Westbeemster, Jisperweg 55 - Johannes de Doper
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Johannes de Doper |
Genootschap: | Rooms Katholieke Kerk |
Provincie: | Noord-Holland |
Gemeente: | Purmerend |
Plaats: | Westbeemster |
Adres: | Jisperweg 55 |
Postcode: | 1464NE |
Sonneveld-index: | 06186 |
Jaar ingebruikname: | 1878 |
Architect: | Bijvoets, Y. |
Huidige bestemming: | kerk |
Monument status: | Rijksmonument 511342 |
Geschiedenis
Niet georiënteerde, van verre zichtbare grote neogotische kerk met hoge toren. Hoofdwerk van architect Y. Bijvoets.
- 2020 - Voornemen tot sluiting.
- 2024 - De Joannes de Doperkerk aan de Jisperweg en al het bijbehorende bezit van de parochie gaan onder de hamer. Makelaarskantoor Brantjes kondigt aan de kerk inclusief bijbehoren in de verkoop te doen. Met als doel een koper te vinden die oog heeft voor de historie van de dorpskern van Westbeemster en tegelijkertijd mogelijkheden ziet voor de ontwikkeling.
- 2024 - Kerk staat te koop.
Orgel
In 1879 werd in West-Beemster een nieuwe neogotische parochiekerk in gebruik genomen. Het orgel in de kerk is gebouwd tussen 1880 en 1890. Het behoort tot de oudste instrumenten van Franssen die bewaard zijn gebleven. Het orgel werd nooit gewijzigd en is derhalve geheel in de oorspronkelijke staat bewaard gebleven. Als gevolg van gebrekkig onderhoud en slijtage was het orgel rond 1970 niet meer te gebruiken. In 1979 is het geheel gerestaureerd door Vermeulen uit Alkmaar. Adviseur bij de werkzaamheden was Hans van der Harst. Op 13 mei 1979 nam men het orgel weer in gebruik
- (Bron:Orgeldatabase)
Monumentomschrijving Rijksdienst
Kerk
- Rijksmonument 511342
Rooms-katholieke KERK, gewijd aan Johannes de Doper en gebouwd in 1878-1879 naar ontwerp van Y. Bijvoets in Neo-gotische trant.
Omschrijving
St. Jan de Doper, 1878-1879, Y. Bijvoets. Neo-gotische kruisbasiliek met toren, bekroond door frontalen en een naaldspits. De kerk heeft bundelpijlers en stenen kruisribgewelven. Verwantschap met het werk van Tepe, o.a. in de gedrukte lichtbeuk met de kleine bovenvensters, die invloed van de late Nederrijnse gotiek verraadt. Neo-gotische aankleding grotendeels nog intact. Orgel met Hoofdwerk, Zwelwerk en vrij Pedaal, in 1890 gemaakt door de Gebr. Franssen te Roermond.
Waardering
De uit 1878 daterende kerk met bijbehorende interieur-onderdelen is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als hoofdonderdeel van het St. Jan de Doper-complex en als gaaf bewaard voorbeeld van een Neo-gotische kruiskerk van katholieke signatuur. De kerk heeft tevens ensemblewaarde met de aangrenzende pastorie.
Pastorie
- Rijksmonument 511343
PASTORIE, gebouwd rond 1880, waarschijnlijk naar ontwerp van Y. Bijvoets. De pastorie is door middel van een eenlaags-tusseneind verbonden met de zuidwestzijde van de kerk. De pastorie is gebouwd in eclectische bouwtrant met neo-gotische elementen. Een voortuin scheidt de pastorie van de Jisperweg.
Omschrijving
Op T-vormig grondplan gebouwde en ten dele onderkelderde pastorie, bestaande uit twee bouwlagen onder een uit zadel- en mansardedak samengestelde kap met lei in Maasdekking en nabij de nok zink met roeven. Het westelijk dakschild heeft een dakkapel. Het muurwerk is opgetrokken in rode baksteen en heeft onder meer getrapte steunberen, uitgemetselde tandlijsten en ezelsruggen. De tandlijsten bevinden zich voornamelijk onder de goten, de ezelsruggen op het muurwerk van de puntgevels. Oost-, zuid- en en westgevels bestaan ten dele uit een puntgevel met schouderstukken en een bekroning door een pinakel. Ter hoogte van de vloeren van verdieping en zolder heeft het muurwerk sierankers. De vensteropeningen en de diverse spaarvelden zijn alle aan de bovenzijde getoogd en aan de onderzijde voorzien van dorpels in hardsteen. De boogtrommels hebben metselmozaïek. De meeste vensteropeningen (corresponderend met de vensterassen) hebben zesruits schuifvensters met glas-in-lood in de bovenlichten.
De voorgevel (O) telt vijf vensterassen, waarvan de twee linkse assen zich in een risalerende puntgevel bevinden. De geveltop heeft een centraal zesruitsvenster, identiek aan de overige vensters in het gebouw, doch wordt geflankeerd door een lager en smaller tweelichtsvenster. De centrale vensteras, terugliggend ten opzichte van het risalerende gedeelte, bevat de hoofdingang. Deze ingang bestaat uit een paneeldeur in portiek met spitsboogvormige ingang. Dit portiek is de onderzijde van een balkon met gesloten borstwering.
De linkerzijgevel (Z) telt vier vensterassen. De twee middelste bevinden zich in een risalerende puntgevel. De linkerzijgevel heeft twee spaarvelden: respectievelijk op de parterre in de eerste vensteras vanaf de voorgevel en op de verdieping in de twee vensteras vanaf de voorgevel. De geveltop van de centrale puntgevel heeft een zelfde vensterindeling als de geveltop van de puntgevel aan de voorzijde.
De achtergevel (W) telt zes vensterassen, waarvan de twee rechter assen zich in een risalerende puntgevel bevinden. Deze puntgevel heeft in het midden een uitgemetseld rookkanaal. De beide bouwlagen zijn blind (spaarvelden), alleen de geveltop heeft een smal tweelichtsvenster aan weerszijden van het rookkanaal. De vier assen in het terugliggende geveldeel hebben in de tweede as vanaf de risalerende puntgevel een spaarveld op beide bouwlagen. De verdieping heeft in dit spaarveld twee kleine glas-in-lood ramen ter verlichting van het trappenhuis. De eerste as vanaf de puntgevel heeft een paneeldeur. De overige assen hebben net als elders in het gebouw de eerdergenoemde zesruits schuifvensters.
De rechterzijgevel (N) is een topgevel die vanaf de parterre via een éénlaags volume onder zadeldak met Rijndekking wordt verbonden met de sacristie van de kerk. De topgevel boven de verbinding volgt de vorm van de mansardekap, heeft twee uitgemetselde rookkanalen en uitgemetselde bekroning in de geveltop. De geveltop heeft twee T-vensters ter verlichting van de zolder.
Waardering
De uit omstreeks 1880 daterende pastorie is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als historisc-functioneel onderdeel van het St Jan de Doper-complex en als gaaf bewaard en kenmerkend voorbeeld van een laat-19de-eeuwse kerkelijke dienstwoning. De pastorie heeft tevens ensemblewaarde met het aangrenzende kerkgebouw.