Woudrichem, Kerkstraat 35 - Martinus

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam object:	Martinus
Genootschap:
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Altena
Plaats:	Woudrichem
Adres:	Kerkstraat 35
Postcode:
Sonneveld-index:	08616
Jaar ingebruikname:
Architect:
Huidige bestemming:	protestantse kerk (Hervormde Gemeente)
Monument status:	rijksmonument 39576

Geschiedenis

Woudrichem, Martinuskerk; jk 15-11-2011

Door de verlening van stadsrechten in 1356 en het verplaatsen van de riviertol naar de stad komt Woudrichem tot bloei. In die tijd moet ook de Martinuskerk gebouwd zijn. Al in de 7e eeuw zou op de plaats van het huidige koor een kapel hebben gestaan. De kerkruimte zou pas in de 15e eeuw aan deze kapel gebouw zijn.

Toen in 1573 de inwoners de stad in brand staken, omdat deze aan de Spanjaarden moest worden prijsgegeven, bleef ook van de kerk alleen de muren overeind staan. Pas in 1621 was de kerk weer herbouwd. Deze Rooms Katholiek kerk gaat tijdens de reformatie over in Nederduits Gereformeerde handen, later de Nederlandse Hervormde Kerk. Tijdens een storm in 1717 is de spits, die de toren sierde, verloren gegaan waarna er nooit meer een is herbouwd. In 1841 is de kerk gemoderniseerd en verbouwd. De laatste restauratie vond in 1979 plaats.

Van het interieur zijn de volgende onderdelen bezienswaardig:

De grafsteen van Aernt van Eck, burgemeester van Woudrichem en zijn vrouw Cornelia van Sevender anno 1613.
De imposante herenbank.
Het doopvont waarvan de voet in 1979 is opgegraven als een overblijfsel uit de katholiek tijd.
De orgelkas uit 1680.

De kerkelijke gemeente heeft zich in 2004 aangesloten bij de landelijk gefuseerde Protestantse Kerk in Nederland met behoud van de eigen modaliteit van Hervormde Gemeente.

2016 De 34 meter hoge toren van de Sint-Martinuskerk in Woudrichem ondergaat een ingrijpende opknapbeurt. Tijdens het groot onderhoud wordt met name het voegwerk aangepakt.

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Hervormde KERK. 15de-eeuwse, laatgotische kruiskerk, na branden en herstellingen in de 16de eeuw bestaande uit een pseudobasilicaal schip, waarvan de zijbeuken later langs de toren zijn voortgezet, een wat ouder vijfzijdig gesloten koor en lagere dwarsarmen; houten tongewelven, op een trekbalk het jaartal 1621. Toren uit het eind van de 15de en het begin van de 16de eeuw, met natuurstenen beeldhouwwerk, waaronder ruitvormige en ronde medaillons met koppen in de spaarnissen en een afsluitend fries met schelpmotieven, in vroege renaissance stijl uit omstreeks 1530. De toren in 1933 en onlangs gerestaureerd. In de kerk vroeg 19de-eeuwse kansel en orgelkas uit 1680, afkomstig uit de Kloosterkerk te 's-Gravenhage en in 1865 naar Woudrichem overgebracht (het instrument zelf in 1907 door A. Standaart geheel vernieuwd).

CultuurHistorische Waardekaart

Bouwperiode: 1300-1400
Bouwstijl: Gotiek
Gevels en Materialen: Baksteen, vierkante toren. Drie geledingen. Pseudobasilicaal schip, vijfzijdig gesloten koor. Toren met boogfriezen, lisenen. Dekoraties in natuursteen. (Ruit- en rondvormige medaillons).
Vensters en Deuren: Spitsboogvensters met maaswerk.
Dak en Bedekking: Toren met plat dak. Kerk met zadeldak, om koor lopend. Leien.
Bijgebouwen: Grafplaats aan achterzijde kerk. Gietijzeren hek.
Interieur: Houten tongewelven.

Orgels

opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam.

Hoofdorgel

Het hoofdorgel is in 1980 gebouwd door de firma K.B. Blank & Zoon (Herwijnen) in de orgelkas uit 1680. De Vox humana is een oud, van elders afkomstig register, mogelijk vervaardigd door J.H.H. Bätz.

Dispositie

Hoofdwerk (manuaal 1): Prestant 8' - Holfluit 8' - Octaaf 4' - Quintfluit 3' - Superoctaaf 2' - Sifflet 1' - Sexquialter 1⅓' 2 sterk - Mixtuur 1⅓' 4-5 sterk - Cornet 8' 5 sterk discant - Trompet 8'.
Bovenwerk (manuaal 2): Holpijp 8' - Quintadena 8' - Octaaf 4' - Gemshoorn 4' - Superoctaaf 2' - Quintfluit 1½' - Vox humana 8' - Tremulant.
Pedaal: Bourdon 16' - Octaaf 8' - Bazuin 16'.
Koppelingen: Hoofdwerk aan Pedaal - Bovenwerk aan Pedaal - Bovenwerk aan Hoofdwerk.

Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-d3. Pedaalomvang: C-c1. Temperatuur: Werckmeister III. Twee spaanbalgen. Winddruk: 72 mm. WK.