Brontekst bekijken van Eindhoven, Geldropseweg 170 - Kapellen De Burgh en Glorieux

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:RK kap]]
[[Categorie:Eindhoven]]
[[Categorie:Gemeente Eindhoven]]
[[Categorie:Provincie Noord-Brabant]]

{{#display_map:51.43094,5.49797}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam object:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | De Burgh en Glorieux
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rooms Katholieke Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Noord-Brabant
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Eindhoven
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Eindhoven
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Geldropseweg 170
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 5643TP
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 1991
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Rootinck, J. (Malden)
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | kapel
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | diverse
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 00272
|-valign="top"
|}

== Geschiedenis ==
Zusters van Barmhartigheid. 
Architectonisch en landschappelijk zeer belangrijk complex, met o.a. groot landhuis en tuinhuis uit 1912 (architect Joseph Cuypers (1861 - 1949) , Rijksmonumentnrs. {{Rijksmonument|518783}} en {{Rijksmonument|518784}}). 
Op het terrein van De Burgh en Glorieux bevinden zich (tenminste) drie kapellen: 
* Kapel De Burgh, ao. 1952-1953, wederopbouw, J. Rootinck, nu in gebruik als trouwzaal van de Gemeente Eindhoven; 
* Kapel Glorieux, eind jaren 1980, modern, in gebruik voor bewoonsters en bewoners; 
* Klein Mariakapelletje, ongeveer jaren 1990, dit was openbaar toegankelijk. 

Het terrein van De Burgh en Glorieux (een mooi park) is sinds (ongeveer) 2010 niet meer openbaar toegankelijk, vermoedelijk om veiligheidsredenen.
==Kloosters in het Glorieuxpark in Eindhoven ==
 
* Tekst: Paul Huismans, BHIC, 28 maart 2014 

In 1936 kochten de Zusters van Barmhartigheid van Ronse villa De Burgh in Eindhoven. Deze was gebouwd door de familie Smits van Oyen op de plaats waar het kasteel van Stratum had gestaan. Het terrein is in de loop van de tijd uitgegroeid tot een kloosterpark. De congregatie vestigde zich in het landhuis, dat tot klooster werd ingericht met een huiskapel en ruimten voor de verpleging van psychiatrische patiënten. Het interieur is meerdere malen verbouwd. In 1953 werd een vrijstaande kapel gebouwd, die in verbinding stond met huis De Burgh. De zusters verpleegden de patiënten tot 1983, bij gebrek aan werkkrachten droegen ze de zorg toen over aan openbare instellingen. De communiteit in huize Angela, gesticht in 1965, werd opgeheven in 1980. In 1982 was het nieuwe zusterhuis en kloosterbejaardenoord Glorieux klaar. Het is gebouwd door architectenbureau Geenen-Oskam. De opzet van de gebouwen tussen het groen van een oud landgoed is typerend voor de  kloosterbejaardenoorden uit die tijd. In 1991 betrokken de Zusters van Liefde van Jezus en Maria in het Glorieuxpark hun klooster Terhaghe. In 2009 zijn 25 broeders en het Provincialaat van de Broeders van Dongen verhuisd van Dongen naar Broederhuis De poorter, dat eveneens op het terrein ligt. 
* (bron: Brabants Historisch Informatie Centrum bhic.nl)
== Gebouwomschrijving SKKN ==
De congregatie van de Zusters van Barmhartigheid werd in 1845 in Ronse in Belgie gesticht door de priester Stephanus Modestus Glorieux. Hem stond een stichting voor goede werken ('Institut des bonnes oeuvres') voor ogen: de hoofdtaak zou zijn uitoefening van de werken van barmhartigheid, i.e. zorg voor armen en misdeelden. In de praktijk betekende dit dienstbaarheid op het gebied van verpleging, ouderenzorg en onderwijs. In 1853 werden de Zusters van Barmhartigheid naar 's-Hertogenbosch gehaald voor de verpleging van psychiatrische patienten in het psychiatrisch ziekenhuis 'Reinier van Arkel' te 's-Hertogenbosch, een stichting van de Godshuizen daar ter plaatse. In Reinier van Arkel zouden de zusters tot 1982 werkzaam blijven. De zusters breidden in de jaren na 1853 hun werkzaamheden uit naar de volgende instituten:
* het Oude Mannen- en Vrouwenhuis te 's-Hertogenbosch/ Huize Leonardus (1869 - 1972) (stichting Godshuizen 's-Hertogenbosch).
* de Psychriatrische Inrichting 'Coudewater' te Rosmalen (1870 - 1985) (Maatschappij tot Verpleging van Krankzinnigen op het land/ Vereniging Coudewater).
* de Psychriatrische Inrichting 'Voorburg' te Vught (met dépendances) (1885 - 1982) (stichting Godshuizen 's-Hertogenbosch).
* het Pension voor Dames in de St. Jorisstraat te 's-Hertogenbosch/ Pension St. Jan Baptist (1895 - 1972) (eigen stichting).
* het Pension 'Sancta Maria' te Hees bij Nijmegen (1912 - 1992) (eigen stichting).
* klooster St. Ignatius te Vorstenbosch (1937 - 1982) (eigen stichting).
* klooster 'Marienhof' te Mariahout (1947 - heden) (eigen stichting).
* Huize Nazareth te Nieuw-Vossemeer (1953 - 1974) (eigen stichting).
* Bejaardenhuis Anthoniegaarde te 's-Hertogenbosch (1957 - 1992) (stichting Godshuizen 's-Hertogenbosch).
Samen met zusters uit Belgie zijn Nederlandse zusters sinds 1937 bovendien actief in de missie in Zaire. Eind 1966 vertrokken Eindhovense zusters naar Lanzendorf/ Wenen om daar de zorg voor schizofrenen te behartigen. De laatste zuster keerde in 1989 terug.

Met het oog op de nazorg voor de (vrouwelijke) psychiatrische patiënten uit Reinier van Arkel, Voorburg en Coudewater werd aan het begin van de 1930-er jaren uitgekeken naar een nieuw tehuis. Dankzij de tussenkomst van dr. G.J.B.A. Janssens, geneesheer-directeur van Voorburg, en dankzij de medewerking van Moeder Liberata Scheepers, overste van Voorburg, kon op 28 mei 1936 van mr. Norbertus Smits - Van Oyen het landgoed De Burgh aan de rand van Eindhoven door de algemene oversten van Ronse worden aangekocht. Het landgoed bestond uit een landhuis in neorenaissance-stijl en 130 hectare grond, waarvan echter slechts ca. 11 hectare werd gekocht. Huize De Burgh was in 1912 door Joseph Cuypers (1861 - 1949)  ontworpen  als landhuis voor de familie Smits- Van Oyen op de lokatie van een historische buitenplaats. Op 15 juli 1936 arriveerden de eerste zusters en vrouwelijke patiënten. Mgr. A. Diepen, bisschop van 's-Hertogenbosch, verrichtte op 29 september 1936 de inwijding. Het landhuis werd herdoopt in 'St. Jozefburgh', welke naam ca. 1980 weer werd veranderd in het historische 'De Burgh'. 
Bij het landhuis hoorden van oudsher een portierswoning en een koetshuis. De portierswoning diende van 1938 tot 1962 als huisvesting voor mannelijke patienten, die in die periode ook werden opgenomen. Zij hielpen mee in de tuin en in de boerderij, sinds 1936 gevestigd in het voormalige koetshuis. Hiermee voorzag men in het eigen levensonderhoud. Het koetshuis, dat de naam 'Witte Hoeve' kreeg, heeft tot 1965 als boerderij gefungeerd. Toen werd het ingericht tot een wasserij, die daar tot 1982 heeft bestaan. Heden ten dage wordt de grootste was extern gedaan. Van 1966 tot 1992 was de portierswoning in gebruik als provincialaat.
In 1938 verrees op het terrein een nieuw bijgebouw, dat de naam "St. Anna" kreeg. Hierin werden op de begane grond de wasserij en de bakkerij ondergebracht, terwijl op de eerste etage slaapkamers voor vrouwelijke patienten waren ingericht. Architect was Fr. Schutz, assistent-architect J.J. van Dillen uit 's-Hertogenbosch, aannemer dhr. Huybrechts uit Heeze. Tot 1965 bleef men hier bakken en wassen; in dat jaar hield men op met de eigen bakkerij en werd de wasserij naar de Witte Hoeve (het voormalige koetshuis) overgeplaatst. Nu was ook de benedenverdieping voor bewoning door patienten beschikbaar. Na een verbouwing hebben de dames er van 1965 tot 1985 gewoond. In die tijd had het gebouw de naam "Vogelenzang". In 1985 is het huis opnieuw verbouwd o.l.v. architect A.P.M. van den Bosch voor bewoning door tien zusters. Toen kreeg het de naam "Depoorter", genoemd naar Antonia Depoorter, weldoenster van de congregatie ten tijde van haar stichting door Glorieux. In 2007 is het pand afgebroken om plaats te maken voor nieuwe huisvesting voor bejaarde leden van de Broeders van O.L. Vrouw van Lourdes uit Dongen, de mannelijke tak van de congregatie, die zich in 2009 in Eindhoven gaan vestigen. 
Eind 1952 begon men met de bouw van een  nieuwe kloosterkapel naast De Burgh. Tot dan toe werd gebruik gemaakt van een huiskapel op de eerste etage. Op 30 september had de aanbesteding plaats van de nieuwe kapel. Architecten waren J.J. van Dillen en dhr. Noumans uit 's-Hertogenbosch; aannemers waren C. v.d. Braken uit Oploo en L. Wijnhoven uit Sint Antonis. Op 27 april 1953 werd de eerste steen gelegd door E. Heyrman pr., algemeen bestuurder van de congregatie van de Zusters van Barmhartigheid, en op 11 november 1953 werd de nieuwe kapel ingewijd door mgr. kanunnik deken Hezemans, geassisteerd door dezelfde E. Heyrman en door pater overste Adriaans van Tivoli. Sinds ca. 1982 is kapel ten gebruike overgedragen aan de gemeente Eindhoven.
Ongeveer naast het gebouw "De Poorter" richtte men in 1958 een houten bijgebouw op, dat nu de naam "Vogelenzang" draagt. Aanvankelijk diende het als noviciaat en provincialaat voor de in 1956 opgerichte zelfstandige Nederlandse provincie. Op 2 februari 1958 werd dit noodgebouw ingezegend door pater prior Luttikhold. Het provincialaat bleef hier gevestigd tot 1966, toen het verhuisde naar de portierswoning;  het noviciaat werd in 1963 overgeplaatst naar het moederhuis in Ronse. Daarop zijn de kamers van "Vogelenzang" vergroot om te dienen als zit- en slaapkamers voor zusters. Op het landgoed bevinden zich verder een moderne bungalow uit de periode 1975-1985, nu bewoond door twee zusters, een Mariakapelletje uit de periode 1950-1970 en een zeldzaam tuinhuis in cementrustiek, stammend uit de tweede helft van de negentiende eeuw. 
Vergrijzing onder de leden van de congregatie en de opkomst van professionele zorg door leken hebben er toe geleid, dat de zusters in de loop van de tweede helft van de twintigste eeuw hun werkzaamheden hebben moeten beeindigen en de meeste van hun huizen hebben moeten afstoten. Al voor 1960 had het bestuur van de congregatie het inzicht dat 'De Burgh' vrij moest komen voor de huisvesting van zusters en het provincialaat. Het zou niettemin nog tot 1986 duren voordat de laatste patienten verhuisden. Ook voor de oudere zusters van de congregatie in de rest van Nederland moest een structurelere oplossing komen. Tot dan toe was de zorg voor hun gedragen door Coudewater en de Godshuizen te 's-Hertogenbosch, waaronder Reinier van Arkel en Voorburg ressorteerden. Men besluit op het landgoed De Burgh een nieuw verzorgingshuis voor de zusters te bouwen. In 1981-1982 werd de bouw van Huize 'Glorieux' gerealiseerd. Architect  was A.P.M. Bosch van het architectenbureau Geenen Oskam te Eindhoven, terwijl het werk werd gegund aan aannemersbedrijf H. van Rijswijk, eveneens te Eindhoven. Op 9 april 1981 had de aanbesteding plaats; op 9 juni 1981 startte de bouw; op 12 november 1981 werd de eerste steen gelegd door de provinciale overste, zuster Adelberta Scheepers; op 1 oktober 1982 werd de nieuwbouw opgeleverd. De eerste zusters arriveerden op 11 oktober 1982 vanuit Voorburg in Huize 'Glorieux'. Tenslotte werd het huis op 14 mei 1983 ingezegend door Abt Baeten van de Norbertijnenabdij te Heeswijk. Assistentie werd verleend door E.H. Vanderstraeten, algemeen directeur van de congregatie, en pater Smit O.S.A.
Op dit moment zijn alle gebouwen op het landgoed in gebruik voor de oude dag der zusters, en vanaf 2009 ook voor die der Broeders van O.L. Vrouw van Lourdes.

== Afbeeldingen ==
<Gallery>
Afbeelding:Eindhoven St Josephburg Verschueren 1960.jpg|orgel in Kapel De Burgh, nu trouwzaal
Afbeelding:Eindhoven.Kapel De Burgh.2 april 2010.04.©JvN.jpg|Kapel De Burgh; opname 02-04-2010 ©JvN
Afbeelding:Eindhoven.Kapel Glorieux.2 april 2010.01.©JvN.jpg|Kapel Glorieux; opname 02-04-2010 ©JvN
Afbeelding:Eindhoven.Mariakapel terrein De Burgh en Glorieux.2 april 2010.01.©JvN.jpg|Mariakapelletje De Burgh en Glorieux; opname 02-04-2010 ©JvN
</Gallery>