Dinxperlo, Markt 2 - Dorpskerk
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Dorpskerk |
Genootschap: | PKN Protestantse gemeente Dinxperlo |
Provincie: | Gelderland |
Gemeente: | Aalten |
Plaats: | Dinxperlo |
Adres: | Markt 2 |
Postcode: | 7091CJ |
Inventarisatienummer: | 11222 |
Jaar ingebruikname: | 16e eeuw |
Architect: | |
Huidige bestemming: | protestantse kerk |
Monument status: | Rijksmonument 12915(Kerk) 12916(Toren) |
Inhoud
Geschiedenis
Historische kerk met toren.
Het ontstaan van de Dorpskerk in Dinxperlo gaat terug tot ca. 1280. Op de grondvesten van deze kerk is later de nu bestaande kerk gebouwd. Ten tijde van de reformatie ging de kerkgemeente over naar de 'nieuwe leer'. De kerk is een laatgotische pseudobasiliek. Het huidige gebouw heeft een vijftiende-eeuws koor en een zestiende-eeuws schip. Het smalle achterste deel van de kerk - het koor - is de eerste stenen kapel geweest.
Achter het orgel bevindt zich een laatmiddeleeuwse muurschildering met een afbeelding van Sint-Christoffel. Door het ontbreken van een eigen kerk in Suderwick en De Heurne, trok de Dorpskerk ook kerkgangers uit omringende dorpen. Uit gewoonte namen inwoners uit Suderwick de ingang aan de zuidzijde (Suderwickse deur) en namen plaats op Suderwickse zolder. Aan de noordzijde van de kerk bevinden zich een 'Heurnse deur' en de 'Heurnse zolder'. De hoofdingang van de kerk werd door Dinxperlose dorpelingen gebruikt.
- (Bron:Erfgoed Aalten)
Monumentomschrijving Rijksdienst
Kerk
Ned. Herv. Kerk (St. Liborius of O.L. Vrouwe). Zeer mooie laatgotische dorpskerk met pseudobasilicaal schip, enkelbeukig koor met driezijdige sluiting (beide XVIa). Het schip heeft natuurstenen zuilen en de gehele kerk is met kruisribgewelven overkluisd. Restauratie: 1948-'51. Gewelf- en wandschilderingen (de laatste in het koor en achter het orgel) uit XVI. Eikehouten kansel XVII B. Twee kaarsenkronen, 1775. Orgel met hoofdwerk en onderpositief, in 1831 gemaakt door C.F.A. Naber met gebruikmaking van ouder pijpwerk. Bij de restauratie in 1975 door de fa. Verschueren werd een vrij Pedaal toegevoegd.
Toren
Toren van de Ned. Herv. Kerk (St. Liborius of O.L. Vrouwe), uit ca. 1400 met romaniserende tendensen (lisenen met gekoppelde boogjes en galmgaten met deelzuiltjes). Mechanisch torenuurwerk B. Eijsbouts, Asten, nr. 1323, 1942, later voorzien van elektrische opwinding.
Orgel
Het orgel (Rijksmonument) is in 1831 gebouwd door C.F.A. Naber (Deventer) met gebruikmaking van oudere bestanddelen, nl. een windlade en pijpwerk, in 1707 door H. Velderhoff vervaardigd. In 1903 wijzigt de firma L. Schwarze (Anholt) de dispositie en breidt het orgel uit met een pneumatisch vrij pedaal. De firma J. de Koff & Zoon (Utrecht) restaureert het instrument in 1937, vernieuwt de frontpijpen en wijzigt de dispositie. In 1975 restaureert de firma L. Verschueren (Heythuysen) het orgel, reconstrueert de oorspronkelijke dispositie en maakt een nieuwe pedaallade. In 2004 reinigt Verschueren het orgel en voert herstelwerkzaamheden uit.
Het orgel lijkt groter dan het in werkelijkheid is. Zo bevinden zich geen "sprekende pijpen" in de pedaaltoren en rugwerkkast. Dit is imitatie (van hout gemaakt), maar vanuit de kerk lijkt het net echt.
- Dispositie
- Hoofdwerk (manuaal 2): Prestant 8' - Holpijp 8' (1707) - Fluit travers 8' discant (1707) - Octaaf 4' (1707) - Fluit 4' (1707) - Quint 3' (1707) - Octaaf 2' (1707) - Mixtuur 2' 3-5 sterk (1975) - Trompet 8' bas/discant (1975).
- Positief (manuaal 1): Prestant 8' discant (1707) - Bourdon 8' - Prestant 4' - Roerfluit 4' - Gemshoorn 2' (1975) - Flageolet 1' (1975) - Cornet 2⅔' 3 sterk discant (1707).
- Pedaal: Subbas 16' (1975).
- Koppelingen: Hoofdwerk aan Pedaal - Positief aan Pedaal - Manuaalkoppeling.
Mechanische sleepladen (Hoofdwerklade: 1707). Manuaalomvang: C-f3. Pedaalomvang: C-d1. Vier spaanbalgen. Winddruk: 78 mm. WK.