Ferwert, Kerkpad 1 - Sint Martinuskerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Sint Martinuskerk
Genootschap:	Protestantse gemeente Ferwert
Provincie:	Friesland
Gemeente:	Noardeast-Fryslân
Plaats:	Ferwert
Adres:	Kerkpad 1
Postcode:	9172NB
Inventarisatienummer:	08930
Jaar ingebruikname:	14 e
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 15581

Inhoud

1 Monumentomschrijving Rijksdienst
2 Orgel
3 In de media
4 Externe links
5 Afbeeldingen
- 5.1 Exterieur
- 5.2 Interieur

Monumentomschrijving Rijksdienst

Herv. Kerk. Grote gotische dorpskerk op door weg omgeven kerkhof, acht traveeën diep en gesloten door vijfzijdige koorsluiting: aan de westzijde zware toren uit drie geledingen bestaand en door brede nissen versierd. Aan de zuidzijde 17e eeuwse ingangsomlijsting. De kerk bezit fraaie 17e eeuwse preekstoel met achterschot en klankbord en twee koperen kaarsenarmen, doophek, overhuifde bank, aantal open banken met gesneden kuifstukjes boven de wangen, aantal gesloten banken. Klokkestoel met gelui van drie klokken, waarvan één van H. Kokenbacher, 1457, diam. 137 cm. een van Seghebodi, 1383, diam. 113 cm. en één van een anonieme gieter, 1426, diam. 96 cm. Op de zuidmuur van de toren een zandstenen zonnewijzer, 1640 vernieuwd 1704.

Orgel

De orgelkas dateert uit 1866 en werd gemaakt door de Gebr. Adema voor de (oude) Sint Dominicuskerk te Leeuwarden. In 1940 werd deze kas in de kerk van Ferwerd geplaatst. In het orgel zijn pijpen bewaard gebleven uit twee vorige orgels van deze kerk (Arp Schnitger, 1704, en Gebr. Adema, 1873). Bij de orgelrestauratie door Verschueren in 1983 werden vier stemmen vooralsnog niet geplaatst. De ontbrekende pijpen zijn inmiddels geplaatst in 1989 en in 2001. Op 23 december 2001 is het nu volledige orgel in gebruik genomen. Het orgel beschikt over 34 stemmen, verdeeld over hoofdwerk (12), rugwerk (9), positief (7) en pedaal (6). (48-02)

In de media

Uit Het Vaderland, 5 Maart 1939.

De kerkvoogdij der Ned. Herv. gemeente te Ferwerd heeft besloten het orgel, waarvoor H.M. Koningin Wilhelmina en H.K.H. Prinses Juliana en vele anderen belangstelling hebben getoond, te restaureeren. Er zal een ander front worden geplaatst, zoodat het nieuwe orgel zal bestaan uit een z.g. hoofdorgel en rugpositief.

In verband met het plaatsen van de nieuwe fronten, zal het orgel geheel verbouwd worden. Dè verbouwing en restauratie zal staan onder leiding van den heer A.P. Oosterhoff, orgelbouwkundige te Leeuwarden.

Het orgel krijgt twee klavieren en vrij pedaal. Er komt een geheel vrijstaande en verplaatsbare speeltafel op de gaanderij. Op deze speeltafel zullen 44 registers worden aangebracht, waarvan 31 voor sprekende stemmen (w.o. slechts één transmissie) en 13 voorkoppelingen enz. Verder krijgt het 10 drukknoppen, 5 indicatoren, 2 treden (zwelkast en generaal crescendo).

Het totaal aantal pijpen zal worden uitgebreid van 1200 op 1900 pijpen. De verbouwing zal over enkele weken aanvangen terwijl men 30 September a.s. hoopt klaar te zijn.

Uit Het Vaderland, 18 Februari 1940.

In het jaar 1635 woonde te Leeuwarden de orgelbouwer Anthonij Verbeek, een Zuid-Nederlander. In een brief, die thans nog aanwezig is op de Prov. Bibliotheek van Friesland, deed hij aan „Mijn Heere Rienck van Bourmania tot Ferwert" een voorstel betreffende den bouw van een orgel. Hij kreeg waarschijnlijk de opdracht niet, immers in 1704 kochten de kerkvoogden van Irnsum van de kerkvoogden van het dorp Ferwerd „het Oud Orgel uit haar Kercke" voor de som van „een hondert vijftigh Cargls". Door het verkoopen van het orgel in 1704 had het kerkgebouw te Ferwerd een nieuw orgel noodig. Men mag aannemen, dat grietman Edsard van Burmania in 1704 in de Ferwerder kerk een orgel liet bouwen. Hij was een vermogend edelman en had in dien tijd de beschikking over veel contanten; zijn tweede vrouw, Anna Dodonea barones thoe Schwartzenberg, had nl. met haar broeder en zuster de Heerlijkheid Ameland geërfd, welke bezitting zij in 1703 hadden verkocht voor 180.000 gulden aan Prins Johan Willem Friso. Volgens Hess zou de Dultscher Arp Schnitger, die zich als orgelbouwer te Groningen gevestigd had, het orgel in de Ferwerder kerk hebben gebouwd. Het orgel is — zooals gemeld — gerestaureerd door de firma H. Spanjaard, orgelbouwer te Amsterdam. De dispositie van het orgel bevat thans 32 sprekende stemmen. In totaal bevat net orgel 2040 pijpen. Dezer dagen zal bet orgel in een kerkdienst worden ingewijd, waarbij de Leeuwarder organist George Stam het orgel zal bespelen.