Brontekst bekijken van Breda, Haagweg 1 - Anna

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:Herbestemd]]
[[Categorie:Breda]]
[[Categorie:Gemeente Breda]]
[[Categorie:Provincie Noord-Brabant]]
[[Categorie:Joseph Cuypers (1861 - 1949)]]


{{#display_map:51.58503,4.76311|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Anna
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rooms Katholieke Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Noord-Brabant
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Breda
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Breda
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Haagweg 1
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 4812XB
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 07175
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1905
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Joseph Cuypers (1861 - 1949). & Jan Stuyt (1868 - 1934)
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | inbouw kantoorruimten
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|10191}} (kerk); {{Rijksmonument|519006}} (pastorie)
|}


== Geschiedenis ==
[[Afbeelding:Breda H. Anna- Kerken in het Bisdom Breda-Ton van Nijnatten Buijten en Schipperheijn B.V., Drukkerij.jpg|250px|thumb|Plattegrond. Bron: Kerken in het Bisdom Breda, Auteur: Ton van Nijnatten. Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn B.V. juni 2004.]]
[[Afbeelding:Breda H. Anna 3- Kerken in het Bisdom Breda-Ton van Nijnatten Buijten en Schipperheijn B.V., Drukkerij.jpg|250px|thumb|Interieur. Bron: Kerken in het Bisdom Breda, Auteur: Ton van Nijnatten. Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn B.V. juni 2004.]]
[[Afbeelding:Breda H. Anna 2- Kerken in het Bisdom Breda-Ton van Nijnatten Buijten en Schipperheijn B.V., Drukkerij.jpg|250px|thumb|Vanuit het noordwesten. Bron: Kerken in het Bisdom Breda, Auteur: Ton van Nijnatten. Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn B.V. juni 2004.]]

Belangrijk, niet georiënteerd, groot kerkgebouw, in volgorde de vijfde nieuwe R.K. kerk in Breda sinds 1853. De kerk is in 1903 gebouwd naar een ontwerp van Joseph Cuypers (1861 - 1949) en Jan Stuyt (1868 - 1934). Rechts naast de voorgevel een prachtige kleine traptoren met uurwerk. Op de kruising een hoge neogotische dakruiter.. 

In 1997 is de kerk gesloten. Aanvankelijk zag de toekomst van de kerk er slecht uit. Een bedrijf uit Nieuwkuijk heeft de kerk gekocht en gerestaureerd. In de kerk is nu, verdeeld over vier verdiepingen, 2800 vierkante meter kantoorruimte gerealiseerd.

== Monumentomschrijving Rijksdienst == 
Uit 1905 daterende, naar ontwerp van Joseph Cuypers (1861 - 1949) en Jan Stuyt (1868 - 1934) gebouwde, in schoon metselwerk met blokken natuursteen opgetrokken, niet georiënteerde, basilicale kruiskerk onder met leien gedekte zadel-, tent- en schild- en lessenaardaken; drie traveeën lang driebeukig schip, transept met zijbeuken, koor van twee traveeën, zevenzijdig gesloten absis met tegen de oostzijde een polygonaal traptorentje en aan weerszijden een driezijdig gesloten zijkapel, waarop aansluitend aan de oostzijde een polygonaal gesloten O.L. Vrouwekapel met afzonderlijk portaal onder tentdak. Tegen de oostzijde van de hoofdingang in de noordgevel een portaal op de plaats, waar een grote toren had moeten verrijzen; tegen de westgevel van de hoofdingang een polygonaal traptorentje en een polygonaal gesloten doopkapel; tegen de westzijde van het schip een kathechismuskamer en tegen de westgevel van het transept en de tweede zijkapel de sacristie; gevels geleed door eenmaal versneden steunberen; per travee een spitsboogvenster met natuurstenen tracering; hoge, polygonale dakruiter op viering. Inwendig: wanden van rode baksteen; kruisribgewelven en stergewelf boven viering in gele IJsselsteentjes; vieringpijlers (op zwart glazend basement) geboorten van scheibogen (rustend op gepolijst grijsgroen granieten kolommen op glazend zwart basement) en consoles uitgevoerd in natuursteen; preekstoel (1928), fraai hekwerk rond O.L.Vr.-kapel met massieve Lourdesgrot; gebrandschilderde glazen (ten dele) van Frits Geuer; prachtige wandkleden (1939) in het koor. Het uitgebreide inconografische programma werd op verzoek van de bouwpastoor A. Smits van Waesbergh ontworpen door J. Kalf. Ofschoon het ontwerp van de kerk voor de bouwtijd niet bijzonder vooruitstrevend is en het exterieur van de kerk, mede door het niet uitvoeren van de grote toren, niet erg sprekend is, moet de kerk vanwege de fraaie ruimtewerking van het interieur en de nog vrijwel gave, rijke aankleding daarvan van algemeen belang wegens bijzondere oudheidkundige en kunsthistorische waarde geacht worden. Klokkenstoel met gelui bestaande uit vier klokken van Petit en Fritsen, 1936, diam. 75 cm, 55 cm, 50 cm, 44 cm, en twee klokken van Petit en Fritsen uit 1934, diam. 100 cm en 84,5 cm, en een klok van J. Sithof uit 1628.

== Pastorie, Haagweg 3 ==
====Inleiding====
PASTORIE uit 1904 van de R.K. St. Annakerk, monumentnummer 10191, naar ontwerp van Jos Cuypers en Jan Stuyt. De pastorie ligt westelijk van de kerk met de voorgevel aan de Haagweg.

====Omschrijving====

De pastorie heeft twee bouwlagen onder een met leien gedekt schilddak met plat op een rechthoekige plattegrond. Aan beide zijkanten van het huis naast de dienstingangen een tweelaagse uitbouw onder zadeldak met tuitgevel, gedeeltelijk doorlopend in het schilddak. Aan de oostkant achter het huis een uitgebouwde serre uit de bouwtijd.
De noord- of voorgevel heeft zes traveeën met links een driezijdige erker op de begane grond en balkon met balustrade. De achtergevel heeft op de verdieping vijf traveeën.
Het opgaande werk bestaat uit paarsrode handgevormde baksteen gemetseld in kruisverband met natuurstenen aanzetstenen op de hoeken en ter hoogte van de bovenlichten een dubbele gele bakstenen band. Het geheel staat op een basement met een afzaat van profielstenen. Onder de bakgoot, die gedragen wordt door gesneden gootklossen, in het fries siermetselwerk afgewisseld door gele baksteen. Muuropeningen met aanzetstenen en dorpels van natuursteen.
De pastorie heeft aan de straat drie ingangen. In de voorgevel een dubbele voordeur in rondboogportiek en jaartalsteen 1904 met opschrift: 'Frans Smits, Corisa Meeus en Josephus Smits'.
In beide zijgevels een dienstingang. Verder hebben alle vensters in het huis in de bovenlichten een kleine roedenverdeling. Op de verdieping T-vormige schuifvensters. In het dak aan de voorkant twee en aan de achterkant één dakkapel onder zadeldakje met pironbekroning. In de topgevel van de rechter zij-uitbouw een hijsdeur met hijsbalk. Aan de achtergevel een kleine klokkenstoel met luidklok.
De pastorie heeft een rijk en gaaf interieur uit de bouwtijd. In de plattegrond een kruisvormige gang, die alle buitendeuren verbindt. Eiken bordestrap. Het hang- en sluitwerk, glas-in-lood, betimmeringen rond deuren, stucplafonds en lambrizeringen met Art Nouveau kenmerken.

====Waardering====

De pastorie is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorische waarden: het is van belang als bijzondere uitdrukking van de typologische ontwikkeling van de stedelijke pastorie. Het object heeft architectuurhistorische waarden: het is van bijzonder belang voor het oeuvre van de architecten combinatie Jos Cuypers en Jan Stuyt; het is van belang wegens het bijzondere materiaalgebruik in het inwendige; het is van belang wegens de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieuronderdelen. Ensemblewaarden: het object is een essentieel onderdeel van het complex van de Annakerk, dat cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van nationaal belang is; het heeft bijzondere betekenis voor het aanzien van de stad. Gaafheid/herkenbaarheid: het object is van belang wegens de architectonische gaafheid van ex- en interieur. Zeldzaamheid: het object is als gaaf bewaarde pastorie ook in Noord-Brabant zeldzaam.

== MIP omschrijving (MIP nummer:  ZB019-001839) ==
* Naam monument: St.Annakerk
* Bouwstijl: Neo-Gotiek
* Bouwperiode: 1904 tot: 1905
* Gevels en materialen: Rode baksteen. Toepassing lichtrode baksteen in decoratie geprofileerdewangen hoofd- en zijportaal en gele baksteen in decoratieve muizentandenlijsten die gevels zij- en middenbeuk afsluiten.
* Vensters en deuren: Hoofd- en zijportaal met dubbele houten paneeldeuren. Vensters en deurpoortenspitsboogvormig. Alle vensters gevuld met glas in lood. In gevels transeptarm enhoge spitsboogvensters.
* Dak en bedekking: Zadeldak midden schip en lessenaarsdaken op zijbeuken. Daken belegd met leien.
* Constructie: Gemetselde pilaren.
* Bijgebouwen: Pastorie: Groot herenhuis, rode baksteen, onregelmatig schilddak.
* Bijzonderheden: Vrijstaand. 3-Beukig kerkgebouw met 8-kantige klokken toren (aan west-zijdefrontgevel) met houten top. Tevens aan west-zijde 8-zijdige doopkapel. Op vieringdakruiter met spits belegd met leien. Architectuur eenvoudig.

== In de media ==
; Uit ''Reformatorisch Dagblad'', 10 februari 2010.
De Annakerk aan de Haagweg in Breda heet sinds 2002 Annastede. Sindsdien zijn in de voormalige rooms-katholieke kruisbasiliek kantoren gevestigd als INOS Stichting Katholiek Onderwijs Breda.

De Annakerk werd gebouwd in 1905 en werd in 1997 aan de eredienst onttrokken. Enkele religieuze elementen zoals de biechthokjes en de preekstoel bleven behouden. Monumentenfonds Brabant is de eigenaar.

==Externe links==
* {{Wikipedia|Sint-Annakerk_(Breda)}}
* {{Wikimedia|Sint-Annakerk_(Breda)}}

==Afbeeldingen==
<gallery>
Afbeelding:07175 Breda vm. RK. Anna 1905 bg.1997 Haagweg 1 NB. opname 23-06-1980 foto. Job van Nes. Zaandam.jpg|opname JvN 23-06-1980 
Afbeelding:07175 Breda vm. RK. Anna 1905 bg.1997 Haagweg 1 NB. opname 23-06-1980 foto. Job van Nes. Zaandam (2).jpg|opname JvN 23-06-1980  
Afbeelding:07175 Breda vm.RK. Anna 1905 bg.1997 Haagweg 1 NB. foto. André van Dijk. Kerkenverzamelaar..JPG|foto. André van Dijk.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:Breda Annakerk.jpg
Bestand:P1010436 copyPastorie.jpg|Pastorie
Bestand:Breda Haagweg 1 - Anna.jpg|J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld) (2012)
Bestand:Breda Haagweg 1 - Anna (1).jpg|J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld) (2012)
</gallery>