Handelingen

Leerdam, Kerkstraat 32 - Grote Kerk

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Grote Kerk
Genootschap: PKN Hervormde gemeente Leerdam
Provincie: Utrecht
Gemeente: Vijfheerenlanden
Plaats: Leerdam
Adres: Kerkstraat 32
Postcode: 4141AW
Inventarisatienummer:
Jaar ingebruikname: 15e
Architect:
Huidige bestemming: hervormde kerk
Monument status: Rijksmonument 24039 (kerk); 24040 (toren)

Geschiedenis

Historische stadskerk met toren.

De Grote Kerk in het centrum van de Zuid-Hollandse plaats Leerdam is een laatgotische pseudobasilicale kruiskerk. De kerk bestaat uit een driebeukig schip, een vijfzijdig gesloten koor, een 15e-eeuws transept en een ingebouwde romaanse toren uit de 13e eeuw. Het koor en de sacristie dateren uit de tweede helft van de 15e eeuw en zijn beide voorzien van speklagen. Bij de restauratie in de periode 1862-1863 werd de kerk in neogotische stijl verbouwd. Bij de restauratie van 1957-1960 (en tevens laatste restauratie) is de kerk weer teruggebracht naar de situatie van voor 1862.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Kerk

Ned. Hervormde Kerk (O.L. Vrouwe). Laatgotische kruiskerk, bestaande uit een ten dele nog romaanse toren, een driebeukig pseudo-basilicaal schip uit de 16de eeuw, een transept met een wellicht 15de-eeuwse zuiderarm en een omstreeks 1500 gebouwde noorderarm, en een 5/10 gesloten koor uit de tweede helft van de 15de eeuw. In het koor een stenen netgewelf, in het schip en de dwarsarmen houten tongewelven en in de kruising een vlakke zoldering. Tiengebodenbord met het wapen van de Koning-Stadhouder uit 1698. Het gebouw is gerestaureerd van 1957-1961. Orgel met Hoofdwerk, Bovenwerk en Pedaal, in 1854 gemaakt door C.G.F. Witte.

Toren

Toren Ned. Herv. Kerk. De toren (XVIII) heeft romaanse details in baksteen. Gerestaureerd van 1957-1961, en daarbij voorzien van een balustrade en nieuwe spits. Klokkenstoel met gelui bestaande uit een klok van W. en Jaspar Moer, 1517. diam. 137,5 cm en een klok van Francois Hemony, 1659, diam. 73,5 cm. Mechanisch torenuurwerk, B. Eijsbouts, voorzien van elektrische opwinding.

In de media

  • Uit Nieuwe Rotterdamsche Courant, 26 September 1853.

Leerdam, 24 September. Het berigt, eenige dagen geleden voorkomende in de Amsterdamsche Courant, betrekkelijk het nieuwe orgel voor de kerk der Hervormden in deze gemeente, is onjuist. Als tegenbewijs kan worden aangevoerd, dat men nu nog werkelijk bezig is met het gereed maken van het oxaal, waaruit dus zeer gemakkelijk is af te leiden dat de orgelkast tot heden niet kan worden geplaatst, en dit laatstgenoemde, benevens het orgel is berustende bij de heeren Bätz en Co, te Utrecht; ook de opgave van den prijs verdient rectificatie, aangezien het orgel is aangenomen voor 8 duizend gulden, terwijl de verdere kosten ongeveer 3 duizend gulden bedragen en dus de uitgaaf voor het geheele werk, plus minus 11 duizend gulden wezen zal. Met zekerheid kan worden opgegeven, dat de pilaren, vervaardigd door den heer Singels, steenhouwer te Dordrecht, zeer net zijn bewerkt en in allen deele volmaakt aan het oogmerk voldoen.

  • Uit Schiedamsche Courant, 16 november 1863

Een berichtje over de stadsgenoot D. van der Tas betreffende de uitstekende uitvoering van de vernieuwing van de kerk (zie onder Afbeeldingen-Publicaties).

  • Uit Reformatorisch Dagblad, 28 september 2010.

In Leerdam is zaterdag De Kandelaar, het nieuwe kerkelijk centrum achter 
de Grote Kerk van de hervormde gemeente, in gebruik genomen. Burgemeester Molkenboer verrichtte de officiële opening. De Kandelaar is gebouwd in klassieke stijl, zodat hij past bij het karakter van het centrum van Leerdam. Het gebouw is multifunctioneel en kan behalve door alle wijkgemeenten ook door clubs en verenigingen worden gebruikt. Het gebouw heeft twee verdiepingen met twee ruime zalen en een zolder waar het kerkelijk archief wordt ondergebracht. De naam De Kandelaar is gekozen naar aanleiding van Lukas 11 : 33. De totale kosten van de bouw bedroegen 690.000 euro.

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur

Orgel

Publicaties