Dordrecht, Blekersdijk 41 - Wilhelminakerk
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Wilhelminakerk |
Genootschap: | PKN Gereformeerde Kerk |
Provincie: | Zuid-Holland |
Gemeente: | Dordrecht |
Plaats: | Dordrecht |
Adres: | Blekersdijk 41 |
Postcode: | 3311LC |
Sonneveld-index: | 01766 |
Jaar ingebruikname: | 1899 |
Architect: | Kuipers, Tj. |
Huidige bestemming: | kerk |
Monument status: | Gemeentelijk monument |
Geschiedenis
Buitengewoon belangrijke kerk met 2 ongelijke torens en een koepel. Hoogtepunt in het werk van architect T. Kuipers.
Kerk, uitgevoerd als centraalbouw met koepel op een hoofdzakelijk ronde plattegrond, met omgang en toren. Het geheel is ontworpen en uitgevoerd in rationalistische trant, met verwijzingen naar o.a. het romaans. Ontworpen in 1898 door Tjeerd Kuipers, volgens de liturgische opvattingen van Abraham Kuyper. Galerij gebouwd in 1922. Interieur in 1967 gemoderniseerd. Exterieur gerestaureerd en interieur gerenoveerd in 2001. Gereformeerde kerk, nu protestantse wijkgemeente. De kerk geldt als een hoogtepunt in het oeuvre van Tj. Kuipers. Door de vorming van een Samen op Weg (SoW) gemeente zijn de Hervormde Noorderkerk, de Gereformeerde Wilhelminakerk en de Gereformeerde Petruskapel SoW-kerken geworden. Na een restauratie en verbouwing is de Wilhelminakerk (1898-1899, Tjeerd Kuipers) heropend op 23 december 2001. De verbouwing onder architectuur van ir. Th.J. Malschaert behelsde verkleining en herinrichting van de kerkzaal en verbetering en uitbreiding van zalen en voorzieningen. Het orgel (1920, J.J. van den Bijlaardt) is toen door waterschade tijdens de verbouwing grotendeels onbespeelbaar geworden en moest worden vervangen. Na sluiting van de Gereformeerde Duyststraatkerk van Rotterdam-Delfshaven is het binnenwerk van het in 1906 gebouwde Bakker & Timmenga-orgel opgeslagen. Na restauratie, aanvullingen en aanpassingen is het opgebouwd in de oude kas van de Wilhelminakerk van Dordrecht en 4 november 2005 aldaar in gebruik genomen.
Orgel
De firma Bakker & Timmenga bouwde in 1905/1906 een nieuw orgel voor de gereformeerde Duyststraatkerk te Rotterdam. Het instrument had mechanische sleepladen, en in totaal 22 registers verdeeld over twee manualen en vrij pedaal. In 1957 bouwde de firma Pels & Zn. het instrument volledig om. De oude kas en het front werden gesloopt, en met behulp van de oude windladen en een deel van het pijpwerk werd een nieuw instrument opgebouwd. Het kreeg drie klavieren en vrij pedaal, waarbij voor zwelwerk en pedaal veel unit-registers werden toegepast. Het orgel kreeg een electro-pneumatische tractuur en een open opstelling. Het positief werd als een soort rugpositief geplaatst. In september 1987 werd een nieuw kerkelijk centrum in gebruik genomen, waarna de Duystkerk is gesloten. Op het orgel werd op 25 september 1987 een laatste concert gegeven door Arnold Bregman en Martin Kas. Het orgel is daarna gedemonteerd en opgeslagen. In 2004 is gestart met herstel van het orgel in de werkplaats van Pels & Van Leeuwen. Daarna werd het opgebouwd in de Wilhelminakerk te Dordrecht. Op 4 november 2005 vond de officiële overdracht plaats. Het orgel is in Dordrecht geplaatst achter het in de Wilhelminakerk aanwezige historische orgelfront. Tijdens de ingebruikneming werd het orgel bespeeld door Hans van de Weg, Wendeline Wilmink en Marcus van Driel. De Wilhelminakerk is gebouwd in 1898/1899 en is een ontwerp van Tjeerd Kuipers. De eerste paal werd de grond ingeslagen op de inhuldigingsdag van Koningin Wilhelmina, 6 september 1898. Het orgel is door een onbekende bouwer rond 1710 gebouwd voor de Katholieke Kerk aan de Voorstraat te Dordrecht. Deze kerk werd in 1723 Oud-Katholiek. Abraham Meere plaatste het na afbraak van de kerk in 1842 over naar de Christelijke Gereformeerde Kerk aan het Kromhout. In 1900 is het instrument naar de Wilhelminakerk verhuisd. Van den Bijlaardt maakte in 1915 een geheel nieuw orgel in de oude kas, met behoud van de originele frontpijpen. Verschueren restaureerde dit werk in 1956 en verving de Cornet op het Hoofdwerk door een Mixtuur. In 2005 werd dit binnenwerk afgebroken en vervangen door het orgel uit de voormalige Duyststraatkerk in Rotterdam-Delfshaven.
- (Bron:Orgelbase)
Links
- De kerk op Wikipedia
- Website kerkelijke gemeente
- Meer afbeeldingen op WikiMedia
- {{Wikidata}Q2184934}}
Afbeeldingen
Exterieur
Interieur
Bronnen
- Peter Dillingh, Een eeuw rondom het Woord: 100 jaar Wilhelminakerk Dordrecht, 1899-1999, Dordrecht 1999.
- Peter Dillingh, Het orgel in de Wilhelminakerk te Dordrecht: een drieluik, Dordrecht 2006.