Handelingen

Zaandam, Westzijde 75 - Westzijderkerk (1640 - 2019)

Uit Reliwiki

(Doorverwezen vanaf Zaandam, Westzijde 75 - Westzijderkerk)


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Westzijderkerk
Genootschap: PKN Ned. Hervormd
Provincie: Noord-Holland
Gemeente: Zaanstad
Plaats: Zaandam
Adres: Westzijde 75
Postcode: 1506ED
Sonneveld-index: 06276
Jaar ingebruikname: 1640
Architect:
Huidige bestemming: cultureel centrum Bullekerk
Monument status: Rijksmonument 40064

Geschiedenis

Foto:Anton van Daal - Raam is een ontwerp van schoolkinderen i.s.m. met een kunstenaar

Grote, beeldbepalende historische kerk met houten kruisingtoren.

Bijnaam "Bullekerk". Vroeger werd op het plein voor de kerk veemarkt gehouden. Het verhaal gaat dat een zwangere vrouw op de hoorns van een stier werd genomen en tegelijk een kind baarde. Sindsdien heet het gebouw in de volksmond Bullekerk.

  • 2019 De kerk is verkocht aan Stadsherstel Amsterdam om te worden omgebouwd tot Cultureel Centrum Bullekerk. Zomer 2019 herstelwerkzaamheden in de kerk en aan de toren. o.a. linksvoor de inbouw van een bar. In de maandelijkse UITagenda Zaanstreek hanteert men voor deze succesvolle concertzaal ook de naam Bullekerk.

Glas-in-loodraam uit 2015

Trots zijn ze bij de Bullekerk aan de Westzijde op hun nieuwe glas-in-loodraam, want het kunstwerk is met vereende krachten door tientallen mensen gezamenlijk gemaakt. Het is gelukt en het raam is feestelijk gepresenteerd. Het ontwerp is gemaakt op basis van kindertekeningen, zowel van kinderen van de gemeente als kinderen die in de buurt woonden. Uit al die tekeningen zijn elementen gepakt en samengevoegd. Het raam bevindt zich links in de voorgevel. Dit initiatief lijkt wel een beetje op een "knoeikerk" of "kliederkerk".

Monumentomschrijving Rijksdienst

Oorspronkelijk hervormde kerk. Kruiskerk, gebouwd 1638-1640, en in 1672 en 1680, resp. in westwaartse en oostwaartse richting verlengd. Sierlijk houten torentje in gotische trant op de kruising. Gevels met bekronende frontons en een geleding die doet denken aan de trant van Vingboons. Oostelijke portaalaanbouw, 1680; westelijke 1711. Zerkenvloer. Twee gebrandschilderde glazen, 1682 en 1725. Schildering, 1737, voorstellend "de Stiers Wreedheid". Preekstoel, doophek, twee herenbanken en kerkbanken, XVII. Herenbank, 1712. In een orgelkas van J. Duyschot plaatste Flentrop Orgelbouw in 1976 een nieuw instrument met gebruikmaking van enig oud pijpwerk. Alleen de orgelkas en de oude pijpen vallen binnen de bescherming. Tiengebodenbord, 1656. Bord met namen der predikanten, 1778. Klokkenstoel met klok van A. Koster, 1640, diam. 78 cm.

In de media

  • Uit Noordhollands Dagblad, 8 februari 2017

Twee kerken staan te koop

ZAANDAM - De Noorderkerk in de Heijermansstraat of de Bullekerk in de Westzijde wordt verkocht. Dat heeft de protestantse kerkenraad besloten.

Tip van rentmeesters: Bullekerk kan concertzaal worden. De kerkrentmeesters zien voor de Bullekerk een rol als concertzaal weggelegd en vinden dat de gemeenteraad daar in de discussie over het cultuurcluster rekening mee zou moeten houden. De zaal heeft een uitstekende akoestiek en ligging. De kerk maakt deel uit van de beloopbare cultuurdriehoek Verkadegebouw-Bullekerk-Fluxus. Het besluit om een van beide kerken te verkopen is al in oktober gevallen maar pas deze week openbaar gemaakt. De kerkrentmeesters schrijven hun voornemen in een brief aan de gemeenteraad, midden in de cruciale fase van besluitvorming over de cultuurhuisvesting. De Protestantse Gemeente Zaandam heeft te maken met een jarenlang krimpend publiek. Op afzienbare termijn is de kerk niet meer in staat om twee gebouwen te bekostigen. Bovendien past het aantal kerkbezoekers makkelijk in één gebouw en zijn er geen twee kerken nodig.

De Bullekerk is een Rijksmonument. Het orgel uit 1711 heeft apart van het gebouw ook de status van monument. Zaanstad is al eigenaar van de toren. Bij de kerk hoort ook het kerkhof ten zuiden van de kerk. De kerk wil met Zaanstad praten over de toekomst van het gebouw en daarbij ook andere monumentale kerkgebouwen betrekken. Voor de Oostzijderkerk, Doopsgezinde Vermaning (Westzijde), Evangelisch-Lutherse Maartenkerk (Vinkenstraat) en de Bonifatiuskerk (Oostzijde) ontbreekt volgens de protestantse kerk een goed perspectief.

  • Op protestantse-gemeente-zaandam.nl, persbericht 15 november 2018

Na een intensief proces waarbij alle voor-en nadelen van de verkoop van de Westzijderkerk, of Noorderkerk en verkoop van beide kerken zijn afgewogen, is op 14 november 2018 door de Grote Kerkenraad van de Protestantse Gemeente te Zaandam besloten om het verkoopproces van de Westzijderkerk aan Stadsherstel Amsterdam voort te zetten. Dit besluit heeft de Kerkenraad met pijn in het hart genomen. De Westzijderkerk is sinds 1640 haar huis van God geweest. Bijna 4 eeuwen lang is de gemeente er samengekomen in goede en in slechte tijden en hebben gemeenteleden er lief en leed gedeeld. De status en de reputatie van Stadsherstel Amsterdam geven vertrouwen dat het gebouw goed in stand gehouden zal worden en daardoor de boogde brede culturele functie voor de Zaanse gemeenschap uitstekend zal weten te bieden. Het zal ook mogelijk blijven een aantal malen per jaar kerkdiensten te houden in de Westzijderkerk, alsmede rouw- en trouwdiensten.

College van Kerkrentmeesters

Protestantse Gemeente te Zaandam

  • Uit rtvzaanstreek.nl, 26 mei 2019

Laatste reguliere kerkdienst in Bullekerk 26-05-2019

ZAANDAM – Vandaag, zondag 26 mei, is in de Bullekerk aan de Westzijde de laatste reguliere kerkdienst gehouden. De Bullekerk is nu officieel een multifunctioneel kerkgebouw. De Algemene Kerkenraad van de Protestantse gemeente te Zaandam heeft gekozen voor een andere kerk, namelijk de Noorderkerk aan de Heijermansstraat. Predikant Pieter van der Woel vindt het heel jammer. Maar vooral doordat de kerk een steeds kleinere rol krijgt in de samenleving. Doordat de gemeenschap niet groot genoeg is om de diensten in de Bullekerk financieel te kunnen dragen, moeten de kerkgangers verhuizen naar de Noorderkerk.

Mooi alternatief

,,We laten een stuk geschiedenis achter, maar we zijn ook blij dat we een mooi alternatief hebben gevonden. De kerk staat tussen ons en God en bevindt zich tussen de mensen. Waar de kerkdienst plaatsvindt, moet eigenlijk niets uitmaken”, vertelt Pieter van der Woel. Het was voor hem een fijne periode om predikant te zijn in de Bullekerk. Het was zijn werkplaats. Hij gaf daar creatieve cursussen en sprak met toeristen of Zaankanters die binnenstapten. De predikant voelde zich er echt thuis.

Nieuwe functie Bullekerk

De Bullekerk kan vanaf volgende week gebruikt worden door bijvoorbeeld scholen om workshops te geven. Het wordt een plek voor optredens en de Fluxus gaat er gebruik van maken. De monumentale attributen van de kerk, zoals de tafel van het laatste avondmaal en de bijbel blijven liggen en worden tentoongesteld. Mensen kunnen de kerk bezoeken om de attributen te bekijken. Voor speciale kerkdiensten met bijvoorbeeld veel muziek, mag de gemeenschap tien keer per jaar terugkomen. De klank in de Noorderkerk is namelijk niet zo luid als die van de Bullekerk. Dus een definitief afscheid van alle kerkdiensten is het niet.

De laatste dienst

De laatste kerkdienst is net even wat anders verlopen dan gebruikelijk. Zo kwamen er mensen die een speciale functie hebben gehad en was er veel jeugd aanwezig. Plus uiteraard de vaste kerkgangers. De eerste helft van de kerkdienst werd gehouden in de Bullekerk. Daarna gingen de aanwezigen met fiets, bus of auto richting Noorderkerk. Daar aangekomen vond de tweede helft van de dienst plaats. Ook de kerkelijke attributen uit de Bullekerk gingen mee en kregen een nieuw plekje. Om de Bullekerk te blijven herinneren, vulde Pieter van der Woel doosjes met lucht van de Bullekerk om mee te nemen voor de jeugd. Zo kunnen zij de sfeer blijven herinneren.

  • Vanaf 2020 hebben diverse interessante concerten en optredens in deze kerk plaatsgevonden. De bestemming cultureel centrum is een succes.

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur

Glas-in-loodramen