Almkerk, Kerkstraat 14 - Hervormde Kerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam object:
Genootschap:	Hervormde Kerk
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Altena
Plaats:	Almkerk
Adres:	Kerkstraat 14
Postcode:
Inventarisatienummer:	06962
Jaar ingebruikname:
Architect:	Nielsen en Spruit
Huidige bestemming:	protestantse kerk (Hervormde Gemeente)
Monument status:	geen

Inhoud

1 Geschiedenis
2 Gebouwomschrijving
3 Cultuur Historische Waardekaart
4 Omschrijving NAi
5 Orgels
- 5.1 Hoofdorgel kerkzaal
- 5.2 Orgel Almzaal
6 Afbeeldingen

Geschiedenis

Plattegrond Bron: Hervormde kerkbouw na 1945, uitgeverij Boekencentrum 's Gravenhage

Doorsnede Bron: Hervormde kerkbouw na 1945, uitgeverij Boekencentrum 's Gravenhage

Zaalkerk met dakruiter in traditionalistische vormen, gebouwd in 1950 naar een ontwerp van de architecten Chr. Nielsen en J.H.C. Spruit uit Amsterdam ter vervanging van een in 1944 grotendeels verwoeste middeleeuwse kerk. De topgevels zijn als venster opengewerkt. Inwendig ziende bekapping. Van de oude inventaris zijn nog enige rouwborden overgebleven, alsmede het Adema-orgel uit 1877.

Naast de kerk is in 1987 het zalencomplex De Almhof opgetrokken, waarin enkele restanten van het vorige kerkgebouw zijn verwerkt.

Gebouwomschrijving

Bron: Hervormde kerkbouw na 1945, uitgeverij Boekencentrum

Vloer: grote oude plavuizen
Wanden: grijs gesausd metselwerk
Ramen: eenvoudig glas-in-lood, ten dele brandgeschilderd
Kap en plafond: gebeitst vurenhout
Kansel, tafel: eiken, gevernist
Banken: eiken, gevernist
Doopvont: natuursteen
Aantal plaatsen: ongeveer 500
Verwarming: hete lucht
Verlichting: diepstraal-ornamenten

Cultuur Historische Waardekaart

Nederlandse Hervormde Kerk.

Plattegrond:langwerpig
Dak: zadeldak, vierkante plaatjes (leien?) gedekt met klokkestoel met uurwerk, dak entree met koper bedekt
Materiaalgebruik: baksteen, beton opengewerkt aan zijkant gevels
Bouwjaar: 1950
Bouwstijl: Shake-hands
Architect:Nielsen, C., Spruit, J.H.C.
Bijgebouwen: Oud kerkhof, muur met ezelsrug en steunen en aanbouw en woonhuis.
Groen: Eiken op kerkhof.
Bijzonderheden: bovenste deel zijgevels opengewerkt beton (modern maaswerk) met matglas erachter

Interieur:

Bankenplan: dwarsopstelling, centraal
Aantal zitplaatsen: ca. 500
Vensters: gebrandschilderd glas.
Liturgisch centrum: kansel met klankkaatser verhoogd, avondmaalstafel, doopvont op de grond

Omschrijving NAi

Op de plaats van de in 1945 opgeblazen kerk van voor 1400, bouwde Nielsen een vervanger. Van hergebruik van de muurresten van koor werd afgezien.

De nieuwbouw betreft een driebeukige kerk voorzien van betonnen vierkante pijlers. De kerk is voorzien van een aan de lange zijden terugliggend zadeldak met noktoren met windhaan.

De gebruikte materialen zijn baksteen, gewapend beton, Franse kalkzandsteen, lei en koper op het dak. In de topgevels zit glas-in-lood gevat in een betonnen raster. De preekstoel bevindt zich aan de oostzijde. In de westgevel zit een 9-ruits venster met glas-in-lood met een voorstelling van de hernieuwing uit het geloof.

Aan de zuidzijde is een bijruimte gebouwd met de ingangspartij. De kerk werd geopend op 20 december 1951.

De bijbehorende pastorie met het adres Kerkstraat 12 ligt vermoedelijk aan de zuidwestzijde.

In 2004 waren er aan de zuidzijde diverse delen aan de kerk aangebouwd.

Orgels

Adema-orgel; foto: Wim van der Ros

Hoofdorgel kerkzaal

Algemeen

Het orgel is in 1877 gebouwd door de firma Gebr. C. & P.J. Adema (Amsterdam en Leeuwarden). In 1951 plaatst de firma Spiering (Dordrecht) het in de nieuwe kerk van Almkerk. De firma K.B. Blank & Zoon (Herwijnen) restaureert het in 1971. Daarbij wordt ook de dispositie gewijzigd en het pijpwerk opnieuw geïntoneerd. Blank breidt het orgel uit met een vrij pedaal, vernieuwt de mechanieken en de balg. In 2001-2002 restaureert Hans van Rossum (Andel) het orgel en reconstrueert de oorspronkelijke dispositie. Hij vernieuwt bovendien de pedaallade.

Dispositie

Manuaal 1: Bourdon 16' - Prestant 8' - Holpijp 8' - Octaaf 4' - Quint 3' - Octaaf 2' - Mixtuur 2-3 sterk - Cornet 8' 5 sterk discant - Trompet 8' (2002).
Manuaal 2: Flûte harmonique 8' - Violoncello 8' (1913, C-H in Flûte harm.) - Quintadeen 8' (1971, C-H in Flûte harm.) - Flûte harmonique 4' - Piccolo 2'.
Pedaal: Subbas 16' (1971).
Koppelingen: manuaal 1 aan pedaal - manuaalkoppeling.

Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-f3. Pedaalomvang: C-d1. Toonhoogte: a1 = 434 Hz. Winddruk: 88 mm WK.

De Almzaal is een bijgebouw van de hervormde kerk en heeft hetzelfde ID. nummer

Orgel Almzaal

Algemeen

Het orgel in de "Almzaal" is afkomstig uit het voormalige kerkgebouw van de Oud-Gereformeerde Gemeente te Kinderdijk, waar het in 1961 wordt geplaatst door N.D. Slooff (Ouderkerk aan den IJssel). Er wordt daarbij gebruik gemaakt van een bestaande windlade en pijpwerk van diverse, vroeg 20ste eeuwse herkomst, aangevuld met enkele nieuwe registers. In 1988 wordt het i.v.m. de afbraak van het kerkgebouw in Kinderdijk, aan de hervormde gemeente van Almkerk verkocht. Daar wordt het in 1990/91 door vrijwilligers onder supervisie van Piet Veldman (firma Pels & Van Leeuwen, 's-Hertogenbosch) verbouwd van balustrade-orgel tot beganegronds-orgel en geplaatst in de Almzaal. De nieuwe kas wordt ontworpen door Jaco van Werken (Werkendam). Het instrument wordt geïntoneerd door Hans van Rossum (Andel). Op 11 mei 1991 wordt het in gebruik genomen.

Dispositie

Manuaal: Praestant 8' - Holpijp 8' - Gamba 8' (C-H in Holpijp) - Octaaf 4' - Roerfluit 4' - Quint 2⅔' (1961) - Octaaf 2' - Mixtuur 1⅓' II-IV (1961) - Tremulant.
Pedaal: Subbas 16'.
Pedaalkoppeling.

Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-f3. Pedaalomvang: C-f1.