Westerbork, Hoofdstraat 12 - Stefanuskerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Stefanuskerk
Genootschap:	PKN Protestantse gemeente Westerbork
Provincie:	Drenthe
Gemeente:	Midden-Drenthe
Plaats:	Westerbork
Adres:	Hoofdstraat 12
Postcode:	9431AD
Sonneveld-index:	14235
Jaar ingebruikname:	15e
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 38743 (Kerk) 38744 (Toren)

Geschiedenis

Historische dorpskerk met toren.

In de kerk hangen twee schilderijen van Reinhart Dozy, 'Kerkuitgang' en 'Te laat'.

Monumentenomschrijving Rijksdienst

Kerk

Hervormde kerk. 15de eeuwse gotische kerk. Inventaris: preekstoel 1778, herenbanken met kandelaars, twee-armige koperen kandelaar op de preekstoel, koperen doopbekken op smeedijzeren voet, avondmaalstafel XVII, koperen kroon met wapenschilden 1783, orgel met snijwerk Lod.XIV. Eenklaviers orgel, in 1726 gemaakt door Chr. Muller voor de Herv. Kerk te Beetgum (Fr.). In 1862 overgeplaatst naar Westerbork.

Toren

Toren van de hervormde kerk. Toren ouder dan de kerk. Klokkenstoel met gelui van drie klokken, waarvan een van een ons onbekende klokkengieter, vroeg 14e eeuw, diam. 97 cm., een van J.A. de Grave, 1727, diam. 74,2 cm. en een moderne klok uit 1956. Mechanisch torenuurwerk.

In de media

Uit Reformatorisch Dagblad, 31 december 2007.

Voormalig voorzitter Flip Stokebrook van het college van kerkrentmeesters van de hervormde wijkgemeente Westerbork en de huidige beheerder van de kerk, Andries Pol, hebben recent op de toren van de oude dorpskerk in Westerbork in smeedijzeren letters de nieuwe naam van de kerk aangebracht: Stefanuskerk.

De dorpskerk van Westerbork bestaat al meer dan 800 jaar. In een oude akte uit 1206 werd de ”capella te Burcht”, samen met de kerk in Beilen door de bisschop van Utrecht overgedragen aan de abt van het klooster te Ruinen. Het betrof toen waarschijnlijk een houten kapelletje, gedekt met stro. Dit historische gegeven was voor de Westerborker gemeenschap aanleiding om in 2006 het 800-jarig bestaan van Westerbork te vieren, maar waarschijnlijk is de nederzetting Burch al veel ouder.

Omstreeks 1360 werd de houten kapel vervangen door een stenen kerk, die toen wat kleiner was dan de huidige kerk. Deze stenen kerk werd gewijd aan Sint-Stephanus. De heilige Stephanus komt ook voor in het kerkzegel van de hervormde wijkgemeente en in het logo van de protestantse gemeente Westerbork in wording.

In dit zegel wordt Sint-Stephanus afgebeeld met een boek in zijn hand en omgeven door stenen, wat erop duidt dat hij door steniging als martelaar stierf. In het zegel zijn ook een penning en een valk afgebeeld. Dat verwijst naar het feit dat de Börker kerkgemeenschap een bijdrage moest leveren aan de jaarlijkse afdracht van geld aan de bisschop van Utrecht en van een witte valk aan de abt van het klooster in Ruinen.

Tijdens de Hervorming, omstreeks 1600, werd de kerk door de protestanten overgenomen. De naam Stefanuskerk bestaat dus al eeuwen, maar is in de volksmond nooit ingeburgerd geraakt. Nadat de hervormde gemeente Westerbork drie jaar geleden, in het kader van het ontstaan van de Protestantse Kerk in Nederland, een federatie met de gereformeerde kerk in Westerbork is aangegaan, ontstond de behoefte om de naam Stefanuskerk duidelijker in beeld te brengen.