Handelingen

De Bilt, Kerklaan 31 - H. Michaëlkerk

Uit Reliwiki

Algemene gegevens
Genootschap : Rooms Katholieke Kerk
Gemeente : De Bilt
Plaats : De Bilt
Adres : Kerklaan 31
Provincie : Utrecht
Jaar ingebruikname : 1955
Huidige bestemming: kerk
Naam kerk : Michaëlkerk
Architect : Koldewey, B.J. en H.M.
Monument-status:
Registratienummer : 03986

Geschiedenis

Interessante wederopbouwkerk.

Na sluiting van de St. Laurentiuskerk in Bilthoven is dit de centrale kerk van De Bilt en het zuiden van Bilthoven.

(Verderop in het noorden van Bilthoven bevindt zich de mooie R.K. Kerk O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand).

Gebouwomschrijving SKKN

De kerk ligt met de ingangszijde aan de Kerklaan (nr. 31) met rechts ernaast de pastorie (Kerklaan 31A). De kerk werd in 1954/55 gebouwd naar plannen van de architecten B.J. en H.M. Koldeweij. Zij ontwierpen een sobere kerk in Delftse school vormen.

Het hoge rechthoekige gebouw heeft drie beuken die alle vrijwel even hoog zijn. Aan de achterzijde wordt de kerk afgesloten door een halfronde apsis. Het opvallende ingangsportaal wordt opgesierd door drie hoge bogen. Aan de linkerzijde van de kerk bevindt zich een doopkapel en een open klokkentoren.

De kerk verving een neogotische kerk uit 1894. Deze oude kerk had een capaciteit van ca. 200 zitplaatsen. Door de gestage groei van de parochie kampte men in 1938 al met een gebrek aan ruimte. Eerst bouwde men als noodoplossing een balkon achter in de kerk, maar al snel werd ook dit te klein en besloot men om een geheel nieuwe kerk te bouwen. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werden de plannen uitgesteld. In 1953 werd door het kerkbestuur aan de architect B. Koldeweij de opdracht gegeven voor het maken van plannen voor de nieuwe kerk. De aanbesteding vond plaats op 18 december van datzelfde jaar. De laagste inschrijver was Br�ring uit Apeldoorn voor fl. 196.800. Bij het ontwerp behoorde ook een nieuwe tussenbouw tussen kerk en pastorie. In 1954 verhoogde men de bouwsom met fl. 10.500 wegens een verplichte loonkostenstijging en een stijging van de materiaalkosten. Op 13 juni 1954 legde Mgr. G. Wiegerink, deken van Utrecht, de eerste steen van de nieuwe kerk. Hij werd hierbij geassisteerd door Th. Geelen, pastoor te Roermond en rector J. Bernsen. Tijdens deze plechtigheid werd ook de gedenksteen uit de oude kerk geplaatst (onder inv. nr. 109).

Na een bouwperiode van iets langer dan een jaar werd de kerk op 23 augustus 1955 plechtig geconsacreerd door Mgr. B. Alfrink, Aartsbisschop van Utrecht. In het hoofdaltaar bevinden zich de relieken van de martelaren Vincentius en Valentinus. In 1994 werd een gedeelte van de kerk verbouwd. Het voorste gedeelte van het schip (bij de ingangspartij) werd afgescheiden van de rest van het schip door houten -verplaatsbare- schotten (zie interieurfoto's). Deze schotten zijn vervaardigd uit een aantal kerkbanken en zijn gedecoreerd met dezelfde panelen als de kerkbanken. Dit voorste deel fungeert nu als een ontmoetingsruimte/koffieruimte (zie fotonr. 3957.014)

Bij goed bezochte vieringen worden de schotten verwijderd en worden er weer kerkbanken geplaatst. In de doopkapel ten noorden van de ingang is sinds enkele jaren een dagkapel ingericht. Het doopvont staat nu opgesteld in de ontmoetingsruimte van de kerk en wordt regelmatig gebruikt.

Pastorie

De pastorie, behorend bij de oude, afgebroken, kerk werd gebouwd in 1893-1894 naar plannen van Alfred Tepe. Het is een bakstenen pand van twee verdiepingen dat uit twee bouwdelen bestaat met resp. een schild- en een zadeldak. De huidige hoofdingang ligt in de in 1955 gebouwde verbindingsgang. Op de benedenverdieping bevinden zich secretariaatsruimten en vergaderruimten. Op de eerste verdieping zijn de werkkamers en het archief. (zie fotonr. 3957.009)

Kerkhof

Achter de kerk ligt een kerkhof. Het kerkhof werd aangelegd ten tijde van de bouw van de vorige kerk. Op 22 mei 1894 vond de eerste begrafenis plaats. Het pad naar het kerkhof wordt geflankeerd door meer dan 100 jaar oude taxusbomen. Naast het gietijzeren toegangshek staat een baarhuisje uit de bouwtijd. Op het kerkhof bevindt zich een Calvarieberg met kruisbeeld. Onder het kruis bevindt zich het priestergraf van pastoor Johan G.A. Geelen. De meeste graven dateren uit de tweede helft van de twintigste eeuw. Er bevindt zich één oud smeedijzeren grafkruis. (zie fotonrs. 3957.010, 3957.011, 3957.012 en 3957.013)

Vorige kerken

Van oudsher gingen de katholieken in De Bilt ter kerke in de O.L.Vrouw ten Hemelopneming te Utrecht (Biltstraatkerk). Door de uitbreiding van de stad werd het aantal parochianen zo groot dat de toenmalige pastoor, T.S. Roes, niets liever wilde dan dat De Bilt tot een zelfstandige parochie verheven werd. Bovendien was de afstand die de verspreid wonende katholieken naar de parochiekerk hadden af te leggen vrij groot. Pastoor Roes keek dus uit naar een priester die een nieuwe parochie wilde oprichten. Hierop reageerde Henricus Machtildis Remmers, kapelaan te Zutphen. Zijn zuster, de weduwe Wilhelmina Franken, geboren Remmers, was zeer vermogend. Mevrouw Franken-Remmers deed aan de Aartsbisschop van Utrecht het voorstel om op haar kosten een kerk met pastorie te stichten in De Bilt, alsmede een som geld te storten voor onderhoud van de pastoor. De nieuwe kerk werd gebouwd naar plannen van Alfred Tepe. Hij bouwde een neogotische kerk met drie traveeën, een dubbel transept en een westtoren. De kerk bood plaats aan 200 personen. Het werk werd gegund aan G. van Rasfel jr. te Utrecht voor de som van fl. 28.501,12,-. Hoofdopzichter was dhr. J. van Kesteren. Op 26 juli 1893 werd de eerste steen gelegd door H.B. Kok. In het voorjaar 1894 was de bouw zover gevorderd dat de kerk op 1 maart door pastoor Remmers kon worden ingezegend en op 8 mei van dat jaar plechtig kon worden geconsacreerd door Mgr. P.M. Snickers, Aartsbisschop van Utrecht. De ramen en de beschildering van het priesterkoor werden ontworpen door Otto Mengelberg. De kerk bezat een gebeeldhouwde communiebank uit de tweede helft van de achttiende eeuw, gekocht op een veiling en gerestaureerd door W. Mengelberg (onder appendix nr. I). De kerk werd in 1954-55 vervangen door de huidige kerk. De nieuwe kerk werd iets verder naar achteren (richting kerkhof) opgericht. (zie fotonr. 3957.015)


Bron o.m. gedenkboekje W. Elsing 2003.

Afbeeldingen

Exterieur