Heiloo, Heerenweg 32 - Witte Kerk
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Witte Kerk |
Genootschap: | PKN Protestantse gemeente Heiloo |
Provincie: | Noord-Holland |
Gemeente: | Heiloo |
Plaats: | Heiloo |
Adres: | Heerenweg 32 |
Postcode: | 1851KS |
Inventarisatienummer: | 05603 |
Jaar ingebruikname: | 1630 |
Architect: | |
Huidige bestemming: | protestantse kerk |
Monument status: | Rijksmonument 21346 (kerk); 21347 (toren) |
Geschiedenis
Historische kerk met toren.
Deze kerkheuvel is één van de oudste Middeleeuwse plaatsen in Kennemerland en daarom van grote historische en archeologische waarde. De legende vertelt dat de put door Willibrord rond het jaar 700 zou zijn geslagen. Ter ere van het wonder werd daarbij een kapel opgericht. Bij archeologisch onderzoek zijn geen bewijzen gevonden dat de Willibrordusput ouder is dan de tiende eeuw. Hij zou in de vijftiende/zestiende eeuw zijn huidige verschijningsvorm hebben gekregen en werd meerdere malen gerestaureerd (in 1880 door architect P.J.H. Cuypers). Volgens de overlevering zou het water in de put een geneeskrachtige werking hebben.
Het kerkje is een tustenen Romaans bouwwerk, gewijd aan Willibrord. Het kerkje werd in de vijftiende eeuw uitgebouwd, maar in 1573 door de troepen van Sonoy verwoest. In de zeventiende eeuw werd het kerkje, kleiner dan voorheen, weer opgebouwd met gebruikmaking van Gotische elementen. De oorspronkelijke grootte van de kerk is op het kerkterrein in baksteen aangegeven. Rondom de kerk staan nog graftekens uit vroeger eeuwen. Sinds de ingebruikname in 2001 van de Ter Coulsterkerk, als centrale kerk van de PKN Heiloo, vinden in de Witte Kerk geen reguliere wekelijkse kerkdiensten meer plaats; wel bijzondere vieringen. Tevens, met name in het zomerseizoen, culturele activiteiten en (orgel)concerten. In juli tot half september is de Witte Kerk op woensdagen open voor bezichtiging
Monumentomschrijving Rijksdienst
Kerk
Herv. KERK. Eenbeukig gebouw, XI-XVII, met driezijdige sluiting, XVII. Preekstoel en doophek, XVII. Twee lezenaars, twee doopbogen en een doopbekkenhouder van koper, XVII. Tussen portaal en kerk een gesneden bekroning met het wapen van Heiloo, XVIIIa. Sarcofaagdeksel van rode zandstenen opnieuw gebruikt als grafzerk (gotische letters). Zerk van een predikant 1636. Kabinetorgel uit ca. 1810.
Toren
WESTTOREN van Herv. Kerk, XII (met latere bovengeleding). Klokkenstoel met klok van J. Breutelt, 1615, diam. 130 cm. Mechanisch torenuurwerk van Eijsbouts, 1925, met niet beschermd synchroonmotortje.
Orgels
Grote orgel
Het "grote" orgel werd in 1966 gebouwd door de firma D.A. Flentrop (Zaandam) met gebruikmaking van het front met frontpijpen van het orgel dat sinds 1863 in deze kerk staat en dat rond 1740 voor een r.-k. schuilkerk in Alkmaar werd gemaakt.
Dispositie:
- Manuaal: Prestant 8' discant - Holpijp 8' bas/discant - Quintadeen 8' - Prestant 4' - Fluit 4' bas/discant - Octaaf 2' - Quint 1⅓' bas * Sesquialter 2⅔' 2 sterk discant - Flageolet 1' - Mixtuur 1⅓' 3 sterk bas/discant - Dulciaan 8' bas/discant.
- Pedaal: aangehangen.
Mechanische sleeplade. Manuaalomvang: C-g3. Pedaalomvang: C-f1. Winddruk: 70 mm. WK.
Kabinetorgel
Het kabinetorgel is rond 1810 door een vooralsnog onbekende orgelmaker. In 1950 koopt D.A. Flentrop het van een particulier te Brummen. In 1987 restaureert de firma Flentrop Orgelbouw (Zaandam) het en plaatst het te Heiloo.
Dispositie:
- Manuaal: Holpijp 8' bas/discant - Viola di Gamba 8' discant - Prestant 4' bas/discant - Roerfluit 4' bas/discant - Quint 3' discant - Woudfluit 2' bas - Octaaf 2' bas/discant.
Geen pedaal. Mechanische sleeplade. Omvang: C-f3. Toonhoogte: a1 = 450 Hz. Winddruk: 53 mm. WK.