Handelingen

Kampen, Wilhelminalaan 97 - Westerkerk

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Westerkerk
Genootschap: PKN Gereformeerde Kerk Kampen
Provincie: Overijssel
Gemeente: Kampen
Plaats: Kampen
Adres: Wilhelminalaan 97
Postcode: 8262DA
Sonneveld-index: 10350
Jaar ingebruikname: 1930
Architect: B.W. Plooij
Huidige bestemming: gereformeerde kerk
Monument status: Gemeentelijk monument

Geschiedenis

Belangrijke Gereformeerde kerk met toren. Karakteristieke Plooij kerk.

De Westerkerk te Kampen (wijk Brunnepe) werd op 1 oktober 1930 officieel in gebruik genomen. Het gebouw verving de Hagenpoortkerk in Kampen (stad). De Westerkerk is gebouwd naar een ontwerp van architect B.W. Plooij uit Amersfoort. Er bestaan opvallende ‘familie-trekjes’ met de eveneens door Plooij ontwerpen kerk te Voorthuizen (geopend in 1927):

  • de gevelindeling met de smalle kozijnen en het glas-in-lood (in de Westerkerk met 45 graden gedraaid metselwerk, zogenaamde ‘gedraaide muurdammen’, maken een optimale daglichttoetreding mogelijk.
  • steile dakvlakken met rode dakpannen (voorheen hadden kerken blauwe leien);
  • een toren, niet midden voor een gevel waardoor hij daglicht zou kunnen wegnemen, maar in het het ‘oksel’ van hoofd- en dwars-schip. De toren heeft met dezelfde geledingen, galmgaten en de blauwe Berlage-achtige (Berlage was een heel bekende architect in die tijd) wijzerplaat.

Ook in het interieur zien we overeenkomsten:

  • vier schoonmetselwerk kolommen waarop bundels met spantbenen en hun -betimmeringen staan. Het spreekt vanzelf, dat hier de grootste druk op de grond wordt uitgeoefend; de kerk en ook de toren staan dan ook op palen. Aardig om te weten is dat alle woningen in de Oranje-wijk ‘op staal’ staan (d.w.z. staand met een verbreding onder de muren (op de meters hoge Seveningen zandlaag);
  • een identieke luchtkoker boven in het midden van de kerk;
  • een vergelijkbaar schuin oplopend balkon, een nis waarin het orgel staat etc. etc.

Bron: W. Vos: “De meester is daar en hij roept u”, een uitgave naar aanleiding van het 75-jarig bestaan van de Westerkerk te Kampen. Te bestellen onder telefoonnummer: 038-3314339

Orgel

In de Westerkerk uit 1929 stond sinds 1939 een orgel van Willem van Leeuwen. In dit orgel was pijpwerk opgenomen van het vorige orgel, dat Jan Proper rond 1870 had gebouwd voor de Hagenpoortkerk in Kampen, en dat in 1929 in de nieuwe Westerkerk werd geplaatst. Na afbraak van het orgel van Van Leeuwen bouwde Fonteijn & Gaal een nieuw orgel met gebruik van het pijpwerk van Proper. Het werd op 16 september 1977 ingebruik genomen met een bespeling door Jan Zwanepol. Adviseurs bij de bouw waren Chris Hanegraaf en Johan Vetter. Het orgel is uitgerust met een derde manuaal als koppelklavier. In 2002 is het orgel door Kaat & Tijhuis gestemd in een Neidhardt-III-temperatuur, op verzoek van de organist van de kerk, Jan Zwanepol.

In de media

  • Uit Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant, 2 September 1941.

Dezer dagen is men begonnen met de afbraak van het orgel in de Westerkerk, dat geheel zal worden gerestaureerd en voorzien van een nieuw front. Dit werk wordt uitgevoerd door de fa. van Leeuwen, orgelbouwers te Leiderdorp. Het oude pijpenmateriaal zal opnieuw worden gebruikt, terwijl het aantal registers zal worden uitgebreid tot 17 met 3 transmissies. Er komen voorts twee klavieren met vrij pedaal. De Westerkerk krijgt dan een zoo goed als nieuw orgel terug.

  • Uit Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant, 17 November 1941.

De Westerkerk in de Wilhelminalaan alhier is een nieuw orgel rijk geworden, dat een waardevolle aanwinst beteekent voor de Geref. Kerk hier ter stede. Het oude orgel, waarvan tot dusver gebruik werd gemaakt, was afkomstig uit de voormalige Hagenpoortkerk en voldeed reeds lang niet meer. De bouw van het nieuwe orgel werd uitgevoerd door de fa. G. van Leeuwen te Leiderdorp. Het is gebouwd volgens het pneumatische systeem met zwelkast en vrij pedaal. Van het oude materiaal werd gebruik gemaakt, voor zoover het geschikt was, doch speeltafel, wisselladen en het grootste gedeelte van het pijpenmateriaal zijn geheel nieuw. Het orgel bevat 17 registers, waarvan echter de Hobo 8' nog niet kan worden geleverd. Het front is, naar een ontwerp van architect T. Sikma alhier, uitgevoerd in moderne stijl, vormend een harmonieus geheel met het smaakvolle interieur van de kerk. Zaterdagmiddag vond in tegenwoordigheid van genoodigden en leden der Geref. Kerk uit Brunnepe, de ingebruikneming van het orgel plaats. Daarbij bleek eerst recht duidelijk, welk een fraai instrument de Westerkerk heeft gekregen. Om het verschil goed te doen uitkomen werd het eerste vers van Ps. 150, waarmede ds. C.B. Bavinck de bijeenkomst liet openen, gezongen met begeleiding van een harmonium, waarna het orgel het tweede vers inzette. In zijn openingswoord wees ds. Bavinck op de dienende taak van het orgel in den eeredienst en bracht hij een woord van dank aan de orgelcommissie, de fa. van Leeuwen en allen, die financieel medewerkten, voorts aan hen, die dezen middag het muzikale gedeelte verzorgden. Dat waren de heeren H. Dul uit Veessen, B. Selles en K. Scholten uit Kampen. De heer H. Dul had tot taak het orgel in te wijden. Hij wist de volle klankrijkdom van het instrument tot uiting te brengen in het Praeludium en Fuga in G gr.t., het „Nun komm' der Heiden Heiland" en „Nun freut euch, lieben Christen g'mein" van J.S. Bach, in „Noël" van L.C. Daquin en de Sonata da Chiesa van H. Andriessen, daarbij blijk gevend van een hooge technische ontwikkeling van zijn spel en een fijn muzikaal gevoel, dat aan zijn voordracht leven en gloed schonk. De heer B Selles bracht, begeleid door den heer K. Scholten enkele Hobo-soli ten gehoore, n.l. de Kirchen-Arie uit Shadella van Flotow, het Adagio Religioso van Mozart en het Adagio uit Concerto van B. Marcello, gevoelige, hooggestemde muziek, waarvan de heer Selles ons heeft doen genieten door een goed beheerscht en fijn genuanceerde vertolking. De begeleiding sloot zich hierbij uitstekend aan. Door de prestaties van de drie medewerkenden is het een middag van muzikaal genot geworden, die den aanwezigen veel voldoening zal hebben geschonken.

Afbeeldingen