Bergen, Raadhuisstraat 2 - Ruïnekerk
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Ruïnekerk |
Genootschap: | PKN Ned. Hervormd |
Provincie: | Noord-Holland |
Gemeente: | Bergen (NH) |
Plaats: | Bergen |
Adres: | Raadhuisstraat 2 |
Postcode: | 1861KS |
Inventarisatienummer: | 05112 |
Jaar ingebruikname: | 15e |
Architect: | |
Huidige bestemming: | kerk |
Monument status: | Rijksmonument 9041 (kerk); 9042 (toren) |
Inhoud
Geschiedenis
Historische kerk.
Protestantse Gemeente Bergen.
Monumentomschrijving Rijksdienst
Kerkgebouw
- Rijksmonument 9041
Herv. Kerk. Zogenaamde Ruïnekerk, bekoorlijk gelegen op het ommuurde kerkhof. Vijfzijdig gesloten 15de eeuws koor met kapel aan de noordzijde en een in jaarankers 1595 gedateerde uitbouw aan de zuidzijde. Van het oorspronkelijk driebeukige schip zijn tengevolge van de verwoesting in 1574 slechts gedeelten over van het muurwerk dat evenals het muurwerk van het koor wordt verlevendigd door natuurstenen hoek- en negblokken; in de noord- en zuidgevel een segmentboogvormig gesloten poortje met gotische omlijsting in tufsteen. Restauratie 1955-1961, waarbij het koor met een travee naar het westen is uitgebreid. Inwendig houten tongewelf, gebeeldhouwde 15de eeuwse kraagstenen. Preekstoel XVIIIc, herenbank XVIId, twee koperen kronen XVII; de noorderkapel, waarin de grafkelder van de heren van Nassau-Bergen, wordt afgesloten door een eikenhouten hekwerk met korintische pilaster, midden 17de eeuw. Gemetselde muur, gedekt door ezelsrug rond het gehele kerkhof.
Toren
- Rijksmonument 9042
Toren van de Herv. Kerk. Toren, achtzijdige open dakruiter. Op de zuidmuur van de kerk is een zuidwijzer, geschilderd op een gepleisterd vlak.
Orgel
Oorspronkelijk dateert het orgel uit 1886 en wordt het door J.F. Kruse (Leeuwarden) gemaakt voor de hervormde kerk te Koog aan de Zaan. H.W. Flentrop (Zaandam) plaatst het in 1913 over naar Bergen en breidt het uit met een tweede manuaal. Diens zoon, D.A. Flentrop, breidt het met nog twee stemmen uit. In zijn huidige vorm dateert het orgel echter uit 1960, toen het door D.A. Flentrop na de kerkrestauratie werd herbouwd. Het Rugpositief en Pedaal worden dan nieuw vervaardigd. Tevens wordt de dispositie van het Hoofdwerk gewijzigd. In 1994 vindt een herintonatie plaats door Flentrop Orgelbouw, in 2005 wordt door hen de tractuur van het Hoofdwerk hersteld.
- Dispositie
- Hoofdwerk (manuaal 2): Prestant 8' (1886) - Holpijp 8' (1886) - Octaaf 4' (1886) - Fluit 4' (1886) - Octaaf 2' (1886) - Sesquialtera 2⅔' 2 sterk, vanaf g - Mixtuur 1⅓' 4-6 sterk - Trompet 8'.
- Rugwerk (manuaal 1): Roerfluit 8' - Prestant 4' - Vlakfluit 2' - Quint 1⅓' - Dulciaan 8'.
- Pedaal: Subbas 16' (1886) - Openfluit 8' (1985).
- Koppelingen: Hoofdwerk aan Pedaal - Rugwerk aan Pedaal - Rugwerk aan Hoofdwerk.
Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-f3. Pedaalomvang: C-f1. Winddruk: 84 mm. WK.