Brontekst bekijken van Amersfoort, Langestraat 61 - Evangelisch Lutherse Kerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:PKNEL]]
[[Categorie:Amersfoort]]
[[Categorie:Gemeente Amersfoort]]
[[Categorie:Provincie Utrecht]]


{{#display_map:3811AA Langestraat 61 Amersfoort, Nederland|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Evangelisch-Lutherse Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | PKN Evangelisch Lutherse Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Utrecht
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Amersfoort
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Amersfoort
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Langestraat 61
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 3811AA
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Inventarisatienummer:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 03863
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1686
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Ruitenberg, B.
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|7962}}
|}


[[Afbeelding:03863 Amersfoort, PKN. (Evang.Lutherse kerk) 1837 Langestraat 61, Utr. opname 02-08-2009 foto Alie Stok-Britting, Krommenie.JPG|250px|thumb|opname 02-08-2009  foto. Alie Stok-Britting. Krommenie.]]

[[Afbeelding:03863 Amersfoort, PKN. (Evang.Lutherse kerk) 1837 Langestraat 61, Utr. opname 02-08-2009 foto Alie Stok-Britting, Krommenie (7).JPG|250px|thumb|opname 02-08-2009  foto. Alie Stok-britting. Krommenie]]
== Geschiedenis ==

In 1837 nieuwe neoclassicistische gevel en sloop toren.

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Evangelisch-Lutherse Kerk. Eenvoudig neo-classicistisch gebouw, gevel met pilasters waartussen spitsboogramen bekroond door een fronton. Klokkentorentje met zwaan als windvaan, vroeg 19de eeuws. Oorspronkelijk eenklaviers orgel, in 1765 gemaakt door J.H.H. Bätz. In 1873 uitgebreid met een tweede werk achter de orgelkas door C.G.F. Witte. Klokkentorentje met anonieme klok, ca. 1928, diam. 41,5 cm.

== Gebouwomschrijving SKKN ==
In 1684 kreeg de lutherse gemeente, die toen voornamelijk uit Duitse emigranten bestond, van het gemeentebestuur de beschikking over de 14de eeuwse, reeds lang niet meer als bedehuis in gebruik zijnde Heilige Geestkapel van het voormalige Minderbroedersklooster. Kort erna, op 25 oktober 1686, volgde de officiële overdracht, vergezeld van een subsidie  van "hondert silvere ducatons" voor de noodzakelijke restauratie. Op 24 november werd het gebouw -een eenvoudige gotische kapel met forse toren- in gebruik genomen. Ondanks ernstige bezwaren van het Amsterdamse Consistorie was de Duitse proponent W.G. Scheibler in Wezel ingezegend en als eerste predikant aangetrokken, terwijl de Amsterdamse predikant Johannes Colerus (Köhler) het herstelde kerkje inwijdde. In 1765 (Kolman: 1766) plaatste J.H.H. Bätz een orgel. 
Het gebouw is in de loop van de eeuwen herhaaldelijk gerestaureerd en verbouwd. In 1836 werd het interieur vernieuwd en het jaar erop werd naar ontwerp van stadsarchitect B. Ruitenberg de huidige neoclassicistische voorgevel aangebracht. Deze verving de vroegere vooruitgeschoven toren. De eerstesteenlegging hiervan vond plaats op 31 augustus 1837. De gevel heeft een geblokte onderbouw waarboven spitsboogvensters tussen ionische pilasters. Hij wordt bekroond door een houten fronton en een achtzijdig koepeltorentje waarop een zwaan op bol als windvaan. Het sobere interieur heeft een vlak stucplafond. Op 18 februari 1838 werd de vernieuwde kerk weer in gebruik genomen. Boven de zich in de kerk bevindende grafzerken werd in 1903 een houten vloer aangebracht. De oudhollandse stoelen werden bij die gelegenheid vervangen door de huidige Weense stoeltjes. Dak, voorgevel, toren met windwijzer en enige andere onderdelen werden in 1975 gerestaureerd. De laatste algehele restauratie vond plaats in 1986. Op 23 november van dat jaar werd de kerk opnieuw in gebruik genomen. Bij deze gelegenheid werd tevens het feit herdacht dat het gebouw drie eeuwen lang in bezit was van de lutherse gemeente.

==In de media==
;Uit '''Reformatorisch Dagblad''' van 18 februari 2014
De lutherse kerk in Amersfoort opent op 22 februari 2014 opnieuw haar deuren, na een grondige renovatie. De kerk, die voorheen Heilige Geestkapel heette, staat in een van de oudste delen van Amersfoort, de Langestraat. In 1686 kreeg de lutherse gemeente het gebouw van het gemeentebestuur. Toen had de kerk een forse toren, die later verdwenen is. De huidige voorgevel dateert van 1838. Het interieur is voor een deel vernieuwd.
* (Bron:[http://www.refdag.nl/kerkplein/kerknieuws/lutherse_kerk_amersfoort_gerenoveerd_1_806932 RD.nl]

== Links ==
* {{Wikipedia|Lutherse_kerk_(Amersfoort)}}
* {{Wikimedia|Evangelisch-Lutherse_Kerk_(Amersfoort)}}
* [http://www.kerkpleinamersfoort.nl/kerk/luthers De kerk op kerkplein]

== Afbeeldingen ==

==== Exterieur ====

<Gallery>
Afbeelding:Amersfoort Ev.Luth.Kerk 2.jpg|achterkant; foto. Ds.H.J.Douwes Amsterdam.
Afbeelding:03863 Amersfoort PKN. Evang. Lutherse Kerk 1686 Langestraat 61 Utr. opname 19-05-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (1).JPG|opname 19-05-2010  foto. André van Dijk Veenendaal.
Afbeelding:03863 Amersfoort PKN. Evang. Lutherse Kerk 1686 Langestraat 61 Utr. opname 19-05-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (3).JPG|opname 19-05-2010  foto. André van Dijk Veenendaal.
Afbeelding:03863 Amersfoort PKN. Evang. Lutherse Kerk 1686 Langestraat 61 Utr. opname 19-05-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (4).JPG|opname 19-05-2010  foto. André van Dijk Veenendaal.
Afbeelding:03863 Amersfoort PKN. Evang. Lutherse Kerk 1686 Langestraat 61 Utr. opname 19-05-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (5).JPG|opname 19-05-2010  foto. André van Dijk Veenendaal.
Afbeelding:03863 Amersfoort PKN. Evang. Lutherse Kerk 1686 Langestraat 61 Utr. opname 19-05-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (2)..JPG|opname 19-05-2010  foto. André van Dijk Veenendaal.
Afbeelding:Amersfoort Lutherse Kerk.jpg|250px|Voorgevel Evangelisch Lutherse Kerk. Foto: A. Roks 2008
Afbeelding:Amersfoort Ev.Lutherse kerk.jpg|opname:1991
Afbeelding:Amersfoort ELK Langestraat Rol 087 (28).JPG|Foto. J.Sonneveld, Leidschendam.
</gallery>
==== Interieur ====
<gallery>
Afbeelding:03863 Amersfoort, PKN. (Evang.Lutherse kerk) 1837 Langestraat 61, Utr. opname 02-08-2009 foto Alie Stok-Britting, Krommenie (4).JPG|opname 02-08-2009  foto. Alie Stok-Britting. Krommenie
Afbeelding:03863 Amersfoort, PKN. (Evang.Lutherse kerk) 1837 Langestraat 61, Utr. opname 02-08-2009 foto Alie Stok-Britting, Krommenie (3).JPG|opname 02-08-2009  foto. Alie Stok-Britting. Krommenie
Afbeelding:03863 Amersfoort, PKN. (Evang.Lutherse kerk) 1837 Langestraat 61, Utr. opname 02-08-2009 foto Alie Stok-Britting, Krommenie (5).JPG|opname 02-08-2009  foto. Alie Stok-Britting. Krommenie
Afbeelding:03863 Amersfoort, PKN. (Evang.Lutherse kerk) 1837 Langestraat 61, Utr. opname 02-08-2009 foto Alie Stok-Britting, Krommenie (2).JPG|opname 02-08-2009  foto. Alie Stok-Britting. Krommenie
Afbeelding:03863 Amersfoort, PKN. (Evang.Lutherse kerk) 1837 Langestraat 61, Utr. opname 02-08-2009 foto Alie Stok-Britting, Krommenie (6).JPG|opname 02-08-2009  foto. Alie Stok-Britting. Krommenie
Afbeelding:Amersfoort Luth kerk Baetz 1765.jpg
Afbeelding:Amersfoort Luth kerk JHH Baetz 1765.jpg
Afbeelding:03863 Amersfoort PKN. Evang. Lutherse Kerk 1686 Langestraat 61 Utr. opname 19-05-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (8).JPG|opname 19-05-2010  foto. André van Dijk Veenendaal.
Afbeelding:03863 Amersfoort PKN. Evang. Lutherse Kerk 1686 Langestraat 61 Utr. opname 19-05-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (7).JPG|opname 19-05-2010  foto. André van Dijk Veenendaal.
Bestand:Amersfoort Ev.Luth.Kerk -kansel en orgel.jpg
</Gallery>