Bavel, Kerkstraat 1 - Brigida (14e - 1888)
Uit Reliwiki
| Algemene gegevens | |
|---|---|
| Naam object: | Brigida |
| Genootschap: | rooms-katholieke kerk |
| Provincie: | Noord-Brabant |
| Gemeente: | Breda |
| Plaats: | Bavel |
| Adres: | Kerkstraat 1 |
| Postcode: | |
| Sonneveld-index: | 01897 |
| Jaar ingebruikname: | 14e eeuw |
| Architect: | |
| Huidige bestemming: | gesloopt |
| Monument status: | geen |
Geschiedenis
.jpg)
- Rooms-katholieke kerk tot 1648;
- Nederduits-Gereformeerde kerk (1648-1809);
- Rooms-katholieke kerk (1808 -1888)
In 992 sticht Hilsondis, gravin van Strijen, de abdij voor adellijke dames te Thorn bij Roermond. Zij schenkt aan de abdij een aantal bezittingen in de omgeving van Breda, o.a. het goed Gillesa (Gilze) met onderhorigheden, waaronder het grondgebied van Bavel valt.
In een document uit 1299 komt voor het eerst de naam Bavel voor. Heeft die naam iets te maken met Sint Bavo (580-654), die in deze streken goederen bezat en de Sint Baafsabdij in Gent stichtte (Bavo-lo, Bos van Bavo)? Kwam langs deze weg ook de oude verering voor Sint Brigida (overleden in Ierland in 523), aan wie de kapel of kerk van Bavel werd toegewijd?
Bavel wordt in 1316 min of meer een zelfstandige parochie, afgesplitst van de parochie Gilze. De pastoor van Gilze en de abdis van Thorn wijzen de priester voor Bavel aan en zorgen voor diens onderhoud uit de opbrengsten van goederen en landerijen.
In 1484 verwoest een brand de bestaande kerk of kapel. Er wordt een nieuwe torenkerk gebouwd. In een document van 1488 is sprake van de pas gebouwde en nog niet geconsacreerde kerk van Bavel. Nog steeds heeft de abdis van Thorn in Bavel zeer oude rechten, o.a. op kerkelijk gebied. Bestuurlijke rechten zijn al lang overgedragen aan de Hertog van Brabant en, onder deze, aan de Heren van Breda.
Tijdens de tachtigjarige oorlog (1568-1648) ondervindt de streek veel oorlogsgeweld en valt beurtelings in handen van de Spanjaarden of de legers van de Prins van Oranje. Aan het einde van die periode zijn Breda en omstreken definitief in de macht van de Republiek der Verenigde Nederlanden. De openbare uitoefening van de rooms-katholieke eredienst wordt verboden. De kerk van Bavel wordt bestemd voor de diensten van de in 1641 opgerichte Nederduits Gereformeerde Kerk van Ginneken en Bavel.
Als de kerkgenootschappen in 1795 gelijke rechten krijgen proberen de rooms-katholieken de kerk terug te krijgen. Uiteindelijk wordt op 4 mei 1809, bij koninklijke beschikking van koning Lodewijk Napoleon, de kerk aan de rooms-katholieken teruggegeven.
Nadat in 1853 in Nederland de katholieke hiërarchie is hersteld en er weer bisdommen met bisschoppen zijn, wordt in 1855 de bestaande parochie van Bavel bevestigd door de Bredase bisschop Mgr. Van Hooydonk. De oude parochiegrenzen blijven praktisch gehandhaafd. Naast de heilige Brigida krijgt de parochie nu als eerste patrones Onze Lieve Vrouw en de kerk wordt de kerk van O.L. Vrouw ten Hemelopneming (ook wel H. Maria Hemelvaart genoemd).
Omdat de bijna 400 jaar oude kerk te klein is geworden wordt, door pastoor Leyten, besloten om een nieuwe kerk te bouwen. Nadat deze in gebruik genomen is wordt de kerk in 1888 afgebroken. De Brigidaklok uit 1463 wordt in de toren van de nieuwe kerk gehangen.
Van de bakstenen die bewaard bleven na afbraak van de kerk wordt ten zuiden van de toren een dodenhuisje gebouwd en de schansmuur aan de oost- en zuidzijde van het terrein. Het kerkhof wordt heringericht, zodat het volledige terrein als begraafplaats gaat dienen. Alle graven zijn te vinden op [1].