Meppel, Hoofdstraat 52 - Grote- of Mariakerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Grote Kerk / Mariakerk
Genootschap:	PKN Protestantse gemeente Meppel
Provincie:	Drenthe
Gemeente:	Meppel
Plaats:	Meppel
Adres:	Hoofdstraat 52
Postcode:	7941AC
Inventarisatienummer:	14065
Jaar ingebruikname:	1422
Architect:
Huidige bestemming:	buiten gebruik als kerk
Monument status:	Rijksmonument 28631

Inhoud

1 Geschiedenis
2 Toekomst
3 Toren
4 Inventaris
5 Monumentomschrijving Rijksdienst
6 Orgel
- 6.1 Recente werkzaamheden
7 Externe links
8 Afbeeldingen
- 8.1 Exterieur
- 8.2 Interieur

Geschiedenis

Hervormde Kerk. Historische kerk met flinke toren, 45 m hoog. Deze monumentale toren is één van de hoogste torens in de provincie Drenthe. In 1432 gaf de toenmalige bisschop van Utrecht toestemming voor de bouw. Met de bouw werd in 1432 begonnen. De kerk bestaat uit een 15de eeuwse gotische hoofdbeuk met koor en een noordbeuk uit 1518. Neo-klassicistische oostgevel 1779-1781 door A. Sorg. Tevens kliederkerk.

2019 - De kerk wordt uiterlijk 2022 afgestoten.
2022 - In ‘een dienst van afscheid en nieuw begin’ werd op zondag 20 maart 2022 te Meppel afscheid genomen van de protestantse (voormalig hervormde) Oude- of Mariakerk en werd de ingrijpend verbouwde protestantse (voormalig gereformeerde) kerk De Samenstroom (voorheen de Oude Kerk) opnieuw in gebruik genomen.
2022 - Grote of Mariakerk in Meppel sluit de deuren. Gebrek aan vrijwilligers én de hoge energieprijzen zorgen ervoor dat het College van Kerkrentmeesters dit besluit naar eigen zeggen móet nemen.

Toekomst

De toekomst voor de Grote of Mariakerk lijkt verzekerd met de oprichting van een nieuwe stichting. De Stichting Grote of Mariakerk heeft ten doel het beheren en exploiteren van de kerk aan het Kerkplein. Daarover is inmiddels een samenwerkingsovereenkomst opgesteld met de protestantse gemeente Meppel. De kerk kan voor diverse activiteiten worden ingezet zoals kerkdiensten, uitvaarten, huwelijken en mogelijke samenwerking met Schouwburg Ogterop.

(Bron:Contactbrief)

Toren

De toren van de kerk is een monumentale toren in gotische stijl uit de tweede helft van de 15de eeuw. De geprofileerde ingangspoort is uit 1540, de open koepel van 1827. Klokkenstoel met klok van A. van de Put, 1611, diameter 154,4 cm. De stadswaag uit 1617 is na 1796 bij de kerk getrokken en dient als consistoriekamer. De rechte topgevel wordt bekroond door een Lodewijk XV ornament.

Inventaris

Eiken preekstoel 1696 op voet van 1780, koperen doophek 1782, en koperen lezenaar, houten gebeeldhouwde adelaar 1646. Orgel in 1716 gebouwd door Jan Harmensz Camp, in 1722 voltooid door F.C. Schnitger. De orgelkas, het Hoofdwerk en het Rugwerk zijn nog oorspronkelijk. Het Borstwerk is bij de restauratie van 1968 gereconstrueerd, het vrije Pedaal achter de Hoofdkas werd toegevoegd.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Nederlands Hervormde Kerk. Oorspronkelijk gebouw uit 1422, bestaande uit een gotische hoofdbeuk en latere noordbeuk. Klassicistisch front aan de oostzijde uit 1781. Inventaris: eiken preekstoel 1696 op voet van 1780, koperen doopboog 1782, en koperen lezenaar, houten gebeeldhouwde adelaar 1646. Orgel in 1716 gebouwd door Jan Harmensz Camp, in 1722 voltooid door F.C. Schnitger. De orgelkas, het Hoofdwerk en het Rugwerk zijn nog oorspronkelijk. Het Borstwerk is bij de restauratie van 1968 gereconstrueerd, het vrije Pedaal achter de Hoofdkas werd toegevoegd.

Orgel

Op zaterdag 7 juni 2014 wordt het orgel van de Grote of Mariakerk te Meppel opnieuw in gebruik genomen na een periode van uitgebreid groot onderhoud door Orgelmakerij Reil. Het orgel in Meppel heeft een bewogen geschiedenis. In 1713 werd een aanvang gemaakt met de bouw van het orgel door de Friese orgelbouwer Jan Harmens Kamp. Uiteindelijk is het in 1722 afgemaakt en opgeleverd door Frans Caspar Schnitger, die kort daarvoor het grote orgel in de Michaelskerk in Zwolle had voltooid. Het orgel van Meppel bij voltooiing 27 stemmen, verdeeld over Hoofdwerk (12), Rugpositief (10), Borstwerk (5) en aangehangen pedaal. In 1882 werd door Zwier van Dijk aan het orgel gewerkt waarbij onder andere het Borstwerk werd verwijderd. Jan Proper verplaatste de speeltafel in 1905 naar de linkerzijwand van het Hoofdwerk. De windlade van het Rugpositief kwam op de plaats van het Borstwerk. In 1951 ging Mense Ruiter van start met de restauratie van het orgel. Daarbij werd het verdwenen Borstwerk gereconstrueerd en werd een vrij pedaal met negen stemmen toegevoegd. Na de grote kerkrestauratie kon het gerestaureerde en uitgebreide orgel in 1968 worden opgeleverd. In 2007 werden twee spaanbalgen naast het orgel geplaatst.

Recente werkzaamheden

Behalve de noodzakelijke reiniging van het orgel hadden de vanaf begin dit jaar uitgevoerde werkzaamheden in de eerste plaats een technische noodzaak. De historische windladen, die veel lekkages vertoonden, zijn naar huidige richtlijnen ook voorzien van een ander afdichtingssysteem. Er vond herstel plaats van pijpwerk, waarvan een deel was geoxideerd en doorgezakt. De klaviatuur werd gerestaureerd en het beschadigde bestaande toetsbeleg werd vernieuwd. Ook werd de windvoorziening opnieuw opgezet door het wijzigen van de regulatie en het vernieuwen van een groot deel van de kanalisatie in een passende maatvoering.