Handelingen

Zoutelande, Willebrordusplein 2 - Catharinakerk

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Catharina
Genootschap: PKN Protestantse gemeente Zoutelande
Provincie: Zeeland
Gemeente: Veere
Plaats: Zoutelande
Adres: Willebrordusplein 2
Postcode: 4374AX
Sonneveld-index: 06938
Jaar ingebruikname: 15e eeuw
Architect:
Huidige bestemming: kerk
Monument status: Rijksmonument 36864

Geschiedenis

Belangrijke historische kerk. Toren 1300, Samen Op Wegkerk (SOW).

Monumentomschrijving Rijksdienst

De Nederlands Hervormde Kerk heeft een eenbeukig schip (XV) met spitsboogvensters tussen de steunberen. Portaal aan de zuidzijde; het koor is verdwenen en een nieuwe consistoriekamer is aangebouwd. Inwendig: zuilen in noordmuur met Brabantse koolbladkapitelen zijn overblijfselen van een zijbeuk uit plm 1500. 17e eeuwse kuip van preekstoel. De toren van twee geledingen en met steunberen op de hoeken dateert uit omstreeks 1400 en is gedeeltelijk verzonken. De gewolfde benedenruimte is bij de kerkruimte getrokken; de spaarvelden die er het muurwerk verlevendigen gedeeltelijk onder de vloer verzonken. Op de orgelgalerij een eenklaviers orgel, in 1719 door Thomas Weidtman gemaakt voor de hervormde Pancratiuskerk te Heerlen. In 1951 gerestaureerd en in Zoutelande geplaatst, waarbij al het pijpwerk werd vervangen. Klokkenstoel met klok van Johannes Burgerhuys, 1662, diam. 98 cm. Mechanisch torenuurwerk, elektrische opwinding, is buiten gebruik gesteld.

Orgel

Eerste orgel

In 1888 werd er na een voorstel van Dhr. B.T. Jonker, voorzitter van de orgelcommissie, een orgel in de kerk geplaatst. Dit instrument werd gebouwd door J. van der Tak uit Rotterdam en kreeg een plaats op een galerij aan de achterzijde van de kerk. Het was een 'Frans-romantisch' instrument met zes stemmen, verdeeld over 2 klavieren en aangehangen pedaal. In 1929 werd het Van der Tak-orgel verkocht aan orgelbouwer A.S.J. Dekker te Goes.

Tweede orgel

Op 3 december 1928 kreeg de firma Dekker uit Goes de opdracht voor de bouw van een nieuw orgel voor de Catharinakerk te Zoutelande. Het bedrijf plaatste daarop in het voorjaar van 1929 een nieuw orgel met vier stemmen op het manuaal en een aangehangen pedaal. Door de slechte staat waarin het orgel verkeerde na de Tweede Wereldoorlog, vond men herstel niet meer rendabel en werd besloten een nieuw orgel aan te schaffen. Het oude orgel werd in 1951 door bemiddeling van ds. W. Oosthoek te Zoutelande verkocht. Het heeft een jaar dienst heeft gedaan in een Noodkerk van de Hervormde Gemeente te Westkapelle tot de huidige Moriakerk met haar Van Leeuwen-orgel gereed kwam.

Derde orgel

In 1950 kocht de hervormde gemeente van Zoutelande een orgel aan, gebouwd door Thomas Weidtman aan het einde van de 17e eeuw (waarschijnlijk voor 1680), vermoedelijk voor een kloosterkerk in Limburg of Duitsland. In 1932 sloot de kerk te Heerlen haar deuren en zou het orgel worden gesloopt. Het orgel werd echter gekocht door D. Hendrikse uit Haarlem en in 1949 gerestaureerd door de gebroeders Van Vulpen te Utrecht. Bij deze restauratie werd ontdekt dat in één van de houten schotten van de orgelkas staat dat het instrument in 1722 is gerepareerd. Ook bleek de windlade aan de onderzijde dicht te zijn geplakt met oude gregoriaanse kloostermuziek. De firma Van Vulpen moest het pijpwerk geheel vernieuwen, maar de rest van het orgel verkeert vrijwel geheel in oorspronkelijke staat. Opmerkelijk is het kistpedaal en dat de Cis van het groot octaaf ontbreekt. In 1951 werd het Weidtman-orgel in gebruik genomen met een orgelbespeling door adviseur D. Hendrikse.

Huidig orgel

In 2014 is besloten een historisch Bätz-Witte-orgel aan te kopen voor de Catharinakerk in Zoutelande. Het orgel is gebouwd in 1871 voor het Oudkatholieke Seminarie in Amersfoort.

Links

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur