Handelingen

Eindhoven, Ploegstraat 3 - Heilig Hart van Jezus: verschil tussen versies

Uit Reliwiki

Regel 145: Regel 145:
afbeelding:Eindhoven_rkhhartploegstraat_interieur02.JPG
afbeelding:Eindhoven_rkhhartploegstraat_interieur02.JPG
afbeelding:Eindhoven_rkhhartploegstraat_interieur03.JPG
afbeelding:Eindhoven_rkhhartploegstraat_interieur03.JPG
afbeelding:Eindhoven_rkhhartploegstraat_interieur04.jpg
afbeelding:Eindhoven_rkhhartploegstraat_interieur04.JPG
afbeelding:Eindhoven_RK_HeiligHart_interieur_01.jpg
afbeelding:Eindhoven_RK_HeiligHart_interieur_01.jpg
afbeelding:Eindhoven_RK_HeiligHart_interieur_02.jpg
afbeelding:Eindhoven_RK_HeiligHart_interieur_02.jpg

Versie van 24 sep 2012 14:45


Algemene gegevens
Genootschap : Rooms Katholieke Kerk
Gemeente : Eindhoven
Plaats : Eindhoven
Adres : Ploegstraat 3
Provincie : Noord-Brabant
Jaar ingebruikname : 1930
Huidige bestemming : kerk
Naam kerk : Heilig Hart
Architect : Bellot, Dom. P., Leur, H.C. van de
Monument-status : Rijksmonument


Beschrijvingen

Kerk en pastorie in expressionistische baksteenarchitectuur volgens de stijl van de school Bellot.

Geschiedenis

De kerk van het heilig Hart van Jezus is een kruiskerk met een driebeukig schip. Aan de rechterzijde van het front staat een zestienhoekige toren, gedekt met een zestienhoekig koperen tentdak. Het priesterkoor is vijfzijdig gesloten en heeft geen vensters. Het geheel is bedekt met rode dakpannen. In 1953-1954 is een nieuw voorportaal aangebouwd. Voorportaal is het werk van architect Jos. Bedaux uit Goirle, evenals de gewelven.

Interieur

Qua kleurgebruik sobere baksteenarchitectuur. Qua constructie rijke baksteenarchitectuur: De keperbogen die de zijbeuken overspannen en vooral het gemetselde gewelf in het priesterkoor zijn bijzonder. Samengestelde ramen met keperbogen. De gewelven in het schip en de transepten zijn niet origineel, deze zijn in 1953-1954 toegevoegd. De architect is Jos. Bedaux uit Goirle, ook het voorportaal is van zijn hand. Het interieur is aangepast volgens de nieuwe liturgische inzichten van het Tweede Vaticaans Concilie. Hiervoor is onder andere het originele hoogaltaar van zijn plaats in de koorsluiting verhuisd naar een nieuwe plaats in de viering van de kerk. De ontwerpen en uitvoering van deze aanpassing berustten in handen van architect A. Vermeulen en kerkmeester L. Gast. Op de oude plaats van het altaar staat nu een mechanisch koororgel van de firma Maarschalkerweerd. Bijzonder is ook het muurwerk wat overdwars is gemetseld voor de ramen in het schip. Alle glas-in-lood ramen zijn ontworpen door Hendrik Wiegersma.



Monumentomschrijving Rijksdienst

Inleiding

R.K. KERK. De parochiekerk van het H. Hart van Jezus met bijbehorende pastorie is gebouwd naar plannen van Dom Paul Bellot en H.C. van de Leur tussen 1929 en 1931.

In 1953 vond een verbouwing van de voorgevel plaats naar ontwerp van J.Bedaux, in het interieur zijn gewelven aangebracht. In 1966 is een nieuwe sacramentskapel naar ontwerp van architect A. Vermeulen aan de kerk toegevoegd. Rechts daarvan is recent een aanbouw naar de nieuwe pastorie gerealiseerd. Sacramentskapel en aanbouw vallen niet onder de bescherming.

Omschrijving

Kerk op kruisvormige plattegrond met smalle zijbeuken en absis met kooromgang. Ronde toren met verticale geleding tot aan de galmgaten en tandwielachtige doorsnede. Koperen puntdak.

Tegen de voorgevel bevindt zich een lager portaal, links geflankeerd door een vierkante toren onder koperen tentdak, rechts hoge ronde toren met koperen spits. Deze toren bestaat uit drie geledingen: op de begane grond een veelhoekige toren, daarboven over een groot deel van de totale hoogte met insnijdingen waardoor een stervormig profiel ontstaat. Aan de bovenzijde van dit deel is op vier zijden een wijzerplaat aangebracht. Tot slot een gedeelte met galmgaten, bekroond door een geprofileerde bakstenen lijst. Het geheel wordt bekroond door een koperen spits met smeedijzeren kruis. Tegen dit portaal is een blokvormige aanbouw (Mariakapel) onder koperen schilddak geplaatst. In de zijgevels is deze kapel van hoge dubbele deuren voorzien, erboven zijn lantaarns aangebracht. Aan de straatkant hoge glas-in-loodramen met een natuurstenen vensterbank. Tegen de zijgevels zijn drie uitspringende traveeen geplaatst, elk met een eigen zadeldak, dwars op het dak van het middenschip. Per travee zijn drie smalle ramen geplaatst. Van de dwarsbeuken is het deel dat direkt aan het middenschip grenst even hoog, het daarachter gelegen deel is lager (als het voorportaal).

Het geheel is uitgevoerd in baksteen met samengestelde zadeldaken, gedekt met rode verbeterde Hollandse pannen.

De ramen van de kerk zijn aan de bovenkant steeds keperboogvormig en gevuld met glas-in-lood.

Het interieur is uitgevoerd in schoon metselwerk waarin plaatselijk baksteenmozaieken zijn aangebracht. In de absis is polychroom metselwerk zichtbaar. De absis is voorzien van een smalle omgang. Het middenschip wordt sinds 1953 overspannen door kettingbogen evenals de doorgangen naar de zijbeuken. In de viering en absis zijn stervormige gewelven aangebracht, de doorgangen in de nevenruimten zijn bekroond met keperbogen. De vierkante pijlers tussen midden en zijschepen zijn voorzien van smalle randen in geglazuurde baksteen.

Glas-in-loodramen met bijbelse voorstellingen, zijn naar ontwerp van P.Wiegersma gemaakt in 1952 en 1958.

Tot de inventaris behoren onder andere een hoogaltaar, uitgevoerd in marmer en koper uit 1928 (Jorna?), een Theresia-altaar eveneens uit 1928 en een doopvont, uitgevoerd in hardsteen met koperen deksel (1928).

Diverse beeldengroepen zijn gemaakt door Ch. Eyck in 1940 en uit 1942 stamt een aantal muurschilderingen van zijn hand.

Waardering

De kerk is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van de katholicisme in het zuiden en is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het katholieke kerkgebouw in het interbellum. Het gebouw heeft architectuurhistorisch belang door de stijl en de detaillering in baksteen en is tevens van belang als voorbeeld in het oeuvre van de architecten Dom Bellot en Van de Leur. Het heeft ensemblewaarden vanwege de bijzondere situering, verbonden met de ontwikkeling/uitbreiding van de stad. Het is van belang vanwege de architectuurhistorische, bouwtechnische, typologische en functionele zeldzaamheid.


Cultuur Historische Waardekaart

Architect: Bellot, Dom. P., Leur, H.C. van de

Bouwperiode: 1930-1931

Gevels en Materialen: Baksteen, Kruiskerk. Absis, vijfzijdig gesloten. Ronde toren, baksteen relief.

Vensters en Deuren: Hoge, smalle ramen, glas-in-lood.

Dak en Bedekking: Samengesteld dak met opnieuw verbeterde Hollandse pannen. Spits van koper.

Bijzonderheden: 1953 interieur verbouwd, nieuwe ingangspartij door architect J. Bedaux.


Sacramentskapel

Deze Kapel van het H. Sacrament is onderdeel van de hierboven beschreven, belangrijke, R.K. H. Hart van Jezus, en is gesitueerd rechts van de eigenlijke grote kerkzaal.

Er bestaat onduidelijkheid en discussie over deze kapel:

In principe is deze kapel daarom volgens mij (JvN) geen apart object. Met deze aanbouw hebben de architecten Bellot en Van de Leur ook nooit iets te maken gehad. Zie ook hieronder. De inbouw in 1953-1954 van stenen gewelven, zoals ook hieronder genoemd, klopt wel. Maar de aanbouw/uitbreiding van de ingangspartij aan de voorgevel heeft echt op z'n vroegst in 1966, misschien 1 of hooguit 2 jaar later, plaatsgevonden, deze aanbouw heb ik (JvN) toen meermalen bewust waargenomen. Het jaartal van die verandering van de ingangspartij blijkt ook elders een hardnekkig misverstand, zelfs op de belangrijke website over Dom Bellot (daar wordt "rond 1965" genoemd). Het juiste jaartal moet te achterhalen zijn.

Zie ook de http://reliwiki.nl/index.php?title=Eindhoven%2C_Ploegstraat_1_-_HHart_van_Jezus .


Recente geschiedenis

Toren gerestaureerd 2007-2008, inclusief nieuwe koperbedekking torenspits, haan verguld en herstel klokkenstoel in toren. In 2009 dak en koperbedekking van de kleine toren gerestaureerd.

Voorgevel kerk in restauratie voorjaar 2010.

Zondag 4 november 2012 onttrekking van deze kerk aan de R.K. eredienst.


Afbeeldingen

Exterieur

Interieur

Orgels