Zuidland, Kerkstraat 8 - Dorpskerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Dorpskerk
Genootschap:	(PKN) Protestantse Kerk in Nederland
Provincie:	Zuid-Holland
Gemeente:	Nissewaard
Plaats:	Zuidland
Adres:	Kerkstraat 8
Postcode:	3214AJ
Jaar ingebruikname:	15e
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Sonneveld-index:	03749
Monument status:	Rijksmonument 9414
Bouwjaar:	1500-1525
Type:	Kerk
Functie:	Religieus

Geschiedenis

Dorpskerk, voorheen genoemd: Nederlands Hervormde Kerk en Bartholomeüskerk.

Historische dorpskerk met toren. Oorspronkelijk gewijd aan Sint Bartholomeüs.

De Dorpskerk van Zuidland werd in de 15e eeuw gebouwd. Oorspronkelijk bestond de kerk uit een toren, schip en een koor. Aan de zuidkant werd later een nieuwe beuk gebouwd: De Nieuwe kerk. Er ontstond een zogenaamde hallenkerk. In het jaar 1919 werd de kerk getroffen door een grote brand. De beuk aan de zuidzijde (de nieuwe kerk) werd geheel verwoest. Herbouw bleef achterwege, omdat het aantal kerkgangers in de loop der jaren was gedaald. Dit mede door de Doleantie ter plaatse. Alleen de noordzijde van het overgebleven gedeelte van de kerk is nog in oorspronkelijke staat gebleven. De nieuwe zuidmuur werd gebouwd naar het voorbeeld van de noordmuur. In de loop der eeuwen verzakte de kerktoren. In een document uit 1763 wordt al gesproken van een scheve toren. De laatste 50 jaar is de toren meer verzakt. Voor een dorpskerk een forse toren.

Zuidland, St. Bartholomeüskerk ca. 1950; SAVPR

Monumentomschrijving Rijksdienst

Nederlands Hervormde Kerk. (St Bartholomeus). Grote, eenbeukige dorpskerk (XVIa) met smaller, vijfzijdig gesloten koor en slanke toren (XV B), waarvan de klokkenverdieping door een boogfries verlevendigd wordt. Na een brand in 1918 hersteld, waarbij een latere zuiderzijbeuk werd afgebroken. Klokkenstoel met klok van A.H. van Bergen, 1919, diam. 100 cm.

Orgels

Eerste orgel

Pas vanaf 1890 is er sprake van de aanschaf van een orgel in deze kerk. Voorheen werd gebruik gemaakt van voorzangers. De ongehuwde Cornelis van der Meer schonk de kerk een bedrag van fl. 2.500,--. Daarvan kon een orgel van fl. 2.100, -- worden aangeschaft en dat wordt geleverd door de fa. Bakker & Timmenga te Leeuwarden. Op 11 april 1897 kon het orgel worden ingewijd in de middagdienst waarbij organist Groeneveld uit Vlaardingen het orgel bespeelde. Van deze gebeurtenis is een verslag verschenen in de Brielsche- en Schiedamsche Courant (zie bij Afbeeldingen-Publicaties). Helaas is het orgel verloren gegaan tijdens een brand in 1919. Het uiterlijk van het orgel kwam overeen met dat wat dezelfde firma in 1902 leverde aan Zwartewaal.

(Meer info:Orgeldatabase)

Tweede orgel

Voor het tweede orgel in deze kerk wordt weer een beroep gedaan op de fa. Bakker & Timmenga die in 1920 een orgel levert voor fl. 3.900 --. Qua stijl en techniek is dit orgel moderner dan het vorige orgel door toepassing van pneumatische overbrenging. Door het bombardement in 1941 wordt het orgel beschadigd. Met het herstel in hetzelfde jaar is een bedrag van fl. 1.260,75 gemoeid. In 1950 is de toestand van het orgel zo zorgwekkend dat een restauratie ca. fl. 20.000--- zou moeten kosten. Men besloot alleen het allernoodzakelijkste uit te voeren. Mede door de watersnoodramp in 1953, waarbij de kerk ook veel waterschade opliep, werd de toestand van het orgel te slecht beschouwd en ziet men om naar een nieuw orgel.

(Meer info: Orgelbase)

Derde orgel

Na discussies tussen allerlei instanties over de plaats van een nieuw orgel wordt uiteindelijk In 1961 een opdracht verstrekt aan de fa. Ernst Leeflang te Apeldoorn voor een bedrag van fl. 49.485,-- . Daarvan komt het grootste deel uit her Nationale Rampenfonds. Verder komt voor rekening van de kerk de bouw van een orgel galerij en de meerwerkkosten en loonstijgingen. Pas op woensdag 25 november 1964 wordt het orgel in gebruik genomen.

In 1996 is het orgel door Reil gereviseerd en de klank op enkele punten gewijzigd.

(Meer info:Orgelbase)

Externe links

Meer afbeeldingen op WikiMedia

Begraven en grafstenen in de Hervormde kerk te Zuidland Onderstaande link geeft toegang tot een beschrijving (PDF) van de grafstenen in de Hervormde kerk te Zuidland zoals gesteld in het boekwerk "Grepen uit de geschiedenis van Zuidland" door Johannes van Toledo.