Handelingen

Alphen aan den Rijn, Julianastraat 69 - Adventskerk: verschil tussen versies

Uit Reliwiki

k (→‎Afbeeldingen: foto geplaatst)
Regel 105: Regel 105:
Afbeelding:Alphen aan de Rijn N.H.Adventskerk 4.jpg
Afbeelding:Alphen aan de Rijn N.H.Adventskerk 4.jpg
Afbeelding:Voorgevel1.jpg|Voorgevel. foto HW 11-09-2010
Afbeelding:Voorgevel1.jpg|Voorgevel. foto HW 11-09-2010
Bestand:Advenskerk Alphen aan den Rijn, kopie ansichtkrt.jpg
</gallery>
</gallery>



Versie van 15 feb 2013 17:08


Algemene gegevens
Genootschap : PKN Hervormd
Gemeente : Alphen aan den Rijn
Plaats : Alphen aan den Rijn
Adres : Julianastraat 69
Provincie : Zuid-Holland
Jaar ingebruikname : 1922
Huidige bestemming: kerk
Naam kerk : Adventskerk
Architect : Kuijper, W.Ch.
Monument-status: Gemeentelijk monument
Inventarisatienummer: 01506


Geschiedenis

Belangrijke interbellumkerk met forse toren, rechts van de voorgevel. (Architectonisch in vele opzichten te vergelijken met de Ned. Herv. Nieuwe Badkapel in Scheveningen, ontworpen door dezelfde architect W. Ch. Kuijper).

Gebouwd van 1920-1922 nadat in 1916 de zogenaamde Nieuwe Kerk door een brand was verwoest. De kerk heeft een plattegrond van een Grieks kruis, met armen van gelijke lengte. Het orgel staat aan de westzijde, tevens is daar onder de orgelgalerij en de preekstoel, een gedeelte van de kruisarm als kerkeraadskamer voor de Hervormde gemeente ingericht. Achter de NH Adventkerk in het centrum staat een ongeveer rond gebouwtje. Het is een restant van de oude, in 1916 afgebrande, vorige Hervormde kerk. Met de bouw van de Adventkerk kwam deze grafkapel van Baron De Smeth en zijn familie vrij te staan. Vanaf najaar 2004 is het een stiltekapel geworden. Op zaterdag tussen 13.00 en 16.00 uur staan de deuren open.


Gebouwomschrijving SKKN

Het kerkgebouw van de Hervormde Gemeente te Alphen aan den Rijn staat bekend als Adventskerk, een naam die het gebouw in 1964 kreeg om het te onderscheiden van andere kerkgebouwen in Alphen aan den Rijn. Een aantal daarvan is inmiddels niet meer in gebruik door de Herv. Gemeente, zoals de kerkzaal op Rijnstroom (voorheen de kapel van de Marthastichting, thans theater), de Kruiskerk op Gouwsluis (thans appartementen) en de Opstandingkerk (thans in gebruik als Chr. Ger. kerk). Een aantal voorwerpen uit deze gebouwen bevindt zich thans in de Adventskerk.

Het monumentale kerkgebouw in het centrum van Alphen ligt enigszins ingeklemd tussen omringende bebouwing. De voorzijde aan de Julianastraat ligt aan een plein met kastanjebomen. De toren op de hoek van de Julianastraat en de Castellumstraat is hoog opgetrokken en beheerst mede het stadsbeeld.

Nadat voorgaande kerkgebouwen in 1619 en in 1916 afgebrand waren startte men in 1920 met de bouw van de kerk waar ruimte moest zijn voor 1200 zitplaatsen. Architect was W.Ch. Kuijper; aannemers waren J. Gesman en H. Turkenburg. De eerste steen werd gelegd op 11 april 1921 door ds. N.G. Veldhoen die het gebouw vervolgens op 13 juli 1922 kon inwijden.

Voor de inrichting van de kerk heeft een actieve groep gemeenteleden, verenigd in het Orgelfondscomité, gelden bijeengebracht om het ontwerp van de architect voor een orgel en preekstoel in combinatie met een doophek uit te laten voeren. Ook de luidklokken en kroonluchters kwamen er met hulp van het Orgelfonds.

De plattegrond van de kerkruimte is een Grieks kruis. De hoeken hiervan zijn opgevuld met resp. twee torens aan de oostzijde en vergaderzalen aan de westzijde. Het gebouw als geheel heeft daardoor een vierkante plattegrond. In drie armen van het kruis waren oorspronkelijk galerijen aangebracht om voldoende zitplaatsen te bieden. In de vierde arm kreeg de preekstoel met het orgel een plaats.

De kerk heeft een sobere architectuur, maar wordt zeer verlevendigd door de grote kleurige glas-in-loodramen. Het inmiddels weer glanzende koper van de orgelkas en de kroonluchters draagt hier aan bij.

Nadat (destijds wegens ruimtegebrek) het doophek al eerder was verwijderd werd het kerkinterieur in 1974-1975 grondig gewijzigd naar plannen van architect E.H.J. Wijhe. De galerijen aan de zuid- en noordzijde werden afgebroken, de deuren links en rechts van de preekstoel verwijderd en alle banken op de begane grond vervangen door stoelen die in een halve cirkel om het liturgisch centrum werden geplaatst. Aan de oostzijde kwam een ontmoetingsruimte die indien nodig weer bij de kerk getrokken kan worden.

Achter de kerk ligt de achtzijdige grafkapel van de familie De Smeth, sinds de brand van 1916 vrijstaand. Deze is eigendom van de burgerlijke gemeente.

In de toren het Alphense carillon uit de jaren 1960 van Klokkengieterij Petit en Fritsen.

Orgel

Het orgel is in 1922 gebouwd door de firma G.F. Steinmeyer & Cie. (Oettingen). In 1983 restaureert de firma Jos. Vermeulen (Alkmaar) het en breidt de dispositie met twee registers uit.

Dispositie
  • Hoofdwerk (manuaal 1): Prestant 16' - Prestant 8' - Gedekt 8' - Holpijp 8' - Gemshoorn 8' - Flûte major 8' - Viola di Gamba 8' - Octaaf 4' - Holfluit 4' - Quint 2⅔' - Octaaf 2' - Cornet 8' 5 sterk discant (1983) - Mixtuur 2' 4-5 sterk - Fagot 16' (doorslaand) - Trompet 8'.
  • Bovenwerk, in zwelkast (manuaal 2): Bourdon 16' - Vioolprestant 8' - Roerfluit 8' - Jubalfluit 8' - Salicionaal 8' - Viola 8' - Vox coelestis 8', vanaf c - Prestant 4' - Flûte dolce 4' - Nachthoorn 4' - Nasard 2⅔' (1983) - Flageolet 2' - Sesquialter 2⅔' 2 sterk - Clarinet 8' (doorslaand) - Hobo 8' - Tremulant.
  • Pedaal: Prestant 16' - Subbas 16' - Gedekt 16' (transm.) - Octaaf 8' - Fluitbas 8' - Octaaf 4' - Bazuin 16' - Trompet 8'.
  • Koppelingen: P + I / P + II / I + II / I + Super II / II + Sub II / II + Super II / Melodiekoppel / Generalkoppel.
  • Speelhulpen: 4 vaste combinaties (P, MF, F, T) - vrije combinatie; aut. piano-pedaal - Generaal-crescendo - Walze ab - Handregister ab - Zungen ab - Manual 16' ab - Mixturen ab.

Pneumatische Taschenladen. Manuaalomvang: C-g3. Pedaalomvang: C-f1.

In de media

Uit Het Vaderland, 30 Januari 1923.

In de Ned. Herv. kerk te Alfen a.d. Rijn is een nieuw kerkorgel in gebruik genomen, dat onder architectuur van den Ned. Orgel- en Klokkenraad gebouwd is door de firma G.F. Steinmeijer en Co. te Oettingen (Beieren). (....) De inrichting is naar het stelsel van Röhre[n] pneumatisch. Het front met 23 looze pijpen is ontworpen door architect Kuyper, te Scheveningen en gemaakt door den beeldhouwer Planje, mede te Scheveningen. Woensdag houdt dr. Wagenaar er een orgelbespeling op.


Afbeeldingen

Exterieur
Interieur