Brontekst bekijken van ,s-Hertogenbosch, Graafseweg 1 - Antonius en Barbara (1928 - 1996)


[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Gesloopt]]
[[Categorie:'s-Hertogenbosch]]
[[Categorie:Gemeente 's-Hertogenbosch]]
[[Categorie:Provincie Noord-Brabant]]

{{#display_map:5213AA Graafseweg 1, 's-Hertogenbosch, Netherlands|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | H.H. Antonius en Barbara
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rooms Katholieke Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Noord-Brabant
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 's-Hertogenbosch
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 's-Hertogenbosch
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Graafseweg 1
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 5213AA
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Inventarisatienummer:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 07726
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1928
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Valk, H.W.
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | gesloopt
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | geen
|}

==Geschiedenis==

De zogenoemde Bartjeskerk - officieel H.H. Antonius en Barbara -, een grote sobere kerk zonder toren, met dakruiter, breed middenschip en smalle zijbeuken, is in 1928 gebouwd naar ontwerp van H.W. Valk, en in 1996 gesloopt en vervangen door een [[,s-Hertogenbosch, Graafseweg 1 - Antonius en Barbara|nieuwe en veel kleinere kerk]] die op dezelfde locatie kwam.

Deze kerk leek nogal op de al eerder, in 1981, gesloopte kerk met dezelfde dubbele naam in Tilburg, "Groeseindsekerk", eveneens van architect H.W. Valk.

De Tilburgse ' tweelingkerk' was ook gewijd aan de H.H. Antonius en Barbara. De eerste steen daarvoor werd gelegd in 1929 en in 1930 werd deze ingewijd. Deze Tilburgse kerk was dus eigenlijk een kopie van de Bossche kerk, die in 1928 werd gebouwd.

De parochie was gelegen aan weerszijden van de 'Graafseweg' en werd daarom ook wel 'de Graafsewijk' genoemd. Na de Tweede Wereldoorlog werd het achterste, oostelijke, deel van de Graafsewijk gebouwd (met een eigen kerk, de H.H. Harten), en kreeg het voorste deel de naam 'Hinthamerpoort'. Het was een volkswijk en de kerk was sober, doelmatig en zonder opsmuk gebouwd. De 'bouwpastoor' was Rudolph Barten, die ongewild zijn naam gaf aan het gebouw 'de Bartjeskerk'.  In 1940 overleed pastoor Barten nadat hij bij het oversteken van de Graafse weg was aangereden. 

De bekende Bossche bisschop Bekkers startte zijn loopbaan in deze parochie als kapelaan.

De zogenoemde Bartjeskerk - officieel de R.K. parochiekerk van de H.H. Antonius van Padua en Barbara - aan de Graafseweg 1 is in 1928 gebouwd naar een ontwerp van architect H.W. Valk. De parochie is op 16 december 1927 opgericht voor de bewoners van de wijk Hinthamerpoort. Bouwpastoor werd R. Barten. Het ontwerp voor de kerk was sober maar doelmatig. Begin 1928 begon de bouw. Op 15 september 1928 werd het kruis op de toren gezet, en op 13 november 1928 werd de kerk geconsacreerd. Ook deze kerk was grotendeels betaald uit het Grewenfonds. Dit fonds sprong in die tijd financieel bij om de bouw van een nieuwe kerk mogelijk te maken. In ruil daarvoor moest de parochie wél toegewijd worden aan de H. Antonius. Omdat Den Bosch al een "St. Antoniusparochie" (in de dichtbij gelegen wijk Muntel) had, kreeg de nieuwe kerk een dubbele naam: H.H. Antonius en Barbara. Crisis- en oorlogstijd trokken een zware wissel op de bewoners van de wijk Hinthamerpoort. De pastoor leefde sterk mee met zijn parochianen, van wie velen het niet breed hadden. Men sprak en spreekt in Den Bosch dan ook van de "Bartjeskerk". Op 19 december 1940 overleed pastoor Barten door een noodlottig ongeval. Zijn naam blijft echter aan de geschiedenis van kerk en parochie verbonden.
Tot 1952 groeide de parochie nog door tot een kleine 10.000 zielen. De nieuwe parochie van de H.H. Harten, eveneens aan de Graafseweg gelegen, splitste zich in dat jaar van de Bartjesparochie af. 

De zuinige bouw van de kerk in 1928 brak tenslotte op. De plaatfundering onder de kerk was vermoedelijk gebarsten, en daardoor ontstonden er al vroeg scheuren in het gebouw. Op maandag 5 juli 1993 bleek na technisch onderzoek, dat het gebouw niet meer betreden mocht worden door verzakking en scheurvorming. De kerk is toen onmiddellijk gesloten. In januari 1996 volgde uiteindelijk de sloop van het gebouw.

Ter plaatse is daarna een appartementencomplex gebouwd, met beneden een (veel kleinere) kerkzaal. Op 15 maart 1998 is de nieuwe Bartjeskerk ingezegend. 

Vele oud-parochianen missen echter de sfeer van, en de band met, het oude kerkgebouw uit 1928.

== Afbeeldingen==

<gallery>

Afbeelding:Bartjeskerk-25a.jpg | 1935
Afbeelding:Graafseweg-26a.jpg | 1935
Afbeelding:7a.jpg | 1993
Afbeelding:Bartjes-03a.jpg
Afbeelding:Scannen0190.jpg
Afbeelding:8-9-2011 15-45-2 003a.jpg |  afbraak  januari 1996
Afbeelding:8-9-2011 15-46-7 004a.jpg|    jan. 1996
Afbeelding:8-9-2011 15-46-10 005a.jpg|  jan. 1996
Afbeelding:8-9-2011 16-24-30 028a.jpg|  febr. 1996
</gallery>