Handelingen

Hoornsterzwaag, Schoterlandseweg 30 - Gereformeerde Kerk

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Gereformeerde Kerk
Genootschap: Gereformeerde Kerken in Nederland
Provincie: Friesland
Gemeente: Heerenveen
Plaats: Hoornsterzwaag
Adres: Schoterlandseweg 30
Postcode: 8412SN
Jaar ingebruikname: 1960
Architect: Bosma, J. & Houten, L.v
Huidige bestemming: Tempel Vrijmetselaars
Monument status: geen
Sonneveld ID: 9117

Geschiedenis

Gebouwd ter vervanging van de in 1959 afgebrande houten kerk.

Sinds 1971 Gereformeerde kerk en Nederlands Hervormd, buiten gebruik sinds 2005, nu Vrijmetselarij.

Ooit hadden Jubbega en Hoornsterzwaag vijf kerken. In het Gereformeerde Lytshus (1959, arch. Bosma en L. van Houten) aan de Schoterlandseweg 30 te Hoornsterzwaag is zondag 6 november 2005 de laatste dienst gehouden. Al vanaf 1977 was het de Samen op Weg-kerk van Hoornsterzwaag. De kerk is per 15 november 2005 verkocht aan de Vrijmetselaars van Heerenveen.

In de media

Uit; De Friese Koerier d.d. woensdag 26 maart 1960:

De herbouw van het nieuwe godshuis is uitgevoerd op dezelfde plaats, waar de oude kerk in het voorjaar van 1959 tot de grond toe afbrandde, waarna de kerkvoogdij al spoedig plannen maakte tot vervanging. Deze hebben nu hun volledige realisering gekregen met als resultaat een bijzonder stijlvol kerkgebouw, dat onder architectuur van het architectenbureau Bosma en Van Houten te Drachten-Heerenveen werd gebouwd. Nieuw aan de kerk is een kerkeraadskamer.

Van de hand van de Heerenveense kunstenaar Frits Klein is boven de uitspringende entree-partij een betonnen Fries aangebracht met in relief drie figuren, die tezamen de Drieëenheid uitbeelden. Het zijn van links naar rechts de blinkende morgenster, zoals Christus in Openbaringen wordt genoemd, Gods (opengeslagen) woord en de duif, als symbolen van de geest. Het bij het maken van deze Fries toegepaste procedé werd in deze omgeving eerder nog niet uitgevoerd. Als bekleding van de entree is Wengé-hout gebruikt, een tropische houtsoort.

Het interieur is in zijn eenvoud en soberheid niet minder stijlvol dan buiten. Het kreeg een moderne kansel, die vrij staat van de muur, een smeedijzeren doopvont (een ontwerp van de te Oranjewoud woonachtige kunstsmid Belkenga) en een avondmaalstafel. De kerk kan maximaal 169 kerkgangers bevatten, waarvoor als zitplaats eenvoudige houten banken werden gekozen.

Een groot daklicht met aan de binnenkant gekleurd glas zorgt voor de gedeeltelijke toevoer van licht evenals de onmiddellijk onder de dakgoot aangebrachte lichtschepping in de linker zijmuur. De blinde voorgevel werd voorzien van enkele uitspringende stenen, waardoor het kerkfront een eenvoudige versiering kreeg.

Oudere geschiedenis

De Christelijk Gereformeerden van Hoornsterzwaag hoorden eerste bij de kerk van Lippenhuizen. Ze liepen zondags over de planken en vonders van de wijken via Welgelegen naar de kerk iets ten westen van de Trijehoek. Tussen de preken werd gegeten, koffie gedronken en de preek besproken. In 1890 werd het verzoek van Hoornsterzwaag tot zelfstandige gemeente ingewilligd, nadat er al eerder lezingen en preken waren in Hoornsterzwaag.

Een eenvoudige Christelijke Gereformeerde Kerk wordt gebouwd in 1890 aan de 4de wijk en verkocht in 1899.

In 1891 wordt ds. ds. Geert Noordhof beroept als dominee van Lippenhuizen, Terwispel en Hoornsterzwaag. Men begint een zondagsschool aan de Belgische Wijk en later in een schuur in de Boerestreek.

In 1896 wordt een steviger kerk gebouwd bij de 6de Wijk / bij de Leijwei (de Lantearne), die in 1987 wordt verkocht. Tot in de jaren ’70 van de 20ste eeuw zijn er kerkdiensten geweest. Nadat de kerken in Jubbega en Hoornsterzwaag samengingen in een federatie in 1977 werd het gebouw gebruikt voor club en evangelisatiewerk. Het werd ook voor andere doeleinden verhuurd. De weerhaan van deze kerk staat nu te glimmen op de binnenplaats tussen de kerk en de Beage in Jubbega.

Rondom 1923 wordt een evangelisatie gebouwtje neergezet aan de Belgische Wijk. Het materiaal hiervan is in 1931 verkocht aan de evangelisatiecommissie van Nijeberkoop.

In 1930 krijgt de gemeenschap zijn eigen dominee ds. Herman Retel, die in 1928 als lerend ouderling komt.

In 1931 wordt een houten kerk gebouwd aan de Schoterlandse weg, naast de pastorie gebouwd in 1930. Deze kerk is in 1959 afgebrand.

In 1960 is een nieuwe kerk opgeleverd. Architecten J. Bosma en L. Van Houten. Het had ook een aangebouwd activiteitengebouw het Lytshûs. Deze kerk is in 2005 verkocht aan het Loge van de Vrijmetselaars van Heerenveen. Daarmee is de laatste kerk in Hoorsterzwaag die als kerk wordt gebruikt gesloten. Voor de Protestantse gemeente Hoornsterzwaag-Jubbega-Schurega rest nu de vroegere Ned. Herv. Kerk aan de K. Molweg 19 te Jubbega Derde Sluis, ook wel Jubbega aan de Vaart genoemd.

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur