Handelingen

Meliskerke, Torenstraat 8 - Odulphuskerk

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Odulphuskerk
Genootschap: PKN Protestantse gemeente Biggekerke - Meliskerke
Provincie: Zeeland
Gemeente: Veere
Plaats: Meliskerke
Adres: Torenstraat 8
Postcode: 4365AE
Inventarisatienummer: 06593
Jaar ingebruikname: 15e eeuw
Architect:
Huidige bestemming: protestantse kerk
Monument status: Rijksmonument 28118 (kerk); 28117 (toren)

Geschiedenis

Historische dorpskerk met toren. Moderne aanbouw uit 2011 aan de koorzijde.

De Oldulphuskerk te Meliskerke werd gebouwd omstreeks 1400. Odulphus leefde in de 9e eeuw. Hij was eerst pastoor te Oirschot. Later werd hij missionaris onder de Friezen en stichtte hij een kloosterorde in Staverden.

Oorspronkelijk was er ook een koor aan de oostzijde van de kerk gebouwd. Tijdens een ingrijpende verbouwing na de reformatie werd het koor verwijderd, in plaats waarvan een consistorie werd aangebouwd. De toren is 28 meter hoog. Toen de torenbouw ongeveer halverwege was, ontdekte men dat er scheef was gebouwd. Zo ontstond de kromme toren. Bij algehele restauratie in 1958 werd de fundering grondig geïnspecteerd. Er bleek geen gevaar voor omvallen te zijn . De bronzen torenklok werd in 1636 gegoten door de Middelburgse klokkengieter Johannes Burgerhuis. De omlijsting van de galmgaten is wit geschilderd. Dit stamt uit de periode dat de toren dienst deed als baken voor de scheepvaart op de Schelde. De preekstoel dateert uit de eerste helft van de 17e eeuw: een eikenhouten met snijwerk versierde 'houten broek'. Het zilveren doopvont werd in 1801 geschonken door mr. Leydekker de Bruyn, ambachtsheer van Meliskerke en Mariakerke. Hij liet het in 1849 een statige ambachtsherenbank in de kerk plaatsen. Tijdens de kerkdienst werd deze bank gebruikt door de ambachtsheer en zijn familie. In later jaren deed de bank dienst als kerkenraadsbank. Het orgel werd in 1744 gebouwd door de Duitse orgelbouwers Thomas en Peter Weidtman. Het was oorspronkelijk een kabinetsorgel voor de huiskamer. In 1906 werd het orgel gekocht door een zekere heer Oddink uit Arnemuiden en in de Oldulphuskerk opgebouwd. Het front van het orgel is uitgevoerd met fraai houtsnijwerk. Het orgel is nog steeds in gebruik.

Plan uitbreiding 2008. Dit plan is uitgevoerd in 2011. Het interieur van de kerk is toen ook gemoderniseerd.

Geschiedenis vervolg

De Odulphuskerk

De Odulphuskerk is de oudste van de twee kerken die in Meliskerke staan. De toren en de kerk zijn gebouwd in de periode tussen 1350 en 1400. De kerk is van oorsprong Rooms Katholiek en gewijd geweest aan Sint Odulphus. Het valt onmiddellijk op, hoe scheef de toren staat, dit is waarschijnlijk te wijten aan verzakking al tijdens de bouw. In 1958 en 1959 is het gebouw gerestaureerd en in 2011 is er een nieuw gedeelte aangebouwd en is het oude gedeelte gemoderniseerd. In de kerk zijn ca. 250 zitplaatsen.

De preekstoel stamt uit de eerste helft van de 17e eeuw. Op de plaats waar nu de nieuwbouw is neergezet, achter de boog, moet vroeger in de Rooms katholieke tijd het koor van de kerk gezeten hebben. De kerk was toen een heel stuk groter. In 1849 werd door de ambachtsheer van Melis- en Mariekerke, dhr. de Bruyne, een ambachtsherenbank geschonken. Dit is een zeer mooi werkstuk met veel houtsnijwerk.

In de kerk staat ook nog een zogenaamd kabinetorgel, dat is gebouwd in 1744 door J.H. Weidtman. Het kwam echter pas in 1906 in deze kerk te staan en werd aangeboden door dhr. Oddink, bierhandelaar te Arnemuiden. Het is met zeer fraai houtsnijwerk versierd. Door de orgelcommissie voor de Nederlands Hervormde Kerk werd het geroemd om zijn klank die in deze kerk zeer goed tot zijn recht komt. Na de verbouwing is dit niet meer het hoofdorgel van de kerk, daar is het orgel uit de voormalige gereformeerde kerk voor in de plaats gekomen.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Kerk

De Ned. Herv. Kerk. Het schip van de kerk dateert uit omstreeks 1400. De plaatsing van de toren en de nog zichtbare moet van de triomfboog van het afgebroken koor maken het waarschijnlijk, dat het schip oorspronkelijk een zuidbeuk had, die bij een verbouwing in de 17e eeuw onder een tongewelf met het schip gebracht werd. In 1959 werd de kerk bij de restauratie ontpleisterd en een nieuwe consistoriekamer aangebouwd, Portaal aan de zuidzijde met jaartal op deurkalf (1769). Eikehouten preekstoel met boogpanelen (XVII A). Eenklaviers orgel, ca 1740 gebouwd door Peter Weidtman, grote kroon en Lodewijk XV herenbank. Klokkenstoel met klok van Michiel Burgerhuys, 1636, diam. 68 cm.

Toren

De TOREN van de Ned.Herv.Kerk dateert uit omstreeks 1400 en staat niet meer in de lengteas van het schip. Hij heeft een geleding met hoekberen en aan de westzijde een spitsboognis, waarin lage doorgang met korfboog. Vierkante lange spits.

Links

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur