Oosterbeek, Mariendaal 8-10 - Christuskoepel
Uit Reliwiki
| Algemene gegevens | |
|---|---|
| Naam kerk: | Christuskoepel |
| Genootschap: | Oecumenisch |
| Provincie: | Gelderland |
| Gemeente: | Renkum |
| Plaats: | Oosterbeek |
| Adres: | Mariendaal 8-10 |
| Postcode: | 6816VJ |
| Inventarisatienummer: | |
| Jaar ingebruikname: | 1940 |
| Architect: | Kropholler, A. |
| Huidige bestemming: | kapel |
| Monument status: | Rijksmonument 527544; onderdeel van complex Mariëndaal 527523 |
Geschiedenis
Zowel architectonisch als historisch buitengewoon belangrijke boskapel.
Op terrein Landgoed Mariëndaal, Oxfordbeweging, nu Cultureel Centrum.
Op Wikipedia zijn enkele afbeeldingen te vinden van deze Christuskoepel.
Geschiedenis. Bron: www.arnheym.nl
Overzicht
Naam: Christuskoepel; Adres: Landgoed Mariëndaal; Bouwjaar: 1939-1940; Stijl: Neoromaans; Architect: Alexander J. Kropholler; Beeldhouwwerken: Mari Andriessen; Opdrachtgever: P.J.M. de Bruijn-Van Lede
Beschrijving
De eigenaresse van de Villa Dreyerheide in Oosterbeek (Graaf van Rechterenweg), mevr. P.J.M. de Bruijn-Van Lede, kwam als vele Nederlanders in 1938 in de ban van de oproep van Koningin Wilhelmina voor ‘morele en geestelijke herbewapening’. De koningin wilde, geïnspireerd door de Oxford beweging van de Engelse predikant Frank Buchman, een moreel tegenwicht bieden aan de totalitaire fascistische en communistische ideologieën.
Mevr. De Bruijn schonk, anoniem, een kapel met beeldhouwwerken aan het landgoed Mariëndaal dat in 1936 in handen van het Geldersch Landschap was gekomen. De zevenhoekige kapel is een ontwerp van de Amsterdamse architect Alexander J. Kropholler. De neoromaanse koepel is opgetrokken uit baksteen en met steunberen op de hoeken versterkt. De zinspreuk ‘Sursum Corda’ betekent ‘de harten omhoog’.
In de kapel staan beelden van Mari Andriessen. De beeldhouwer is vooral bekend geworden van zijn latere ‘De Dokwerker’ naar aanleiding van de Februaristaking van 1941. Centraal staat het levensgrote beeld van Jezus Christus, die als Heiland zijn armen uitspreidt. In de sokkel is ‘Le Christ avant tout’, ‘Christus voor alles’, gebeiteld. Rondom het Christusbeeld staan in de hoeknissen zeven cementen beelden die, zoals ook hun sokkels vermelden, de zeven deugden symboliseren: geloof, hoop, liefde, rechtvaardigheid, sterkte, gematigdheid en voorzichtigheid.
De oproep van Koningin Wilhelmina en de bouw van de kapel konden echter het tij niet keren. Eén dag na de voltooiing van de kapel, 9 mei 1940, bereikte het oorlogsgeweld ons land.
Na de oorlog werd de koepel regelmatig het slachtoffer van vandalisme. Daarop werden de drie toegangen tot de kapel met stevig traliewerk afgesloten, wat de kapel een troosteloos uiterlijk gaf. Juist het symbool voor morele herbewapening moest beschermd worden tegen zinloos geweld.
Mevr. P.J.M. de Bruijn-Van Lede gaf ook de opdracht aan Jan Toorop voor een fresco van Johannes de Doper en een complete kruiswegstatie (1916-1919) in de Rooms-katholieke Bernulphuskerk in Oosterbeek. De verbeelding van de kruisweg behoort tot een van de topstukken uit de Nederlandse kunstgeschiedenis.
Op de vloer liggen gedeeltes van drie 15e eeuwse grafzerken van het vroegere klooster Mariëndaal. De inscripties en wapens zeggen ons dat de grafplaten toebehoord hebben aan de families Van Polanen en Van Appeltern. De zerken werden in 1967 in de kapel geplaatst.
Literatuur
Caderius van Veen, D. & Ploeg, H. van der (2004). Verliefd op Arnhem. Deel 5. Arnhem: Uitgeverij Ellessy i.s.m. De Gelderlander. pp. 42-43.
Genugten, C. van der & Jas, J. (2003). Mooi Gelderland. Handboek Gelders Landschap en Geldersche Kasteelen. Arnhem: Gelders Landschap en Geldersche Kasteelen. pp. 100, 106-108.
Kooger, H. (1987). Rondom den Brink. Zwerven door West-Arnhem. Arnhem: KEMA. pp. 15-16.
Schulte, A.G. & Schulte-van Wersch, C.J.M. (1999). Monumentaal groen. Kleine cultuurgeschiedenis van de Arnhemse parken. Utrecht: Uitgeverij Matrijs.