Handelingen

Tilburg, Stadhuisstraat 6 - Dionysius (Heikese Kerk)

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam object: Dionysius (Heikese Kerk)
Genootschap: Rooms-Katholieke kerk
Provincie: Noord-Brabant
Gemeente: Tilburg
Plaats: Tilburg
Adres: Stadhuisstraat 6
Postcode: 5038VA
Sonneveld-index: 08324
Jaar ingebruikname: 1829
Architect: J. Backx en T.W. Conrad; C.F. van Hoof (voorgevel)
Huidige bestemming: Rooms-Katholieke kerk
Monument status: Rijksmonument 34389



Geschiedenis

Tilburg, Stadhuisplein 6 - Dionysius (Heikese kerk); jk 11-03-2014

Sint Dionysius- of Heikese Kerk, tegen oude toren uit (oorspronkelijk) 1465. Buitengewoon mooie, belangrijke neoclassicistische kerk met neogotische voorgevel in het centrum van Tilburg.

De kerk werd in 1826-1829 gebouwd onder toezicht van het Ministerie van Waterstaat naar een ontwerp van de architecten J. Backx en T.W. Conrad. Het gebouw verving het gesloopte kerkgebouw uit ca. 1600. Oorspronkelijk stond op deze plaats een middeleeuwse kerk die in 1595, tijdens de Tachtigjarige oorlog, in brand geschoten werd.

De toren is het enige restant van het godshuis uit 1600. Hij kreeg een nieuwe onmmanteling in 1894 - 1895, toen de huidige neogotische voorgevel, ontworpen door C.F. van Hoof, gebouwd werd.

Het interieur van de kerk toont een neoclassicistisch schip bestaande uit drie beuken. De inventaris is voor een groot deel neo-barok. Het barokke hoogaltaar werd circa 1700 gemaakt door Willem Kerricx uit Antwerpen. 't Heike vormde samen met de kerk van 's Goirke (Goirkestraat) de oorspronkelijke parochie van Tilburg. Ten tijde van de reformatie was de Heikese kerk overgegaan in protestantse handen. Zowel op 's Heike als 't Goirke dienden de katholieken gebruik te maken van schuurkerken. In 1823 werd 't Heike weer teruggegeven aan de katholieken.

  • Juli 2022 - Zowel de Heikese als de Heuvelse Kerk, de twee R.K. kerken in het centrum, blijven (voorlopig) in gebruik.
  • December 2024 - Beide kerkgebouwen nog in gebruik.

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

R.K. Kerk van St. Dionysius ofwel "Heikese kerk". Kerk in Waterstaats-stijl uit 1827-1829, bestaande uit een schip van drie even hoog gewelfde beuken en driezijdig gesloten koor, in 1895 in neogotische trant gewijzigd en met twee kapellen aan de westzijde uitgebreid; aangebouwd aan de 15de eeuwse toren van een voorafgaande kerk, drie geledingen tellende en voorzien van een ten dele uitgemetselde traptoren, bekroond door een van vier- tot achtkant ingesnoerde spits met lantaarn en peervormige top. De kerk bezit een gemarmerd hoogaltaar uit de 18de eeuw, afkomstig van de Burchtkerk te Antwerpen. Preekstoel in Waterstaatsstijl. 19de eeuws eiken beeld van St. Thomas van Aquino. Eikenhouten klokkenstoel met gelui bestaande uit klok van M. Marischal, 1654, diam. 127 cm. en drie moderne klokken. Mechanisch torenuurwerk, later voorzien van elektrische opwinding.

Voorgaande gebouwen

Orgels

Hoofdorgel

De hoofdwerkkas dateert uit 1776 en is gemaakt door van Peteghem voor de Zustersabdij Roosendael bij Mechelen in België. In 1803 is het orgel in Tilburg geplaatst. Een grote verbouwing werd uitgevoerd door Gebroeders Franssen in 1918. In 1956 werd er werderom een grote verbouwing uitgevoerd, dit maal door Gebroeders Vermeulen. Feitelijk bouwde men een compleet nieuw orgel, waarbij enkele registers van het vorige orgel zijn hergebruikt.

Koororgel

Het koororgel is gebouwd door Loek van Nes voor de Kerk van de Goddelijke Voorzienigheid in Bergen op Zoom in 1985. In 2005, na sluiting van de kerk in Bergen op Zoom, is het orgel overgeplaatst naar deze St. Dionysiuskerk in Tilburg. Loek van Nes maakte een nieuwe kas voor het orgel. Het orgel wordt gebruikt door het Brabants Conservatorium.

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur

Hoofdorgel

Koororgel

Tekeningen