Brontekst bekijken van Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaïkerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:PKN]]
[[Categorie:Appingedam]]
[[Categorie:Gemeente Eemsdelta]]
[[Categorie:Provincie Groningen]]


{{#display_map:53.31987,6.85767|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:Deepskyblue; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Nicolaikerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | PKN Protestantse Gemeente Appingedam
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Groningen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Eemsdelta
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Appingedam
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Wijkstraat 32
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 9901AJ
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Inventarisatienummer:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | 00630
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1225 (kerk), 1835 (toren)
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | protestantse kerk + kerkelijk bureau
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|8247}}
|}

==Geschiedenis==
Grote historische stadskerk met toren. Diverse malen uitgebreid.

De Protestantse Gemeente is voorjaar 2008 tot stand gekomen en heeft twee kerken: de voormalige Nederlands Hervormde Nicolaikerk en de voormalige Gereformeerde Kerk. Er zijn plannen de Nicolaikerk een multiculturele bestemming te gaan geven. Behalve voor kerkdiensten kan de kerk dan ook gebruikt worden voor concerten, tentoonstellingen, enz. Het zal ongeveer vijf miljoen kosten het gebouw voor deze nieuwe bestemming geschikt te maken. De kerk wordt dan onderdeel van een opwaardering van de historische stadskern. Hiervoor heeft de gemeenteraad in 2004 de Integrale Ontwikkelingsvisie Appingedam 2030 vastgesteld onder het motto Unieke stad, schakel in de regio. Architect Willem van der Veen van WV Architecten te Groningen heeft een ontwerpplan gemaakt voor de aanpassing van de kerk en de omgeving, waaronder de Franse school. Zuilen, gewelven en muren zijn inmiddels gerestaureerd, inclusief de vele muurschilderingen. Voorjaar 2008 zijn de keuken en de toiletblokken verbeterd en gemoderniseerd. Nu wil men graag de z.g. Franse School slopen en een meer functioneel gebouw neerzetten. Daarbij blijft de voorgevel van de Nicolaikerk gehandhaafd. (53-05/54-05/59-08)

==Het orgel==
In de 2e helft van 2015 wordt het Hintszorgel gerestaureerd door de fa. Reil uit Heerde. Een flink bedrag aan subsidie is hiervoor beschikbaar gesteld door de provincie Groningen. In verband met het aflopen van deze subsidie dient de restauratie halverwege het jaar 2017 afgerond te zijn. Op de linkerzijde van het houtsnijwerk van het orgel staan de namen van enkele burgemeesters vermeld.

==Herenbanken en Burgemeestersbank==
In de kerk zijn 2 hoge banken, bestemd voor de zgn. eedgenoten (bouwmeesters, kerkvoogden, armenhuisvoogden, kluft (=wijk) meesters, schuttenrigters en een secretaris.
De bank midden in de kerk was de zgn. Burgemeestersbank (voor de Borgemeesteren der Stadt Appingedam). Hierin zaten 3 of 4 burgemeesters, "gekleed (volgens de overlevering) in zwarte mantelen." De bank is 30cm. hoger dan de kansel. Hiermee wilden de burgemeesters hun heerschappij aantonen.

==Preekstoel==
De preekstoel dateert uit 1665 en is rijk voorzien van houtsnijwerk. Aan de preekstoel zit een koperen doopbekken (1795) gemaakt door de koperslager Andries Bok.
De preekstoel lijkt gedragen te worden door een uit hout gesneden pelikaan. In feite staat de pelikaan echter  los onder de preekstoel.
In de Bijbel (oude vertalingen) komt deze vogel voor (psalm 102, vers 7: ik ben gelijk een pelikaan in de woestijn. De pelikaan is het symbool van de zelfopofferende liefde. Zij voedt immers haar jongen met haar eigen bloed. Een verwijzing naar Christus die ook Zijn bloed gaf, opdat anderen konden voortleven.

==Stiltecentrum==
De voormalige Jozefkapel is ingericht als stiltecentrum. De banken in deze kapel stonden oorspronkelijk voor in de kerk.

* bronvermelding:
** mondelinge informatie verkregen tijden de "open toren dag" in juni 2015;
** het boekje "in en om de Nicolaïkerk te Appingedam" van Jan Dijkema.

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Herv. Kerk. Drieschepige, geheel in steen gewelfde hallenkerk, in verschillende perioden ontstaan uit een eenbeukige kruiskerk. Aan de noordzijde van het koor sacristie met verdieping en traptoren. De kerk bezit een laat-gotische bekroning van een sacramentshuisje en zandstenen scheidingshekwerk tussen koor en n.o. kapel en deze kapel en het voormalige dwarspand. Preekstoel welks leuning met kussen panelen is versierd (1665), bijbehorende trap, achterschot en klankbord; aan de voet een pelikaan met jongen, doophek, XVII en plm 1800. Koperen lezenaar en doopbekkenhouder 1792. Orgel 1744 met tribune. Orgel in 1744 gemaakt door A.A. Hinsz met Manuaal en Rugwerk en aangehangen pedaal. Twee hoge herenbanken langs trap bereikbaar. Dubbele bank met wapen Polman-Beninga. Twee dubbele banken. Overhuifd gestoelte plm 1800 met wapen Ebels-Steenhuis, beschilderd wapenmedaillon van Gerdt tho Dornum 1515. Zerk 1548, Zerk 1569, Zerk 15 met ridderfiguur, Zerk 1579, Zerk Pimperlinck 1660, Zerk Steenhuysen-Walta 1695-1723, Zerk Ebels-Steenhuis 1747, Zerk Cleveringa-Ebels 1828. 17e eeuwse houten kist met beslag. 

==Externe links==
* {{Wikipedia2|Nicolaïkerk_(Appingedam)}}
* {{Wikimedia|Nicolaikerk_Appingedam}}
* {{Wikimedia|Interior_of_Nicolaikerk_(Appingedam)}} (Interieur)
* {{Wikimedia|Organ_of_Nicolaikerk_(Appingedam)}} (Orgel)
* {{Wikimedia|Pulpit_of_Nicolaikerk_(Appingedam)}} (Preekstoel)
* {{Kerkfotografie|nicolaikerk-appingedam/}}

==Afbeeldingen==
====Exterieur====
<gallery>
Kerkappingedam3703.jpg | Ansichtkaart 1934 - WG
Kerkappingedam6602.jpg | Ansichtkaart - WG
Kerkappingedam460.jpg | Ansichtkaart - WG
Kerkappingedam7953.jpg | Ansichtkaart - WG
Kerkappingedam9174.jpg | Ansichtkaart - WG
Afbeelding:Appingedam Nicolaikerk.jpg
Afbeelding:Appingedam NH kerk.jpg
Afbeelding:Appingedam toren NH kerk.jpg
Afbeelding:Appingedam N.H.Nicolaikerk.jpg
Afbeelding:00630.Appingedam.PKNH.jpg
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (11).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (12).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (13).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (14).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (15).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-001 (6).JPG |Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-001 (5).JPG |Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-001 (4).JPG |Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-001 (3).JPG |Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-001 (2).JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-001 (1).JPG |Foto:Marlie van Oostveen (2015)

</gallery>
====Interieur====
<gallery>
Afbeelding:Appingedam NH kerk-1.jpg
Afbeelding:Appingedam Nicolaikerk 1963.jpg
Afbeelding:Appingedam Herv Nicolaikerk int.jpg
Afbeelding:Appingedam - Nicolaikerk - interieur.jpg|ansichtkaart
Bestand:AppingedamNH1.jpg|Ansichtkaart
Afbeelding:Appingedam Nicolaikerk 1995.jpg
Afbeelding:00630.Appingedam.PKNH (1).jpg|Ansichtkaart
Afbeelding:00630.Appingedam.PKNH (2).jpg
Afbeelding:Appingedam Nicolaikerk AA Hinsz 1744.jpg
Bestand:00630.Appingedam.PKNH (3).jpg
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (1).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (2).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (3).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (4).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (5).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (7).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (8).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (10).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (9).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:00630 Appingedam PKN. Hervormd Nicolaikerk 1225 Wijkstraat 32 Gron. opname 27-09-2009 foto. Jelle Visser Dokkum (6).JPG|opname 27-09-2009  foto. Jelle visser Dokkum.
Afbeelding:Appingedam NH (2).JPG|foto H.J. de Bruijn Asperen
Afbeelding:Appingedam NH (4).JPG|foto H.J. de Bruijn Asperen
Afbeelding:Appingedam NH (7).JPG|foto H.J. de Bruijn Asperen

Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-0100.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-101.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-102.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-103.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-104.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-105.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-106.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-107.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-108.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-109.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-110.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-207.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-200.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-201.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-202.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-203.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-204.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-205.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk -MvO-2015-206.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk-MvO-2015-050.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk-MvO-2015-051.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk-MvO-2015-052.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk-MvO-2015-053.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk-MvO-2015-054.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk-MvO-2015-055.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
Bestand:Appingedam, Wijkstraat 32 - Nicolaikerk-MvO-2015-056.JPG|Foto:Marlie van Oostveen (2015)
</gallery>