Gouda, Hoge Gouwe 107 - Johannes de Doper

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Johannes de Doper
Genootschap:	Oud Katholieke Kerk
Provincie:	Zuid-Holland
Gemeente:	Gouda
Plaats:	Gouda
Adres:	Hoge Gouwe 107
Postcode:	2801LA
Jaar ingebruikname:	1868
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 16761

Geschiedenis

Prachtige schuilkerk zonder toren. Achter huisnummers 109-113.

In 1630 werd achter drie woonhuizen aan de Hoge Gouwe een schuilkerk gewijd aan Johannes de Doper. Die kerk bestaat nog steeds, maar kreeg na een ingrijpende verbouwing in 1863 de huidige gevel. De kerk is rijk aan interieurstukken en liturgische voorwerpen waarvan er enkele zelfs van vóór de Reformatie dateren. Gebrek aan contact met de kerk in Rome leiden ertoe dat onder Nederlandse katholieken nieuwe ideeën ontstonden. Ze leidde het hoog opgelopen debat tussen de 'jansenisten' en de gevestigde kerk in 1723 tot de afsplitsing van de oud-katholieke kerk. Pastoor I. Walvis (1653 - 1714) van deze kerk geniet in Gouda nog altijd bekendheid als de schrijver van de eerste stadsgeschiedenis in 1713.

Monumentomschrijving Rijksdienst

OUD KATHOLIEKE KERK. Achter gepleisterde gevel met stucversieringen (XIX c) een ZAALKERK (XVIII) met pilasterordonnantie tegen de wanden en tongewelf. Waardevolle inventaris: altaar met getorste zuilen (XVIII d); tabernakel Lod.XV; communiebank (Vlaams, XVII d); preekstoel (XVII d). Orgelkas van J.J. Mitterreither, gemaakt in 1779. In deze reeds beschermde orgelkas een orgel met twee manualen en pedaal en acht registers gemaakt door F.A. Stangenberger gemaakt in 1918.

Orgel

J.J. Mitterreither plaatst in 1778 een orgel met negen registers en aangehangen pedaal. In 1918 bouwt F.A. Stangenberger een nieuw orgel in de oude kas, die ook werd vergroot. Hij hergebruikt twee oude registers. In 1984 voert N.D. Slooff een restauratie uit, waarbij het orgel technisch geheel hersteld wordt, nieuwe frontpijpen worden geplaatst en een Quint 2 2/3' wordt toegevoegd aan het Hoofdwerk. Op 26 oktober 1984 wordt het orgel weer in gebruik genomen met een bespeling door Eveline M. Jansen. In de jaren 2007/2008 voert Adema's Kerkorgelbouw een grondige restauratie uit. Het Hoofdwerk krijgt een nieuw vervaardigde Mixtuur-Cornet in plaatst van de Quint. Het orgel wordt op 20 september 2008 weer in gebruik genomen. Hierbij geeft organist Mark Lippe een kort concert.

Dispositie

Ondermanuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Woudfluit 2', Mixtuur-Cornet (2008)
Bovenmanuaal: Holpijp 8', Gamba 8', Fluit 4' (harmoniek)
Pedaal: Subbas 16' - transmissie
Koppelingen: Ondermanuaal - Bovenmanuaal, Pedaal - Bovenmanuaal, Pedaal - Ondermanuaal (voetkoppel)