Klaaswaal, Kerkstraat 18 - Hervormde Kerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Hervormde Kerk
Genootschap:	PKN Hervormde Gemeente Klaaswaal
Provincie:	Zuid-Holland
Gemeente:	Hoeksche Waard
Plaats:	Klaaswaal
Adres:	Kerkstraat 18
Postcode:	3286AK
Sonneveld-index:	02423
Jaar ingebruikname:	1566
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 23662

Geschiedenis

Historische, sfeervolle dorpskerk met toren. Gebouwd als protestantse kerk. De Hervormde Gemeente Klaaswaal is van Gereformeerde Bond signatuur. Het grootste gedeelte van de huidige kerk werd in 1647 gebouwd. Hoogstwaarschijnlijk zijn stukken muur van de oude kerk blijven staan. Oude muren werden alleen afgebroken als ze werkelijk met geen mogelijkheid te handhaven waren. Nieuwe muren bouwen kostte immers extra geld, dat niet aanwezig was. Uit de geschiedenis van de kerk blijkt dat er steeds te weinig geld was om het noodzakelijke onderhoud te kunnen plegen. Omstreeks 1740 dreigde de toren in te storten en kon de gemeente niet samenkomen omdat het kerkgebouw niet langer water- en winddicht was. In 1745 was er nog niets gebeurd. Veel inwoners waren verarmd door een grote sterfte onder het rundvee. In 1772 werd het dak weer lucht- en waterdicht gemaakt. In de jaren 1993-1994 heeft een grondige restauratie van het kerkgebouw plaatsgevonden. Het kerkgebouw werd zoveel mogelijk in de stijl en toestand van voor 1647 teruggebracht. In de eeuwen daarvoor was er, veelal uit praktische overwegingen, veel aan het gebouw toegevoegd en veranderd. Bij de restauratie ging het niet alleen om het behoud van de ruimte voor het houden van kerkdiensten, maar ook om het behouden van een stuk cultureel erfgoed. In de dorpskern van Klaaswaal is de kerk het laatste echt historische pand. Vanouds was er in de kerk geen muzikale begeleiding bij de gemeentezang. De dorpsschoolmeester was tevens voorzanger in de kerk. Op 25 december 1904 werd besloten om een kerkorgel aan te schaffen. Een jaar later deed het orgel zijn intrede. Bij een restauratie van 1993-1994 is het witte pleisterwerk van het exterieur van kerk en torenromp verwijderd.

Links naast de kerk staat het moderne Kerkelijk Centrum "De Schaapskooi".

Monumentomschrijving Rijksdienst

Nederlands Hervormde Kerk. Eenbeukige kerk met driezijdige sluiting en slanke westtoren, gebouwd in 1566 en volgende jaren. Noordvleugel van twee traveeën. Ingrijpend hersteld in 1655. Tot de inventaris behoren: een preekstoel uit 1816 met koperen lezenaar en twee kaarsenarmen, 18e eeuw, alsmede een grafzerk, 1698, orgelkas 19e eeuw. Klokkenstoel met klok van W. Wegewaert, 1622, diam. 61 cm.

Orgel

Voor de Hervormde Kerk in Klaaswaal bouwde Willem van Leeuwen in 1951 een nieuw orgel. Het werd geplaatst in een klassiek vormgegeven orgelkas met hoofdwerk en rugpositief. Adviseurs bij de bouw waren J. Besselaar jr. uit Rotterdam en de heer Erve uit Utrecht. Het orgel verving een in 1924 tweedehands aangeschaft instrument, afkomstig uit de Wilhelminakerk in Den Haag. Op 8 mei 1951 werd het nieuwe orgel in gebruik genomen. In 1979/1980 is het orgel door Louis J. Kramer gereviseerd. Daarbij zijn de registerknoppen vervangen door nieuwe, de eiken slepen werden vervangen door nieuwe slepen van hardboard, en ook werden verschillende onderdelen van de mechaniek vernieuwd. De dispositie werd gewijzigd: op het Hoofdwerk werden Quintadeen 8', Speelfluit 4' en Kromhoorn 8' vervangen door of gewijzigd in Roerfluit 8', Gedekt 4' en Schalmey 8'. Het Rugwerk werd uitgebreid met een Sesquialter. Tenslotte plaatste Kramer een Gedekt 8' op een nieuwe pedaallade. Rond 2000 werden plannen gemaakt voor een grondige restauratie, dan wel vervanging van het orgel door een ander. In 2004 is het orgel gerestaureerd door de firma Nijsse. Daarbij is het orgel mechanisch teruggebracht in de oorspronkelijke staat. Er werden ook nieuwe registerknoppen geplaatst. De dispositie is ook gewijzigd. De Schalmey verving Nijsse door een nieuwe Trompet 8', op het rugpositief werd de Quint 1 1/3' opgeschoven naar een Nasard 3' en de Sesquialter werd gewijzigd in een Terts 1 3/5'. De Gedekt 8' van het pedaal schoof Nijsse op tot een Subbas 16'.