Renkum, Kerkstraat 7 - Hervormde Kerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Hervormde Kerk
Genootschap:	PKN Hervormde gemeente Renkum
Provincie:	Gelderland
Gemeente:	Renkum
Plaats:	Renkum
Adres:	Kerkstraat 7
Postcode:	6871BE
Sonneveld-index:	12145
Jaar ingebruikname:	1950
Architect:	Roodenburgh, J.
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Gemeentelijk monument

Inhoud

1 Geschiedenis
2 Orgel
- 2.1 Het eerste orgel
- 2.2 Het huidige orgel
3 Afbeeldingen
- 3.1 Exterieur
- 3.2 Interieur

Geschiedenis

Plattegrond. Bron: F.Z. Ort: Zomaar een dak, uitg. Boekencentrum, 1994

Buitengewoon belangrijke wederopbouwkerk. Gebouwd ter vervanging van de in 1944 vernielde voorganger. De eerste steenlegging voor dit kerkgebouw vond plaats op 16 februari 1949. Deze steenlegging werd verricht door de toenmalige predikant ds. W. Deur. Architect was de heer Roodenburg uit Amsterdam, het werk werd gegund aan de gebr. Van Aggelen, aannemers te Renkum. Op woensdag 18 januari 1950, ruim 11 maanden na de aanvang van de bouw werd, de kerk in gebruik genomen. In de toren zijn drie klokken aangebracht. Dit gebeurde op 16 december 1949. Deze klokken zijn niet voorzien van een spreuk. Als enige inscriptie is de naam van de klokkengieter “Van Bergen” en het jaartal 1949 N.H.K. Renkum aangebracht. De grootste klok weegt 175 kg en de overige twee resp. 110 en 70 kg. Het uurwerk in de toren is een geschenk van het Gemeentebestuur van Renkum.

In Sluis (Zeeuws-Vlaanderen) stond net zo'n wederopbouwkerk als deze kerk in Renkum, van dezelfde architect Roodenburgh. De kerk in Sluis is in 1998 gesloopt.
2022 - De kerkenraad van de protestantse gemeente Renkum-Heelsum wil de voormalige hervormde kerk aan de Kerkstraat in Renkum afstoten en verkopen. De voormalige gereformeerde kerk aan de Utrechtseweg in Renkum wordt voor de toekomst de plaats van samenkomst voor de zondagse eredienst.
2022 - De kerkenraad van de protestantse gemeente Renkum-Heelsum wil de voormalige hervormde kerk aan de Kerkstraat in Renkum afstoten en verkopen. De vroegere gereformeerde kerk aan de Utrechtse Weg wordt dan de samenkomstplaats voor de erediensten. In juli 2021 werd het 5 eeuwen oude kerkje “Op de heuvel” overgedragen de stichting Gelders Landschap en Kastelen.

Orgel

Het eerste orgel

Toen op 18 januari 1950 de kerk in gebruik werd genomen ontbrak er nog een orgel. Om de aanschaf van een orgel te kunnen verwezenlijken werd een orgelfonds gesticht. Belangrijke giften uit eigen en andere gemeenten werden aan dit fonds beschikbaar gesteld. Het orgel werd gebouwd door de fa. Pels Zn. te Alkmaar en werd geplaatst achter de door de architect ontworpen wand boven de preekstoel met opgaande lijnen, boven de preekstoel. Het orgel werd op 23 juli 1951 in gebruik genomen. De speeltafel bevond zich op één van de galerijen naast de preekstoel.

Het huidige orgel

Na verloop van tijd functioneerde het instrument van Pels niet goed meer en gaf iedere keer storingen.
Na oriëntatie bij diverse orgelmakers werd besloten een instrument bij Van Vulpen te bestellen. Deze orgelbouwer was in de omgeving niet onbekend en leverde in de jaren ’70 en ’80 veel orgels in Ede en omgeving. Een complete werklijst is te vinden op http://www.vulpen-orgel.nl/nl/instruments. Het huidige orgel is in 1994 gebouwd door de firma Gebr. Van Vulpen (Utrecht). Het oude orgel werd geheel verwijderd. Een register met houten pijpen (Holquintadena 16′) is als Subbas 16 terechtgekomen in het Van Vulpen-orgel van de Cunerakerk in Rhenen (1957) ter vervanging van een Mixtuur op het pedaal. Adviseur bij de bouw van het orgel was Jan Jongepier (1941-2011). Hij was een groot kenner van historische orgels en een bekwaam organist. Hij genoot grote bekendheid als improvisator. Het Van Vulpen-orgel is gebouwd uitgaande van een 17e/18e eeuws klankbeeld. De klavieromvang is in tegenstelling tot orgels uit die tijd wel modern. De luiken aan de zijkant hebben een decoratief karakter en kunnen niet worden gesloten. Wel zorgen ze voor een bundeling van de klank. Het zogenaamde hoofdwerk bevindt zich hoger in het orgel en zorgt voor de draagkracht van het orgel. Het borstwerk is bescheiden qua karakter en bevindt zich achter het snijwerk net boven de organist. De pijpen van het pedaal staan achterin de orgelkast. De prestant 8 van het pedaal is een zogenaamde transmissie. Dat betekent dat de pijpen hetzelfde zijn als die van het hoofdwerk maar dat zij ook via het pedaal apart tot klinken gebracht kunnen worden. Achter het orgel bevindt zich een spaanbalg die zorgt dat de wind van de windmotor stabiel en op de juiste druk het orgel in wordt geleid. Het orgel is gestemd in een aangepaste Werckmeister III-stemming. Dit maakt het orgel geschikter voor uitvoering van muziek tot en met 1750. Muziek na die tijd moet soms met wat aanpassingen uitgevoerd worden. De historische stemming zorgt voor een sonore klank en kracht en maakt het orgel zeer geschikt om de gemeentezang mee te begeleiden. Het orgel telt 1.090 pijpen. Hiervan bevinden zich er 680 in het hoofdwerk, 350 in het borstwerk en 60 op het pedaal.