Asten, Koningsplein 1 - Kapel Bartholomeüs (1867 - 2017)
Uit Reliwiki
| Algemene gegevens | |
|---|---|
| Naam object: | Kapel Bartholomeüs |
| Genootschap: | Rooms Katholieke Kerk |
| Provincie: | Noord-Brabant |
| Gemeente: | Asten |
| Plaats: | Asten |
| Adres: | Koningsplein 1 |
| Postcode: | 5721GJ |
| Inventarisatienummer: | |
| Jaar ingebruikname: | 1867 |
| Architect: | |
| Huidige bestemming: | kapel gesloopt 2017 |
| Monument status: | Rijksmonument 516713 (hoofdgebouw) |
Geschiedenis
Kapel Zusters van Liefde. Verzorgingstehuis. Groot complex links van de Maria Presentatiekerk.
Een groot deel van dit complex, inclusief de kapel, is gesloopt zomer 2017.
Alleen het Rijksmonumentale hoofdgebouw is blijven staan. In dit gebouw zijn/worden appartementen gebouwd.
Omschrijving RCE
Inleiding.
Huize Bartholomeus, VERPLEEGTEHUIS.
Gesticht door pastoor Bartholomeus Kemps in 1841 als liefdehuis, werd het beheerd als tiende huis van de Congregatie van de Zusters van Liefde, van O.L. Vrouw, Moeder van Barmhartigheid met Bartholomeus als patroonheilige.
Aanvankelijk was de instelling in bestaande gebouwen gehuisvest. Na diverse uitbreidingen, verbouwingen en nieuwbouwprojecten ontstond een gevarieerd gebouwencomplex aan het Koningsplein. Van dit complex wordt de vleugel aan de Kerkstraat beschermd. Dit gedeelte is in 1933 tot stand gekomen naar ontwerp van architect L. de Vries uit Helmond, het gebouw is in een Traditionalistische stijl gebouwd.
Omschrijving.
Het pand bestaat uit een langgerekte drielaagse vleugel aan de Kerkstraat onder schilddak waarvan de nok evenwijdig aan de straat loopt. Daarachter is een iets lagere, L-vormige bouwmassa gezet. Binnen deze vleugels en de nieuwbouw die aan de achterzijde van het Koningsplein is toegevoegd is een binnenplaats ontstaan. Het geheel is uitgevoerd in groot formaat handvorm baksteen waarbij de bovenste bouwlaag iets naar voren steekt en wit geschilderd is. Rondom de ingangspartijen zijn natuurstenen blokken aangebracht.
Het dak is voorzien van een overstek en is gedekt met romaanse pannen. De voorgevel heeft, links van het midden, een entree waarboven hoge smalle glas-in-loodramen zijn aangebracht. Dit deel wordt bekroond door een topgevel met nis waarin een beeld geplaatst is. Op het dak, achter de topgevel is een vierkante dakruiter met spits zichtbaar. Boven een tweede deur bevindt zich een rechthoekig balkon met baksteen balustrade en metalen deur.
De twee ingangen bestaan uit dubbele houten rondboogdeuren met kleine raampjes op hardstenen dorpels in portieken. Bij één daarvan is vóór de oorspronkelijke deur een raam gezet. De portieken zijn voorzien van een bakstenen trapje en natuurstenen speklagen en blokken in de boog. In deze gevel bevinden zich op de begane grond en eerste verdieping tweedelige ramen, onder- en bovenlichten zijn van elkaar gescheiden zijn door een natuurstenen band, in de strekken is een natuurstenen sluitsteen aangebracht. De ramen zijn voorzien van metalen kozijnen met kunststof voorzetramen.
De tweede verdieping bevat smalle zesruitsramen met metalen kozijnen. Het metselwerk van de zijgevel is over twee bouwlagen opnieuw beklampt. In de gevel bevinden zich rechthoekige ramen met metalen kozijnen. Een metalen deur is op hoogte, via een trapje bereikbaar. De achtergevel, aan de binnenplaats, heeft op de eerste verdieping een doorlopend balkon met bakstenen balustrade. Daarboven is een galerij met rondbogen, uitgevoerd in witgeverfde steen, zichtbaar.
De binnenplaats is bereikbaar via openslaande metalen deuren. In de gevels zijn lancetramen, gevuld met glas-in-lood aanwezig. In de zuidhoek van de binnenplaats is een vierkante toren met tentdak tegen de gevels geplaatst.
Het interieur is op en enkel onderdeel na gewijzigd. Een voorbeeld van de oorspronkelijke inrichting is het trappehuis met glas-in-loodramen dat zich achter de topgevel aan de Kerkstraat bevindt.
Waardering.
Het klooster is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een geestelijke ontwikkeling, namelijk de bloei van orden en congregaties in het interbellum en is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het congregatieklooster annex verzorgingshuis. Het is architectuurhistorisch van belang vanwege de sobere maar in verhoudingen afgewogen stijl, het gebruik van baksteen en decoratief witwerk en is tevens van belang als voorbeeld van het werk van de architect De Vries. Het is uitwendig gaaf bewaard gebleven.
Onderzoek 2014. Bron: knaw.nl
2015-03-25Kiefte, MA D. te (BAAC bv)10.17026/dans-zz8-54q2
In opdracht van Van den Acker Architecten b.v. heeft BAAC bv (onderzoeks- en adviesbureau voor Bouwhistorie, Archeologie, Architectuur- en Cultuurhistorie) te ‘s-Hertogenbosch een proefsleuvenonderzoek in plangebied Bartholomeus te Asten uitgevoerd. Het veldwerk is uitgevoerd op 27 en 28 oktober 2014. De aanleiding voor het onderzoek is de voorgenomen realisatie van 20 appartementen in een rijksmonumentaal deel van de vleugel van het oude klooster van de Zusters van de Liefde. Hiervoor wordt een tussenstuk dat de vleugel aan de Kerkstraat met het hoofdgebouw aan het Koningsplein verbind gesloopt. Ook de kapel op de binnenplaats wordt gesloopt. De funderingen zullen ook worden verwijderd. Bij de bodemingrepen zal de ondergrond in het plangebied worden geroerd waardoor eventuele archeologische resten worden bedreigd. Doel van het onderzoek is om door middel van proefsleuven te toetsen of op de locatie archeologische resten aanwezig zijn en, indien aanwezig, tot een waardering te komen en een selectieadvies met betrekking tot eventuele behoudenswaardigheid van de archeologische resten te geven. In het plangebied zijn vijf proefsleuven gegraven. De locatie van deze proefsleuven is aangepast ten opzichte van het originele puttenplan uit het Programma van Eisen, omdat de stort anders geen ruimte zou hebben. De aangelegde proefsleuven hebben samen een dekkingsgraad van 23% van het plangebied. Bij het onderzoek zijn muurresten aangetroffen van gebouwen die behoort hebben tot het gebouwencomplex van het klooster en Liefdehuis van de congregatie van de Zusters van Liefde. Het Liefdehuis was bedoeld voor de armen en ouderen in de parochie Asten en is opgericht in 1841. Tijdens het onderzoek zijn muurresten aangetroffen van het klooster, de kapel en een ‘oudemannenhuis’. De rest van de bodem is door deze gebouwen sterk verstoord, er zijn geen andere archeologische sporen aangetroffen. In dit rapport zullen de vragen zoals die geformuleerd zijn in het Programma van Eisen worden beantwoord aan de hand van de resultaten van het inventariserend veldonderzoek. Deze beantwoording is terug te vinden in bijlage 2.