Brontekst bekijken van Amsterdam, Bilderdijkstraat - Nicolaas en Barbara (De Liefde) (1865 - 1990)

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Gesloopt]]
[[Categorie:Amsterdam]]
[[Categorie:Gemeente Amsterdam]]
[[Categorie:Provincie Noord-Holland]]


{{#display_map: 52.3717,4.8711|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Nicolaas en Barbara (De Liefde)
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rooms Katholieke Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Noord-Holland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Amsterdam
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Amsterdam
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Bilderdijkstraat
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 04973
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1885
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Cuypers, P.J.H.
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | gesloopt
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | geen
|}

==Geschiedenis==

Grote sobere neogotische kerk met dakruiter, en twee traptorentjes naast de voorgevel. Parochie met een rijke geschiedenis. 

Parochiekerk van de H.H. Nicolaas en Barbara, ontstaan vanuit de achttiende-eeuwse statie "De Liefde". Opgericht in 1883-1885 als gevolg van snelle bevolkingsgroei en westelijke uitbreiding van Amsterdam, het huidige Stadsdeel Amsterdam Oud-West. De kerk was ontworpen door P.J.H. Cuypers: het was het vierde van zijn zes kerkgebouwen in de hoofdstad. De kerk was een driebeukige basiliek van tien traveeën diep, en een driezijdig gesloten absis. De door Cuypers ontworpen forse westtoren met achthoekige lantaarn en een naaldspits is er uiteindelijk nooit gekomen. In plaats daarvan werd de westgevel aan de Bilderdijkstraat driezijdig gesloten en kreeg twee traptorentjes (zie foto's). Door het ontbreken van die toren heeft de kerk altijd een minder opvallende rol in het plaatselijke stadsbeeld gespeeld.  

Het lange middenschip werd door een houten tongewelf overdekt; de zijbeuken en het koor hadden stenen kruisribgewelven. Van de inventaris kwam de barokke preekstoel uit de achttiende-eeuwse schuilkerk; de rest was neogotisch. De uit plateeltegels bestaande kruiswegstaties werden ontworpen door Cuypers en gemaakt door de Harlingse plateelbakker J. van Hulst. De muurschilderingen, die o.a. Het Laatste Oordeel en de patroonheiligen van deze kerk voorstelden, waren in 1923-1924 gemaakt door de Amsterdamse gebroeders Dunselman. 

Als gevolg van teruglopend kerkbezoek is deze kerk buiten gebruik gesteld voorjaar 1990, en gesloopt zomer 1990. Het Adema-orgel uit 1926 is toen gedemonteerd, opgeslagen en in 1994 overgeplaatst naar de R.K. St. Calixtuskerk in Groenlo.  De parochie De Liefde ging al eerder, ongeveer midden jaren 1980, samen met die van de St. Vincentiuskerk en de Vondelkerk, onder de naam V.V.L. parochie. Op de locatie van de gesloopte kerk en de bijgebouwen, inclusief scholen, verrees een relatief interessant wooncomplex en (aan de Da Costakade, naast de pastorie) een kleine kerkzaal, dit alles naar een ontwerp van de Luikse architect Charles Vandenhove.

* Literatuur: Drubbel, A., ''Tweehonderd jaar statie "De Liefde" 1784-1984'', Amsterdam, 1984

==Kruiswegstaties==
In 1886 brachten de parochianen van deze kerk geld bijeen om hun kerk van een kruiswegstatie te voorzien. Cuypers, voorman van de neogotische bouwkunst, ontwierp hiervoor 14 tableaus. Deze horen tot de vroegste voorbeelden van toepassingen van tegels in monumentale architectuur, iets wat in Nederland pas in de jaren 1880 begint. In 1990 is De Liefde gesloopt, zoals veel neogotische kerken in deze tijd. Piet Bolwerk heeft zich echter ingezet om de tegeltableaus te redden, en alle 14 staties zijn in het Nederlands Tegelmuseum bewaard gebleven.

==Voorgaande gebouwen==
* [[Amsterdam, Da Costakade 12 - Nicolaas en Barbara (1786 - 1885)|De kerk gebouwd in 1786 aan de Da Costakade]]

==Externe links==
* [http://www.rkamsterdamwest.nl/locaties/de-liefde Website kerkelijke gemeente]
* {{Wikipedia2|De_Liefde_(Amsterdam)}}
* {{Wikimedia|H.H._Nicolaas_en_Barbara,_Amsterdam}}
* {{Wikimedia|Interior_of_H.H._Nicolaas_en_Barbara,_Amsterdam}} (Interieur)
* {{Wikidata|Q2688145}}

==Afbeeldingen==
====Exterieur====
<Gallery>
Afbeelding:04973 Amsterdam vm. RK. Nicolaas en Barbara (Liefde) 1885 gesloopt 1990 Bilderdijkstraat NH. opname 1959 © André van Dijk Veenendaal..jpg|opname 1959  © AvD.
Afbeelding:Amsterdam, H.H. Nicolaas en Barbara. Aanzicht vanuit het westen2. foto JvN.jpg|Vanuit het westen; foto JvN 1981
Afbeelding:Amsterdam, H.H. Nicolaas en Barbara. Aanzicht vanuit het westen..jpg|Vanuit het westen; foto JvN 1981
Afbeelding:H.H. Nicolaas en Barbara. Vanuit het zuidwesten. foto JvN.jpg|Vanuit de Bilderdijkstraat; foto JvN 1981
Afbeelding:Amsterdam, H.H. Nicolaas en Barbara6.jpg|Detail westgevel; foto JvN 1983
Afbeelding:Amsterdam, H.H. Nicolaas en Barbara5.jpg|Detail westgevel; foto JvN 1983
Afbeelding:Amsterdam, H.H. Nicolaas en Barbara4.jpg|Uit het oosten, vanaf Da Costakade; foto JvN 1981
Afbeelding:Amsterdam RK Nic. en Barbara vm sloop Bilderdijkstr Rol 080 (29).JPG|Foto. J.Sonneveld, Leidschendam.
Afbeelding:Amsterdam RK Nic en Barbara vm sloop Bilderdijkstr Rol 080 (30).JPG|Foto. J.Sonneveld, Leidschendam.
Afbeelding:Amsterdam NH Zuiderkerk 2 Rol 080 (24).JPG|Foto. J.Sonneveld, Leidschendam.

</gallery>
====Interieur====
<gallery>
Afbeelding:Amsterdam HH Nicolaas & Barbara Adema 1926.jpg|Adema orgel ao. 1926
</Gallery>

* Op zoek naar afbeeldingen interieur.