Brontekst bekijken van Beverwijk, Koningstraat 119 - Wijcker Swaen

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:Buiten Gebruik]]
[[Categorie:Beverwijk]]
[[Categorie:Gemeente Beverwijk]]
[[Categorie:Provincie Noord-Holland]]
[[Categorie:SOHK]]

{{#display_map:1941BA Koningstraat 119 Beverwijk, Netherlands|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Wijcker Swaen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | PKN Evangelisch Lutherse kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Noord-Holland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Beverwijk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Beverwijk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Koningstraat 119
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1941BA
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 1774
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | buiten gebruik
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|9452}}
|}

== Geschiedenis ==

Gebouwd als Evangelisch-Lutherse Kerk. Prachtige 18e-eeuwse kerk zonder toren. 

Bovenop de voorgevel staat een houten Zwaan als windwijzer.

Ook in gebruik geweest als Christelijke Gereformeerde Kerk (zie hieronder).<br />

== Monumentomschrijving Rijksdienst ==

In 1769 is de Evangelisch Lutherse Gemeente gesticht, doch in 1774 is het kerkgebouw gebouwd. Inwendig stuczoldering niet van XIX maar XVIII (zie gegevens uit archiefstukken en rekeningen 1778). Preekstoel waarschijnlijk renaissance. Doophek niet XVIII maar 1979 wel naar oud model gemaakt. Het enige oude deeltje is nu in de pastorie. Orgel met Hoofdwerk en Nevenwerk, in 1875 gemaakt door P. Flaes.

== Geschiedenis en afscheid. Bron: Ev. Lutherse Kerk Haarlem www.luthersekerkhaarlem.nl, 14-04-2013 ==

Afscheid van de Lutherse kerk Beverwijk 

Gods Woord Is Een Rechte Leere

Heiligheid Is De Cieraad

Van Uw Huis Eeuwiglijk

Ps. 93, Vs. 5

Deze woorden staan boven de voordeur van de Lutherse kerk te Beverwijk. Een tamelijk klein gebouw, maar met een grote zwaan op het dak als windwijzer, een prachtig orgel en een bewogen geschiedenis. En een traditie van meer dan 240 jaar Lutherse erediensten, waar nu een einde aan moet komen.

In 1769 besloten de Lutheranen in Beverwijk en omstreken om een eigen gemeente te stichten en drie jaar later werd aan de Koningstraat een voormalige herberg gekocht en omgebouwd tot kerk. De kelder, met oude plavuizen, is nog steeds aanwezig. Helaas raakte de jonge gemeente al na korte tijd door financieel wanbeheer in zo grote moeilijkheden, dat haar bezittingen in het openbaar moesten worden verkocht. De kerk ging onder de hamer, maar werd gekocht door de Amsterdamse koopman Joan Coenraad Brandt, die alles vervolgens weer terugschonk aan de gemeente. Bovendien liet hij het gebouw verfraaien met stucwerk, de preekstoel, het kerkplein en de gevelsteen, met daarop bovenstaande inscriptie. Hij schonk ook de prachtige Lutherbijbel met zilverbeslag. Een echte weldoener! Brandts portret hangt nu nog steeds in “zijn” kerk.

Veel predikanten gingen hier voor, maar de bekendste is wel Ferdinand Domela Nieuwenhuis, de grote voorvechter van het socialisme. Hij heeft ervoor gezorgd dat het huidige Flaesorgel werd aangeschaft, waarop nu nog steeds de gemeentezang wordt begeleid. Er is altijd veel gezongen en gemusiceerd in deze kerk, niet in de laatste plaats vanwege de prachtige akoestiek.

Helaas ontstonden in de twintigste eeuw nieuwe financiële problemen, waardoor het onderhoud van het gebouw werd verwaarloosd. Gelukkig werd het in 1969 op de Monumentenlijst geplaatst en daarna kon er gerestaureerd worden. De kerk kreeg verwarming en een podium en kreeg een multifunctioneel karakter. Toch lukte het de gemeente niet, mede door het teruglopende ledenaantal, om financieel het hoofd boven water te houden en zo hebben we in 1996 moeten besluiten het gebouw te verkopen aan de Stichting Oude Hollandse Kerken en te fuseren met de ELG Haarlem. Een aantal jaren werd de kerk van de Stichting gehuurd voor de erediensten, maar daar komt nu definitief een einde aan.

De “Beverwijkers” (hoewel lang niet allemaal uit Beverwijk) hebben heel veel goede herinneringen aan hun kerk. De diensten, eerst nog met veel gemeenteleden op de antieke Thonetstoeltjes en in de banken. Als de zon scheen viel het licht door de prachtige glas-in-loodramen van dominee Kok, die de Verloren Zoon en de Barmhartige Samaritaan voorstellen, aan weerszijden van de preekstoel. De Kerstvieringen, opgeluisterd door musicerende kinderen en de cantorij, met de echte kaarsen brandend in de koperen kroonluchter. De rommelmarkten om geld bijeen te brengen voor de restauratie. De wekelijkse cantorijrepetities. De kinderkerk in de consistorie. Het gezellige koffiedrinken na de dienst. De doop van veel kindjes. Maar ook de uitvaartdiensten van een aantal lieve mensen. Het typen van het gemeenteblad op wasstencils en het afdraaien op tweedehands stencilmachines ……

Voor de mensen die dat alles hebben gekend en meegemaakt is het niet gemakkelijk om te accepteren dat aan de Lutherse diensten in “hun” kerkje nu echt een einde komt. Dat je straks door de Koningstraat loopt, langs het hek, in de wetenschap dat je daar nu nooit meer naar binnen zult gaan voor de zondagse eredienst.

Laatste dienst

Zondag 30 juni zal de laatste kerkdienst in de Lutherse Kerk van Beverwijk worden gehouden. Tijdens een feestelijke dienst, die geleid zal worden door onze voorganger Sietse van Kammen, zullen we met pijn in het hart afscheid moeten nemen van de kerk aan de Koningstraat.

Vanaf de fusie van de Lutherse gemeenten Beverwijk-Velsen en Haarlem per 01.01.1997 is het aantal diensten dat daar elk jaar werd gehouden, regelmatig naar beneden toe bijgesteld. Tot we gekomen waren op een aantal van vier in 2012.

Veel Haarlemmers wisten de weg naar Beverwijk te vinden en voelden zich thuis in deze kleine en knusse kerk. Maar voor een aantal anderen vormde de afstand of de weg erheen misschien een probleem.

Van de oorspronkelijke Beverwijkers zijn ons de afgelopen jaren velen ontvallen. Voor de overgebleven drie echtparen is het een steeds grotere opgave om in Beverwijk te ‘kosteren’, hoewel we dat sinds het overlijden van onze kosteres met liefde hebben gedaan. Ook is er grote onzekerheid over de plannen die de huidige eigenaar en de plaatselijke stichting, die de exploitatie moet verzorgen, met de kerk hebben. Er wordt verder niet veel aan noodzakelijk onderhoud aan gebouw en orgel gedaan en dat maakt het gebruik voor kerkdiensten minder aantrekkelijk.

Dit alles heeft begin 2012 de kerkenraad van Haarlem-Beverwijk doen besluiten te stoppen met het houden van diensten in Beverwijk. Verstandelijke en wellicht ook verstandige overwegingen moeten het winnen van onze gevoelens. Het is niet anders.

Karel en Liesbeth ten Broecke-Oosterveen

== In de media ==
; Uit ''Reformatorisch Dagblad'', 30 september 2009.

De christelijke gereformeerde kerken van Beverwijk en Westzaan gaan vanaf zondag alle diensten gezamenlijk houden. ’s Ochtends is de dienst in Westzaan, ’s middags in Beverwijk. „Deze stap komt voort uit het steeds kleiner worden en vergrijzen van beide wijkgemeenten”, schrijft ds. R. Bikker in het christelijke gereformeerde weekblad De Wekker.

De diensten zijn „een volgende stap” in de steeds verdergaande eenwording van beide gemeenten. „Zo hopen we elkaar beter te leren kennen.”

De predikant zegt dankbaar te zijn dat op deze manier toch nog kerkdiensten belegd kunnen worden in Beverwijk en Westzaan. „We hopen dat ze tot zegen mogen zijn voor de gemeente en voor allen in onze omgeving.”

;Uit Reformatorisch Dagblad 2 september 2014

De christelijke gereformeerde kerk (cgk) Beverwijk-Westzaan houdt per 14 september haar diensten in Beverwijk in het kerkgebouw van de verenigde doopsgezinde gemeente IJmond aan de Meerstraat 62. Momenteel kerkt de gemeente in Beverwijk in het bedehuis van de evangelisch-lutherse gemeente De Wijcker Swaen, aan de Koningstraat 119. Dit pand uit 1774 is eigendom van de Stichting Oude Hollandse Kerken. De stichting voelde zich genoodzaakt een commerciële huurder voor het gebouw te zoeken, zodat de cgk op zoek moest naar een andere locatie voor haar erediensten, meldt scriba Arie Flipse. De gemeente heeft hier vanaf 1964 gekerkt en houdt er op 7 september haar laatste dienst. Flipse: „Het wordt een sobere dienst.”

==Afbeeldingen==

<gallery>
Afbeelding:Beverwijk Chr.Gereformeerde kerk.jpg|foto:B.C.Scheffers
</gallery>

* Op zoek naar meer afbeeldingen.