Nieuw Amsterdam, Vaart Noordzijde 139 - Noorderkerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Noorderkerk
Genootschap:	PKN Gereformeerde Kerk
Provincie:	Drenthe
Gemeente:	Emmen
Plaats:	Nieuw Amsterdam
Adres:	Vaart Noordzijde 139
Postcode:	7833HD
Sonneveld-index:	14093
Jaar ingebruikname:	1925
Architect:	Straten, W. van, Coevorden
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 510962

Inhoud

1 Geschiedenis
2 Monumentomschrijving Rijksdienst
3 In de media
4 Orgel
5 Externe links
6 Afbeeldingen
- 6.1 Exterieur
- 6.2 Interieur

Geschiedenis

Buitengewoon belangrijke interbellumkerk met dakruiter.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Kerk gebouwd in 1925 in opdracht van de Kerkeraad der Gereformeerde Kerk te Nieuw-Amsterdam, naar ontwerp van W. van Straten met invloed van de Amsterdamse School. In de achtergevel is materiaal van de oude kerk hergebruikt. Het interieur verkeert in oorspronkelijke staat. Opvallend is de typologie van de kerk die de ruimtewerking heeft van een centraalbouw. Eind jaren '50 zijn de vergaderlokalen verbouwd door architectenbureau Gebr. Blaauw uit Emmen. In 1976 is de bestaande pastorie gesloopt, op het naastliggende perceel is de nieuwe gebouwd (perceel 7878), naar ontwerp van architect A. Rotmensen uit Schoonebeek in landschappelijke villastijl. De bescherming betreft het hoofdvolume, het interieur en de oorspronkelijke geveldetaillering.

Omschrijving

Kruiskerk met dubbel transept en uitgebouwde consistorie, opgetrokken in baksteen, onder paraboolvormige zadeldaken gedekt met OH-pannen. De kerk heeft een plint met donkere bakstenen speklagen. De gootlijsten zijn om de hoeken gezet van de kopgevels. Op de viering een diagonaal geplaatste dakruiter; een taps toelopende houten opbouw met een spits tentdak met paraboolvormig gebogen dakschilden, bekroond met een spits. De voorgevel en de kopgevels van het transept hebben aan de zijkanten steunberen die aansluiten op de kromming van het dakvlak, waardoor de gevels in hun totaal paraboolvormig lijken te zijn.

De voorgevel heeft een risalerende entreepartij met stoep, daarin drie dubbele opgeklampte deuren, de middelste breder. De spleetvormige bovenlichten met glas- in-lood zijn van de deuren gescheiden door een fries van staand metselwerk over de volle breedte van de risaliet. Boven de waterlijst van de risaliet een gevelsteen gevat in decoratief metselwerk met: "Onze hulpe is in de naam des heeren. Psalm 124 vs 8". Boven de risaliet zeven vensters gescheiden door bakstenen muurdammen, tezamen een parabool vormend. In de geveltop een sluitsteen van decoratief metselwerk.

De kopgevels van de transeptarmen hebben drie gekoppelde vensters met daarboven een paraboolvormige drielicht van door muurdammen gescheiden vensters. Alle vensters met glas-in-lood. In de geveltop een sluitsteen van decoratief metselwerk. In de zijgevels van het schip drie gekoppelde paraboolvormige vensters. De gevels van de consistorie zijn gewijzigd.

Interieur

De afwerking van interieur is in Amsterdamse School stijl. Met schroten afgetimmerde dakstoel. Houten lambriseringen, balkon met overnaadse delen, betegelde preekstoel. Originele banken in origineel visgraatvormig bankenplan.

Waardering

Gereformeerde kerk van cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang vanwege:

de beeldbepalende ligging
de typologie
de kwaliteit van het ontwerp
de gaafheid

In de media

Uit Reformatorisch Dagblad, 27 mei 2008.

De protestantse gemeente in wording te Nieuw Amsterdam / Veenoord is uiteengevallen. Op 1 juli wordt de federatie die in 2003 ontstond tussen hervormden en gereformeerden, ontbonden. Dat heeft de kerkenraad in het tweelingdorp besloten. Na 1 juli kerken de beide groepen ieder weer in hun eigen kerk. De protestantse gemeente kerkte de afgelopen jaren om en om in de Zuiderkerk (voormalige hervormde kerk) en de Noorderkerk (voormalige gereformeerde kerk). Er werd rekening mee gehouden dat een van de twee gebouwen zou worden afgestoten. De scheuring is niet het gevolg van een theologisch verschil, stellen betrokkenen. Het zou gaan om verstoorde persoonlijke verhoudingen en verschil van inzicht over het functioneren van de predikanten. De scriba van de gemeente onthoudt zich desgevraagd van commentaar. De protestantse gemeente in Nieuw-Amsterdam/Veenoord telt ongeveer 1400 leden. Ruim 680 leden zijn oorspronkelijk gereformeerd. De predikanten van de gemeente zijn dr. H. Nobel en ds. J. van Breevoort.

Orgel

In 1925 schonk de familie Visscher een nieuw orgel aan de Gereformeerde Kerk te Nieuw-Amsterdam voor de nieuwgebouwde kerk aan de noordzijde van de Vaart. Het instrument werd gebouwd door de firma Standaart. Alle manuaalregisters zijn gedeeld in bas en discant. Het orgel staat geheel in een zwelkast. Bij oplevering was een Vox Humana 8' aanwezig, die later is vervangen door een Woudfluit 2'.