Handelingen

Oostelbeers, Kerkstraat 17 - H.H. Andreas en Antonius van Padua

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam object:
Genootschap:
Provincie: Noord-Brabant
Gemeente: Oirschot
Plaats: Oostelbeers
Adres: Kerkstraat 17
Postcode: 5091BE
Sonneveld-index: 08011
Jaar ingebruikname: 1853
Architect: Franssen, C.J.H. (toren)
Huidige bestemming: gesloopt op toren na
Monument status: Rijksmonument 519176 (toren)



Geschiedenis

In 1852-1853 werd in Oostelbeers tegenover de pastorie een nieuwe kerk gebouwd naar het ontwerp van P. Boots, een zogenaamde Waterstaatskerk. Tot 1853 werd een schuurkerk gebruikt. In de nieuwe kerk werd op 17 juli 1853 de eerste H. Mis opgedragen. Deze kerk had 100 zitplaatsen, was gewijd aan de H.H. Andreas en Antonius van Padua, maar had geen toren. In 1893 bouwde men een toren tegen de kerk naar een ontwerp van Caspar Franssen.

Toen deze kerk te klein werd, werd er in 1934 een nieuwe kerk gebouwd. Deze verrees zonder toren aan het plein tegenover de neogotische kerk.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte deze neogotische kerk uit 1853 zwaar beschadigd en moest toen worden gesloopt. Daarbij bleef de toren bewaard. (Bron:[1])

Monumentomschrijving Rijksdienst

Inleiding

In de Kerkstraat staat de neo-gotische, op de Kempische Gotiek geinspireerde TOREN van de voormalige kerk van de H.H. Andreas en Antonius van Padua. De toren werd in 1893 gebouwd naar een ontwerp van C. Franssen.

Omschrijving

Slanke toren met vier naar boven verjongende geledingen en van vierkant naar octagonaal ingesnoerde spits gedekt met lei in Maasdekking. De kerk is opgetrokken in handvorm bakstenen en heeft op de hoeken steunberen met hardstenen afdekplaten, vanaf de vierde geleding overhoeks geplaatst. Rond de gehele toren, uitgezonderd aan de oostzijde, een bakstenen plint met hardstenen druiplijst.

In de gevel aan de straatzijde een spitsboognis over twee geledingen met op de begane grond een opgeklampte getoogde vleugeldeur met gehengen onder getoogde segmentboog. Voor de deur twee hardstenen treden. Boven de deur een spitsboognis met hardstenen dorpel en blindtracering. In de tweede geleding een spitsboogvenster met maaswerk met glas-in-lood-vulling, geflankeerd door twee blinde rondvensters.

In de noordgevel op de begane grond eenzelfde deurpartij als voor met in het spitsboogveld een (nu verdwenen) glas-in-lood-vulling. Rechts hiervan een hardstenen gevelsteen ANNO DOM 1893 / J.H. KEMPS PAST / C. DEENEN KERKM / J. VENNIX KERKM. In de tweede geleding drie blinde lancetvensters met tracering. In de zuidgevel een uitgemetselde vijfhoekige traptoren over drie geledingen met eenvoudige lichten met glas-in-lood-vulling. Links van de traptoren, op de tweede geleding, een blinde spitsboognis. Aan de achterzijde van de toren zijn tot in de tweede geleding sporen zichtbaar van de verdwenen kerk, onder andere van muurwerk en een blinde spitsboognis waarin dichtgemetselde getoogde deuropeningen. Vanaf de tweede geleding twee uitgemetselde, thans op houten korbelen geplaatste steunberen die in de vierde geleding weer overhoeks geplaatst zijn. In de derde geleding, in de oostgevel drie, in de overige gevels twee blinde spitsboognissen met tracering en hardstenen dorpels. De vierde geleding heeft aan alle zijden twee spits- bogige galmgaten gevuld met geprofileerde galmborden in het onderste deel en met blindtracering in de top. Boven deze galmgaten een hardstenen cordonlijst waarin opgenomen een uurwerk onder ojiefboog bekroond met een hogel. Hierboven een tandlijst. Op de spits aan vier zijden een houten dakkapel met opgeklampte luiken onder zadeldak gedekt met lei in Maasdekking. Op de spits een bol met smeedijzeren kruis en windhaan.

Waardering

De toren is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in het zuiden en is tevens van belang als voorbeeld van de verwerking van streekeigen motieven in de neo-gotische bouwkunst. Het gebouw heeft architectuurhistorisch belang door de stijl en de detaillering en is tevens van belang als voorbeeld van het oeuvre van de architect Franssen. Het heeft ensemblewaarden vanwege de bijzondere situering, verbonden met de ontwikkeling van het kerkdorp. Het is gaaf bewaard gebleven.

Externe links

Afbeeldingen