Handelingen

Dinxperlo, Markt 2 - Dorpskerk

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Dorpskerk
Genootschap: PKN Protestantse gemeente Dinxperlo
Provincie: Gelderland
Gemeente: Aalten
Plaats: Dinxperlo
Adres: Markt 2
Postcode: 7091CJ
Inventarisatienummer: 11222
Jaar ingebruikname: 16e eeuw
Architect:
Huidige bestemming: protestantse kerk
Monument status: Rijksmonument 12915(Kerk)
12916(Toren)

Geschiedenis

Historische kerk met toren.

Het ontstaan van de Dorpskerk in Dinxperlo gaat terug tot ca. 1280. Op de grondvesten van deze kerk is later de nu bestaande kerk gebouwd. Ten tijde van de reformatie ging de kerkgemeente over naar de 'nieuwe leer'. De kerk is een laatgotische pseudobasiliek. Het huidige gebouw heeft een vijftiende-eeuws koor en een zestiende-eeuws schip. Het smalle achterste deel van de kerk - het koor - is de eerste stenen kapel geweest.

Achter het orgel bevindt zich een laatmiddeleeuwse muurschildering met een afbeelding van Sint-Christoffel. Door het ontbreken van een eigen kerk in Suderwick en De Heurne, trok de Dorpskerk ook kerkgangers uit omringende dorpen. Uit gewoonte namen inwoners uit Suderwick de ingang aan de zuidzijde (Suderwickse deur) en namen plaats op Suderwickse zolder. Aan de noordzijde van de kerk bevinden zich een 'Heurnse deur' en de 'Heurnse zolder'. De hoofdingang van de kerk werd door Dinxperlose dorpelingen gebruikt.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Kerk

Ned. Herv. Kerk (St. Liborius of O.L. Vrouwe). Zeer mooie laatgotische dorpskerk met pseudobasilicaal schip, enkelbeukig koor met driezijdige sluiting (beide XVIa). Het schip heeft natuurstenen zuilen en de gehele kerk is met kruisribgewelven overkluisd. Restauratie: 1948-'51. Gewelf- en wandschilderingen (de laatste in het koor en achter het orgel) uit XVI. Eikehouten kansel XVII B. Twee kaarsenkronen, 1775. Orgel met hoofdwerk en onderpositief, in 1831 gemaakt door C.F.A. Naber met gebruikmaking van ouder pijpwerk. Bij de restauratie in 1975 door de fa. Verschueren werd een vrij Pedaal toegevoegd.

Toren

Toren van de Ned. Herv. Kerk (St. Liborius of O.L. Vrouwe), uit ca. 1400 met romaniserende tendensen (lisenen met gekoppelde boogjes en galmgaten met deelzuiltjes). Mechanisch torenuurwerk B. Eijsbouts, Asten, nr. 1323, 1942, later voorzien van elektrische opwinding.

Orgel

Het orgel (Rijksmonument) is in 1831 gebouwd door C.F.A. Naber (Deventer) met gebruikmaking van oudere bestanddelen, nl. een windlade en pijpwerk, in 1707 door H. Velderhoff vervaardigd. In 1903 wijzigt de firma L. Schwarze (Anholt) de dispositie en breidt het orgel uit met een pneumatisch vrij pedaal. De firma J. de Koff & Zoon (Utrecht) restaureert het instrument in 1937, vernieuwt de frontpijpen en wijzigt de dispositie. In 1975 restaureert de firma L. Verschueren (Heythuysen) het orgel, reconstrueert de oorspronkelijke dispositie en maakt een nieuwe pedaallade. In 2004 reinigt Verschueren het orgel en voert herstelwerkzaamheden uit.

Het orgel lijkt groter dan het in werkelijkheid is. Zo bevinden zich geen "sprekende pijpen" in de pedaaltoren en rugwerkkast. Dit is imitatie (van hout gemaakt), maar vanuit de kerk lijkt het net echt.

Dispositie
  • Hoofdwerk (manuaal 2): Prestant 8' - Holpijp 8' (1707) - Fluit travers 8' discant (1707) - Octaaf 4' (1707) - Fluit 4' (1707) - Quint 3' (1707) - Octaaf 2' (1707) - Mixtuur 2' 3-5 sterk (1975) - Trompet 8' bas/discant (1975).
  • Positief (manuaal 1): Prestant 8' discant (1707) - Bourdon 8' - Prestant 4' - Roerfluit 4' - Gemshoorn 2' (1975) - Flageolet 1' (1975) - Cornet 2⅔' 3 sterk discant (1707).
  • Pedaal: Subbas 16' (1975).
  • Koppelingen: Hoofdwerk aan Pedaal - Positief aan Pedaal - Manuaalkoppeling.

Mechanische sleepladen (Hoofdwerklade: 1707). Manuaalomvang: C-f3. Pedaalomvang: C-d1. Vier spaanbalgen. Winddruk: 78 mm. WK.

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur

Orgel