Brontekst bekijken van Ferwert, Kerkpad 1 - Sint Martinuskerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:PKN]]
[[Categorie:NH kerkh]]
[[Categorie:Ferwert]]
[[Categorie:Gemeente Noardeast-Fryslân]]
[[Categorie:Provincie Friesland]]


{{#display_map:53.33890,5.82378|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Sint Martinuskerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Protestantse gemeente Ferwert
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Friesland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Noardeast-Fryslân
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Ferwert
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Kerkpad 1
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 9172NB
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 08930
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 14 e
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|15581}}
|}
==Geschiedenis==
De kerk was oorspronkelijk gewijd aan Martinus. De eenbeukige kerk en de toren werden gebouwd in de 15e eeuw. Rond 1525 werd de toren verhoogd en in diezelfde periode werd het koor voltooid. De kerk heeft een zadeldaktoren van drie geledingen en drie klokken. Op de zuidmuur een zonnewijzer uit 1640. De noordmuur is gesloten en bevat nog tufsteen, de zuidmuur bevat hoge gotische spitsboogvensters. Het interieur wordt gedekt door een tongewelf en in het koor bevindt zich een grafkelder. Het orgel, met pijpen van een ouder orgel van Arp Schnitger en een kas uit 1866, is gemaakt door Adema .

In de jaren 1926/1927 en 1934/1935 werd de kerk gerestaureerd naar plannen van Hendrik Hendriks Kramer. Bij deze restauratie zijn veranderingen aangebracht, die ongedaan zijn gemaakt bij herstelwerkzaamheden waarmee op 20 februari 2007 een begin werd gemaakt. Ook zijn de 14e- en 15e-eeuwse klokken gelast en aan andere luidassen gehangen. De kerk is een rijksmonument.
* (Bron:Wikipedia)

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Herv. Kerk. Grote gotische dorpskerk op door weg omgeven kerkhof, acht traveeën diep en gesloten door vijfzijdige koorsluiting: aan de westzijde zware toren uit drie geledingen bestaand en door brede nissen versierd. Aan de zuidzijde 17e eeuwse ingangsomlijsting. De kerk bezit fraaie 17e eeuwse preekstoel met achterschot en klankbord en twee koperen kaarsenarmen, doophek, overhuifde bank, aantal open banken met gesneden kuifstukjes boven de wangen, aantal gesloten banken. Klokkestoel met gelui van drie klokken, waarvan één van H. Kokenbacker, 1457, diam. 137 cm.; een van Seghebodus, 1383, diam. 113 cm. en één van een ons onbekende klokkengieter, 1426, diam. 96 cm. Op de zuidmuur van de toren een zandstenen zonnewijzer, 1640 vernieuwd 1704.

== In de media ==
* Uit ''Het Vaderland'', 5 Maart 1939.
De kerkvoogdij der Ned. Herv. gemeente te Ferwerd heeft besloten het orgel, waarvoor H.M. Koningin Wilhelmina en H.K.H. Prinses Juliana en vele anderen belangstelling hebben getoond, te restaureeren. Er zal een ander front worden geplaatst, zoodat het nieuwe orgel zal bestaan uit een z.g. hoofdorgel en rugpositief.
In verband met het plaatsen van de nieuwe fronten, zal het orgel geheel verbouwd worden. Dè verbouwing en restauratie zal staan onder leiding van den heer A.P. Oosterhoff, orgelbouwkundige te Leeuwarden.
Het orgel krijgt twee klavieren en vrij pedaal. Er komt een geheel vrijstaande en verplaatsbare speeltafel op de gaanderij. Op deze speeltafel zullen 44 registers worden aangebracht, waarvan 31 voor sprekende stemmen (w.o. slechts één transmissie) en 13 voorkoppelingen enz. Verder krijgt het 10 drukknoppen, 5 indicatoren, 2 treden (zwelkast en generaal crescendo).
Het totaal aantal pijpen zal worden uitgebreid van 1200 op 1900 pijpen. De verbouwing zal over enkele weken aanvangen terwijl men 30 September a.s. hoopt klaar te zijn.
* Uit ''Het Vaderland'', 18 Februari 1940.
In het jaar 1635 woonde te Leeuwarden de orgelbouwer Anthonij Verbeek, een Zuid-Nederlander. In een brief, die thans nog aanwezig is op de Prov. Bibliotheek van Friesland, deed hij aan „Mijn Heere Rienck van Bourmania tot Ferwert" een voorstel betreffende den bouw van een orgel. Hij kreeg waarschijnlijk de opdracht niet, immers in 1704 kochten de kerkvoogden van Irnsum van de kerkvoogden van het dorp Ferwerd „het Oud Orgel uit haar Kercke" voor de som van „een hondert vijftigh Cargls". Door het verkoopen van het orgel in 1704 had het kerkgebouw te Ferwerd een nieuw orgel noodig. Men mag aannemen, dat grietman Edsard van Burmania in 1704 in de Ferwerder kerk een orgel liet bouwen. Hij was een vermogend edelman en had in dien tijd de beschikking over veel contanten; zijn tweede vrouw, Anna Dodonea barones thoe Schwartzenberg, had nl. met haar broeder en zuster de Heerlijkheid Ameland geërfd, welke bezitting zij in 1703 hadden verkocht voor 180.000 gulden aan Prins Johan Willem Friso. Volgens Hess zou de Dultscher Arp Schnitger, die zich als orgelbouwer te Groningen gevestigd had, het orgel in de Ferwerder kerk hebben gebouwd. Het orgel is — zooals gemeld — gerestaureerd door de firma H. Spanjaard, orgelbouwer te
Amsterdam. De dispositie van het orgel bevat thans 32 sprekende stemmen. In totaal bevat net orgel 2040 pijpen. Dezer dagen zal bet orgel in een kerkdienst worden ingewijd, waarbij de Leeuwarder organist George Stam het orgel zal bespelen.

==Externe links==
[http://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Martinuskerk_(Ferwerd) De kerk op Wikipedia]

==Afbeeldingen==
====Exterieur====
<Gallery>
Bestand:Kerkferwerd3473.jpg | ca 1940 - WG
Bestand:Kerkferwerd3472.jpg | ca 1950 - WG
Afbeelding:Ferwerd - NH kerk.jpg|ansichtkaart
Afbeelding:Ferwerd NH kerk.jpg|ansichtkaart
Bestand:Ferwerd, Kerkpad 1 - St Martinus RCE.jpg|Bron RCE
Bestand:Ferwerd Herv 015.jpg
Bestand:Ferwerd Herv 016.jpg
Bestand:Ferwerd Herv 017.jpg ‎
Afbeelding:08930 Ferwerd PKN. Hervormd St. Martinus 14e Kerkpad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (1).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:08930 Ferwerd PKN. Hervormd St. Martinus 14e Kerkpad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (9).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:08930 Ferwerd PKN. Hervormd St. Martinus 14e Kerkpad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (2).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:08930 Ferwerd PKN. Hervormd St. Martinus 14e Kerkpad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (6).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:08930 Ferwerd PKN. Hervormd St. Martinus 14e Kerkpad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (3).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.
Bestand:Ferwert herv kerk 016.jpg
Bestand:Ferwert herv kerk 017.jpg
Bestand:Kerkferwerd5556.jpg | WG
Bestand:Ferwert - Hervormde kerk-021.JPG|2012
Bestand:Ferwert - Hervormde kerk-020.JPG|2012
Bestand:Ferwert - Hervormde kerk-019.JPG|2012
Bestand:Ferwert - Hervormde kerk-017.JPG|2012
Bestand:Ferwert - Hervormde kerk-015.JPG|2012
Bestand:Ferwert - Hervormde kerk-013.JPG|2012
Bestand:Ferwert - Hervormde kerk-011.JPG|2012
Bestand:Ferwert - Hervormde kerk-009.JPG|2012
Bestand:Ferwert - Hervormde kerk-007.JPG|2012
Bestand:Ferwert 03.jpg
Bestand:Ferwert 04.jpg
</Gallery>

====Interieur====
<gallery>
Afbeelding:Ferwerd - NH kerk - interieur.jpg|ansichtkaart
Bestand:Kerkferwerd3474.jpg | WG
Afbeelding:Ferwerd - NH kerk - Int.jpg
Afbeelding:Ferwerd Herv Kerk Adema 1873.jpg
Afbeelding:Ferwerd Herv Kerk Adema 1873 1983.jpg | Verschueren-orgel (1983) in een orgelkas van Adema uit 1866
Bestand:Kerkferwerd7751.jpg | WG
Bestand:Ferwerd Herv 006.jpg
Bestand:Ferwerd Herv 005.jpg
Bestand:Ferwerd Herv 007.jpg 
Bestand:Ferwerd Herv 003.jpg
Bestand:Ferwerd Herv 001.jpg 
Bestand:Ferwerd Herv 009.jpg ‎
Bestand:Ferwerd Herv 010.jpg 
Bestand:Ferwerd Herv 014.jpg
Bestand:Ferwert herv kerk 008.jpg
Bestand:Ferwert herv kerk 010.jpg
Bestand:Ferwert herv kerk 011.jpg
Bestand:Ferwert herv kerk 014.jpg
Afbeelding:08930 Ferwerd PKN. Hervormd St. Martinus 14e Kerkpad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (5).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:08930 Ferwerd PKN. Hervormd St. Martinus 14e Kerkpad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (7).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:08930 Ferwerd PKN. Hervormd St. Martinus 14e Kerkpad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (8).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:08930 Ferwerd PKN. Hervormd St. Martinus 14e Kerkpad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (11).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:08930 Ferwerd PKN. Hervormd St. Martinus 14e Kerkpad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (10).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:08930 Ferwerd PKN. Hervormd St. Martinus 14e Kerkpad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (12).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:08930 Ferwerd PKN. Hervormd St. Martinus 14e Kerkpad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (4).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.
Bestand:Ferwert 05.jpg
Bestand:Ferwert 11.jpg
</gallery>