Ballum, Camminghastraat 9 - Doopsgezinde Kerk (1883 - 2013)

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Vermaning
Genootschap:	Doopsgezinde Broederschap
Provincie:	Friesland
Gemeente:	Ameland
Plaats:	Ballum
Adres:	Camminghastraat 9
Postcode:	9162EK
Inventarisatienummer:	08710
Jaar ingebruikname:	1883
Architect:	Ynsen, P.
Huidige bestemming:	buiten gebruik/ hotel 2013
Monument status:	geen

Geschiedenis

Neoromaanse sobere zaalkerk zonder toren. Buiten gebruik 2013. De kerk is verkocht en wordt verbouwd tot hotelkamers.

Het dorp Ballum op Ameland heeft twee kerken, een hervormde en doopsgezinde, die ook wel Vermaning wordt genoemd. In 2013 wordt de doopsgezinde kerk verkocht, want de doopsgezinde gemeente kon de onderhoudskosten niet meer opbrengen. Hotel Nobel van Ballum heeft er prachtige hotelkamers in gebouwd en daarmee het gebouw behouden en er een nieuwe bestemming aan gegeven. De Doopsgezinden hebben nog twee kerken op het eiland, een in Hollum en een in Nes.

Geschiedenis 2; bron: infonu.nl

De Vermaning aan de Camminghastraat

Laatste dienst in de Vermaning in Ballum

Op 3 februari 2013 vieren de doopsgezinden en gereformeerden, die samen kerken als Doopsgezind-Gereformeerd Federatie, de laatste dienst in de Vermaning aan de Camminghastraat in Ballum. De kerk is vol die dag, in de banken schuiven 120 kerkgangers aan. Dominee Rob Workel gaat voor in deze laatste dienst. De gemeente heeft “levende stenen nodig,” benadrukt de dominee. De sluiting valt zwaar maar er wordt ook nuchter over gedacht.

Vier kerken

De Doopgezind-Gereformeerd Federatie heeft vier kerken om te vullen en te onderhouden en dat kan de kerkgemeente niet opbrengen. In Hollum staat de voormalig gereformeerde kerk, die sinds de federatie Westerlaankerk wordt genoemd. In dat dorp staat ook een doopsgezinde kerk, die nu Herenwegkerk heet. Dan staat er nog een Vermaning in Nes en de vierde is de kerk in Ballum. Die wordt noodgedwongen afgestoten. De kerkgangers van Ballum gaan vanaf 3 februari kerken in de hervormde kerk in dezelfde straat.

Paaskaars van de Doopsgezinde kerk

De deuren worden na de afscheidsdienst definitief door kosteres Hilda Molenaar gesloten. De paaskaars wordt brandend en wel overgebracht naar de hervormde kerk, enkele meters verderop in de straat. De kanselbijbel volgt dezelfde weg.

Gezang

De kerk sloot met de woorden van gezang 320:3: "Maar niet met steen en hout alleen is 't grote werk gedaan. 't Zal om onszelve gaan."

Weg der Mieden

De doopsgezinde kerk in Ballum dateert uit 1883. Op 31 oktober van dat jaar wordt de eerste dienst gevierd. In 1804 stonden er twee doopsgezinde kerkjes in Ballum: de Foppe Onnesgemeente ging samen met de Jan Jacobsgemeente. De kerk van de Jan Jacobsgemeente stond aan de weg naar Nes en werd in 1773 opgetrokken. De Foppe Onnes gemeente had een gebouw aan een pad waar nu de Gerrit Kosterweg ligt. Dat noemde men toen de Weg der Mieden. Dat kerkje werd in 1818 neergehaald.

Camminghastraat

De kerk aan de Camminghastraat werd gebouwd ter vervanging van het kerkje aan de Nesserweg. Aan het einde van de 19e eeuw telde de nieuwgevormde gemeente 63 leden.

Zeven Vermaningen op Ameland

De allereerste doopsgezinde kerk in Ballum werd in de zeventiende eeuw gebouwd. Rond 1800 kende Ameland wel zeven Vermaningen. Drie stonden er in Hollum, twee in Ballum en twee in Nes. Een van die kerkjes is de Jan Jacobskerk uit 1650 en in 1819 verbouwd. In 1843 raakte het gebouw buiten gebruik. Na de vereniging van de doopsgezinden werd het in 1854 afgebroken.

Doopsgezind blauw

Van de kerken in de doopsgezinde kleur resten nu nog de kerk aan het Vermaningspad in Nes en de kerk aan de Herenweg in Hollum uit 1867. Die van Nes is de oudste.

Doopsgezind-Gereformeerde Federatie

Al jaren kerkt de Doopsgezind-Gereformeerd Federatie in Ballum om en om met de hervormden in een van de twee kerken. Op die manier deelden de gemeenten in de stookkosten. Vanaf 3 februari 2013 zijn er gezamenlijke diensten in de hervormde kerk.

Hotel Nobel

De kerk in Ballum is verkocht aan de Nobels van Hotel Nobel aan de Gerrit Kosterweg. De hotel-, café- en slijterijeigenaren en brouwers van het Nobeltje, hebben er hotelkamers in gebouwd. Aan het uiterlijk van het gebouw is niets veranderd: het is nog steeds de doopsgezinde kerk.

In de media

Uit Reformatorisch Dagblad, 27 oktober 2009.

Gereformeerden en doopsgezinden op Ameland zijn deze maand een federatief verband aangegaan. De gemeente heet doopsgezind-gereformeerd Ameland. Al sinds enkele jaren zijn alle diensten en activiteiten van beide gemeenten samengevoegd.

Wat in de praktijk al werkelijkheid was op Ameland, is met de federatie nu formeel bekrachtigd. De samenwerking tussen beide gemeenten dateert van 2003. Elke zondag wordt er afwisselend in twee van de vier kerken een dienst gehouden. In Hollum staat zowel een kerkgebouw van de gereformeerde kerk als van de doopsgezinde gemeente, in de dorpen Ballum en Nes staan kerken van de doopsgezinden.

Uit Reformatorisch Dagblad, 20 april 2012

Het kerkgebouw van de doopsgezinde gemeente in Ballum, op Ameland, staat te koop. De kerk werd in 1883 gebouwd door Pyter IJensen uit het Amelandse Hollum.

Het bedehuis aan de Camminghastraat is eenbeukig. De gevels zijn voorzien van metalen ramen met gebogen bovendorpels en bezet met kleine ruitjes. Het gebouw is gedekt met oud-Hollandse dakpannen. De bouwmaterialen werden vanuit Amsterdam aangevoerd. Het perceel heeft een maatschappelijke bestemming. „Onder bepaalde voorwaarden is een wijziging van de bestemming in een bedrijfs-, sport-, maatschappelijke, woon- of detailhandelsfunctie mogelijk”, zo is te lezen op de website van makelaar Van der Velde & Hoen, die de kerk in Ballum te koop aanbiedt.