Peize, Kerkstraat 2 - Dorpskerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Dorpskerk
Genootschap:	PKN Zin in Peize
Provincie:	Drenthe
Gemeente:	Noordenveld
Plaats:	Peize
Adres:	Kerkstraat 2
Postcode:	9321HB
Inventarisatienummer:	14150
Jaar ingebruikname:	13 e
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 32140 (Kerk); 32141 (Toren); 451864 (Kerkhof)

Geschiedenis

Historische dorpskerk met toren. Oorspronkelijk gewijd aan Johannes de Doper.

Het kerkgebouw bestaat uit twee gedeelten, het schip en het koor, dat zoals bij alle oude kerken naar het oosten gericht staat. Het schip is het oudst, vermoedelijk uit het midden van de l3e eeuw. Deze datering berust op de grootte van de gebruikte kloostermoppen en op de vorm van de ramen. De ramen hebben aan de buitenzijde ronde romaanse bogen en aan de binnenzijde flauwe gotische spitsbogen. Bij de bouw van de kerk zijn voor de fundering zware veldkeien gebruikt.

In 1624 had de kerk een zware westtoren.

Zin in Peize [ZiP] is een initiatief van de Oecumenische kerk in Peize en organiseert activiteiten met diepgang.

Orgel

Het orgel, gebouwd in 1631, is nog tweemaal verbouwd, eerst door Arp Schnitger en later nog eens door A.A. Hinsz.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Kerk

Nederlands Hervormde Kerk. Oorspronkelijk 13e eeuwse eenbeukige kerk, doch belangrijk gewijzigd. Inventaris: preekstoel XVIIId, smeedijzeren doopbekkenhouder. Oorspronkelijk eenklaviers orgel in 1631 gemaakt door A. Verbeeck voor de Pepergasthuiskerk te Groningen. In 1697 door Arp Schnitger omgebouwd en voorzien van een vrij Pedaal. het Rugwerk werd in 1757 toegevoegd door A.A. Hinsz. In 1862 werd het orgel door P. van Oeckelen in Peize geplaatst. Orgelkas 1785, instrument A.A. Hinsz.

Toren

Toren van de Nederlands Hervormde Kerk van 1803. Klokkenstoel met klok van A.H. van Bergen en Zoon, Midwolda, 1835, diam. 93 cm. Mechanisch smeedijzeren torenuurwerk, later voorzien van elektrische opwinding.

Kerkhof

Met eiken beplant en door 15e-eeuws of later keermuurtje afgezet iets verhoogd kerkhof zonder zerken, behorende bij de in aanleg 13e-eeuwse kerk.

Uit (hergebruikte?) groot formaat zachtrode Rooswinkels opgetrokken keermuurtje, waarvan de hoogte vanaf de buitenzijde gezien varieert van ca 50 - 75 cm. Het muurtje wordt afgedekt door een platte rollaag van jongere strengperssteen van waalformaat en wordt aan wegzijde gesteund door enkele bakstenen beertjes. Het kerkhof is op verschillende plaatsen via in het muurwerk uitgespaarde traptreden toegankelijk.

Kerkhof en muurtje van algemeen cultuurhistorisch belang.