverzamelaar (3).jpg
</gallery>