Brontekst bekijken van Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:Herbestemd]]
[[Categorie:Bolsward]]
[[Categorie:Gemeente Súdwest Fryslân]]
[[Categorie:Provincie Friesland]]

{{#display_map:53.06204,5.52544|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Broerekerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Ned. Hervormde Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Friesland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Súdwest Fryslân
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Bolsward
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Broereplein 10
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 8701JC
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 08757
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1281
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | geconsolideerde ruïne
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|9807}}
|}

==Geschiedenis==

Voormalige kloosterkerk, door brand verwoest 1980, nu ruïne, restauratie van de ruïne in 2006.

De Broerekerk behoorde tot een omstreeks 1270 gesticht klooster in Bolsward. In 1503 brak er een brand uit die het klooster grotendeels in de as legde, alleen de kerk bleef gespaard. Tijdens de beeldenstorm in 1572 werd de hele inboedel vernield en voorwerpen gestolen. In 1578 kwam de kerk in gereformeerde handen en werden de kloostergebouwen afgebroken.  In 1779 werd de kerk gerestaureerd. In 1829 wilden de katholieken de kerk kopen maar de gevraagde prijs was te hoog. In 1870 werden er geen diensten meer gehouden en werd het gebouw  gebruikt als tentoonstellingsruimte voor landbouwwerktuigen of opstelplaats voor de brandspuit. Rond 1900 ontstonden er plannen voor afbraak. Van 1903 tot 1907 heeft men de kerk echter grondig hersteld en weer in gebruik genomen. In 1970 werd de kerk weer overbodig.

Op 8 mei 1980 brak brand uit in de hervormde Broerekerk, van oorsprong de kerk van de Franciscaner Minderbroeders. Na de brand is geprobeerd de ruïne te consolideren en te behouden. Daar kleefden toch bezwaren aan. Ons winterse weer was niet bepaald gunstig voor de stenen van de ruïne. Voorjaar 2006 heeft de ruïne een glazen dak gekregen en is nu beschermd en kan ook voor verschillende doelen gebruikt worden. Men denkt o.a. aan een stiltecentrum. Het ontwerp van het glazen dak is van architect Jelle de Jong uit Lemmer. Vrijdag 20 oktober 2006 heeft de voorzitter van het Nationaal Restauratiefonds, Mr. Pieter van Vollenhoven, de speciale overkapping officieel geopend. (50-03/52-04/56-06)

==Kunstwerk==
41 jaar nadat een brand alle ramen van de Broerekerk in Bolsward verwoestte, heeft de ruïne een nieuw koorraam gekregen, dat oud en nieuw verbindt. Kunstenaar Daniel Nauta heeft een nieuw koorraam gemaakt dat de fantasie moet prikkelen en verbinding zoekt tussen historie en modern. Het beschilderen van een raam van 9 meter hoog was ook een flinke uitdaging. Toen in 2006 de ruïne werd voorzien van een glazen dak is ervoor gekozen de ramen dicht te maken op de voorzijde na, niet met glas-in-lood maar met doorzichtig glas. Door de corona zit een feestelijke onthulling er voorlopig nog niet in.
(Bron:Contactbrief)

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
BROEREKERK. Kerk van het 1580 verwoeste Franciscanenklooster, 1903-07 gerestaureerd. In hout gewelfde pseudobasiliek.

==In de media==
* Uit ''Nieuwsblad van het Noorden'', d.d. 9 mei 1980

Monumentale Broerekerk in Bolsward door brand verwoest

Een uitslaande brand heeft vannacht in Bolsward de monumentale Broerekerk in enkele uren veranderd in een rokende ruïne. Alleen de vier hoofdmuren bleven overeind, zij het zwaar gehavend. Het vuur werd omstreeks 11 uur ontdekt. De oorzaak is nog onbekend. Omwonenden verklaarden een knal in de kerk te hebben gehoord. De brandweerkorpsen van Sneek, Bolsward, Witmarsum, Parrega en Harlingen rukten met groot materieel uit en bestreden het vuur met drie hoogwerkers. Er waren 70 brandweerlieden in actie. Toen de brand dreigde over te slaan naar omliggende panden — de kerk staat midden in een winkelcentrum — werden de bewoners geëvacueerd. Tegen half drie kon het sein ~brand meester" worden gegeven. De schade is nog niet precies bekend. De kerk was niet meer in gebruik en behoorde tot de monumenten van Bolsward. De gotische Broerekerk werd in de dertiende eeuw gebouwd. De politie sluit de mogelijkheid van brandstichting niet uit.

* Uit ''Reformatorisch Dagblad'', 14 maart 2006.

In Bolsward is vorige week dinsdag begonnen met het aanbrengen van een glazen overkapping over de dertiende-eeuwse Broerekerk. De kerk, gebouwd door de Minnebroeders, is al ruim 25 jaar een ruïne. In 1980 werd de kerk getroffen door een brand. Het dak en een deel van het interieur werden verwoest.

Sindsdien is geprobeerd de ruïne te conserveren. Maar door weersinvloeden gaat de staat van het gebouw steeds verder achteruit. In oktober werd gestart met de restauratie. De muren worden aangepakt en er zijn maatregelen getroffen om te voorkomen dat de kerk verzakt.

Een bedrijf uit Delft heeft nu een glazen overkapping gemaakt, die in delen naar Bolsward is gebracht.

Door de restauratie en overkapping moet de kerk weer geschikt worden voor bijeenkomsten en exposities. Het project moet in september gereed zijn.

==Exterieur==
De Minnebroeders of Broerekerk, behoord hebbende tot het omstreeks 1270 gestichte en in 1580 verwoeste Franciscanen-klooster, is na verval gerestaureerd (1903-1907). De kerk is een pseudo-basiliek en karakteristiek voor de bedelordenarchitectuur. De driebeukige kerk is in 1980 verwoest door brand. De ruïne is gerestaureerd
en heeft een glazen overkapping gekregen.

==Externe links==
*[http://nl.wikipedia.org/wiki/Broerekerk_(Bolsward) De Broerekerk op Wikipedia]
*[http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Broerekerk_(Bolsward) Nog meer afbeeldingen op Wikimedia]
* {{Wikidata|Q2374013}}

==Afbeeldingen==
<gallery>
Bestand:Schilderij, interieur met orgel - Bolsward - 20358190 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE 
Bestand:Overzicht westgevel - Bolsward - 20037542 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE
Bestand:Westgevel - Bolsward - 20324445 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (1907)
Bestand:Westgevel - Bolsward - 20325642 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (1907)
Bestand:Zicht vanuit het westen - Bolsward - 20323561 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (1898)
Bestand:Zicht vanuit het zuidoosten - Bolsward - 20323540 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE |Bron:Wikimedia/RCE (1898)

Bestand:Zicht vanuit het zuidoosten tijdens restauratie - Bolsward - 20325641 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE |Bron:Wikimedia/RCE (1898)

Bestand:Zuid-gevel na de brand - Bolsward - 20037556 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE 

Afbeelding:Bolsward NH kerk.jpg|kopie oude ansicht
Afbeelding:Bolsward Minderbroederskerk.jpg
Afbeelding:Bolsward - Broerekerk.jpg|Ansichtkaart
Afbeelding:08757 Bolsward vm.Ned. Hervormde Broerekerk 1281 dbv. 1980 Broereplein 10 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (1).jpg|foto: André van Dijk, Veenendaal.
Afbeelding:08757 Bolsward vm.Ned. Hervormde Broerekerk 1281 dbv. 1980 Broereplein 10 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (2).jpg|foto: André van Dijk, Veenendaal.
Afbeelding:08757 Bolsward vm.Ned. Hervormde Broerekerk 1281 dbv. 1980 Broereplein 10 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (3).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:08757 Bolsward vm.Ned.Herv. Broerekerk 1281 dbv.1980 Broereplein 10 Fr. opname 10-05-2008 foto. Cees Verhaaf. Kesteren (2).JPG|opname 10-05-2008. Foto: Cees Verhaaf, Kesteren.
Afbeelding:08757 Bolsward vm.Ned.Herv. Broerekerk 1281 dbv.1980 Broereplein 10 Fr. opname 10-05-2008 foto. Cees Verhaaf. Kesteren.JPG|opname 10-05-2008. Foto: Cees Verhaaf, Kesteren.
Afbeelding:08757 Bolsward vm NH Broerekerk 1281 dbv. 1980 Broereplein 10 Fr. opname 2005 © Henco de Bruijn Asperen..jpg|opname 2008   © H.B.A.

</gallery>
=====Situatie in 2011=====
<gallery>
Afbeelding:Bolsward - Broerekerk.JPG
Afbeelding:Bolsward - Broerekerk-2.JPG
Afbeelding:Bolsward - Broerekerk-3.JPG
Afbeelding:Bolsward - Broerekerk-4.JPG
Afbeelding:Bolsward - Broerekerk-7.JPG
Afbeelding:Bolsward - Broerekerk-9.JPG
Afbeelding:Bolsward - Broerekerk-12.JPG
</gallery>
=====Situatie 2016=====
<gallery>
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-001.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-002.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-003.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-004.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-005.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-006.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-007.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-008.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-009.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-010.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-011.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-012.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-013.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-014.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-015.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-016.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-017.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-018.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-019.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
Bolsward, Broereplein 10 - Broerekerk-AntonvD-2017-020.jpg|Foto:Anton van Daal (2016)
</gallery>