Brontekst bekijken van Augustinusga, Geawei 15 - Augustinitsjerke

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:PKN]]
[[Categorie:NH kerkh]]
[[Categorie:Augustinusga]]
[[Categorie:Gemeente Achtkarspelen]]
[[Categorie:Provincie Friesland]]


{{#display_map:53.21793,6.16300|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Augustinitsjerke
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | PKN Protestantse gemeente Augustinusga I.W.
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Friesland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Achtkarspelen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Augustinusga
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Geawei 15
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 9284TA
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 08693
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 15e
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | protestantse kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|7032}}
|}

==Geschiedenis==
Historische kerk met toren. Na jaren van voorbereiding zijn de Hervormde en de Gereformeerde Gemeenten van Augustinusga gefuseerd op 1 januari 2010.
==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Nederlands hervormde kerk en toren op kerkhof. Rechtgesloten in steen overwelfd vroeg 14e eeuws schip, later opnieuw van gewelven voorzien. Gesloten bakstenen toren met rond venster aan de westzijde, in 1895 van ingesnoerde spits voorzien. In de kerk 17e eeuwse preekstoelkuip, familiebank met spijltjeszone, gesneden wapens en koperen blakers.Koperen lezenaar 1778; doopbekken van 1742. Drie koperen kronen; koperen lichtarm. Acht 17e eeuwse zerken en een 18e eeuwse, zoals vermeld in Grafschriften tussen Flie en Lauwers, deel 1. Orgel in 1883 gemaakt door E. Leichel. Mechanisch torenuurwerk G. de Looze, Leeuwarden, 1906, is buiten gebruik gesteld.
== Gebouwomschrijving SKKN ==
Augustinusga behoort tot de grietenij Achtkarspelen. Het is een uitgestrekt dorp, dat zijn naam ontleent van de kerkvader Augustinus, aan wie de kerk tot aan de Reformatie gewijd was. De kerk werd omstreeks 1580 door de Spaansche soldaten geplunderd en in brand gestoken.
Vroeger behoorde tot dit dorp ook Gerkesklooster, dat thans een afzonderlijk dorp uitmaakt; alsmede de aanzienlijke oude staten, Gaykema, Siccama en Jensma, die thans alle drie verdwenen zijn. Augustinusga is de geboorteplaats van de edellieden Gerke Harkema en Buwe Harkema, van welken de eerste, in het jaar 1240, het Gerkesklooster, onder Augustinusga, en de tweede, in 1242, het Buweklooster, onder Drogeham, gesticht heeft. Ook de historie- en portretschilder Willem Bartel van der Kooi (1768-1836) kwam hier vandaan.
De kerk is een zaalkerk met een toren van twee geledingen met ingesnoerde spits. De kerk opgetrokken uit baksteen en dateert uit het einde van de veertiende of uit de vijftiende eeuw. Hij kwam tot stand op initiatief van de Cisterciënzers van Gerkesklooster. Het is een gotisch gebouw met spitsboogramen, een rechtzijdig gesloten koor en steunberen. Deze laatste werden omstreeks 1870 weggebroken doch zijn bij een restauratie in 1954-1957 herbouwd.
De toren stamt uit de dertiende eeuw, wat betekent dat de kerk later tegen de toren is aangebouwd. Dat laatste is ondermeer zichtbaar wordt bevestigd bij de aansluiting van het dak aan de toren: de nok komt uit in een galmgat. De toren had tot 1895 een zadeldak. Aan de westzijde heeft de toren een roosvenster. Bij de restauratie werd een gothisch venster ontdekt, eveneens aan de westzijde. 
Het interieur wordt gedekt door kruisribgewelven op T-vormige kraagstenen. Bij genoemde restauratie zijn op de noordwand en op twee gewelven resten van schilderingen aangetroffen.
==Orgel==
In augustus 1883 werd in de Hervormde Kerk te Augustinusga een nieuw orgel in gebruik genomen, gebouwd door de firma F. Leichel. Er is lange tijd gedacht dat het een orgel van Roelf Meijer betrof, maar onderzoek heeft aangetoond dat dit onjuist is. Het werd in 1957 hersteld door Vaas & Bron en in 1968 door S. Haarsma. In 1957 is de kas ook in een lichte kleur geschilderd.
In 1995 is de orgelkas opnieuw geschilderd in een eikenimitatiekleur. In 2006 voerde de firma Bakker & Timmenga een restauratie uit. Daarbij zijn de originele vleugelstukken herplaatst, evenals de sierstukken op de torens. Het orgel is verder hersteld in de oorspronkelijke vorm, maar met behoud van het pedaalklavier uit 1957. Ook is een inliggende tremulant geplaatst op het onderpositief.
* (Bron:[http://www.orgbase.nl/scripts/ogb.exe?database=ob2&%250=1005836&LGE=EN&LIJST=lang Orgeldatabase])
==Externe links==
* [http://augustinusga.protestantsekerk.net/default.aspx?lIntEntityId=15372 Historie kerk op website kerkelijke gemeente]
* {{Wikipedia2|Sint-Augustinuskerk_(Augustinusga)}}
* {{Wikimedia|Augustinuskerk,_Augustinusga}}

==Afbeeldingen==
====Exterieur====
<Gallery>
Afbeelding:Augustinuskerk1723.jpg|Tekening van J.Stellingwerf uit 1723
Bestand:Aanzicht - Augustinusga - 20026431 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE 
Bestand:Kerkaugus3460.jpg | WG
Bestand:Exterieur naar het noorden - Augustinusga - 20026433 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (1959)
Bestand:Exterieur vanuit het zuid-oosten en vanuit het noord-westen - Augustinusga - 20026429 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE 
Bestand:Exterieur naar het zuiden - Augustinusga - 20026434 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (1959)
Afbeelding:Augustinusga - NH kerk-1.jpg|ansichtkaart
Bestand:Kerkaugus124.jpg | WG
afbeelding:Augustinusga_PKN_exterieur01.jpg
afbeelding:Augustinusga_PKN_exterieur02.jpg
afbeelding:Augustinusga_PKN_exterieur03.jpg
afbeelding:Augustinusga_PKN_exterieur04.jpg
Bestand:Augustinusga 11.JPG|(Bron:wikimedia/Baykedevries) (2012)
</Gallery>

====Interieur====
<gallery>
Bestand:Interieur hervormde kerk gezien naar het oosten - Augustinusga - 20320442 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (1943)
Bestand:Exterieur naar het oosten - Augustinusga - 20026435 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (1959)
Bestand:Interieur naar het oosten - Augustinusga - 20360494 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE 
Bestand:Interieur naar het westen - Augustinusga - 20026436 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (1959)
Bestand:Inwendig - Augustinusga - 20026437 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE 
Bestand:Inwendig - Augustinusga - 20026438 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE 
Afbeelding:Augustinusga - NH kerk.jpg|ansichtkaart-interieur
Bestand:Kerkaugus7429.jpg | WG
</gallery>