Geldrop, Papenvoort 4 - Maria en Brigida

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Maria en Brigida
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Geldrop-Mierlo
Plaats:	Geldrop
Adres:	Papenvoort 4
Postcode:	5663AH
Sonneveld-index:	07537
Jaar ingebruikname:	1884
Architect:	Tulder, H.J. van
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 515927

Inhoud

1 Geschiedenis
2 Monumentomschrijving Rijksdienst
- 2.1 Omschrijving
- 2.2 Waardering
3 Externe links
4 Afbeeldingen
- 4.1 Exterieur
- 4.2 Interieur

Geschiedenis

In Zesgehuchten, aan de westzijde van Geldrop. Neogotische kerk met toren. Verving een kerk uit de 14e eeuw. Met name wegens het rijk versierde interieur is dit een belangrijk werk van Van Tulder.

Wat betreft de naamgeving van deze kerk is de volgende anekdote van belang: rond 1974 zijn, in één ronde, eindelijk, vele tientallen neo(gotische) kerken in heel Nederland genomineerd voor plaatsing op de (voorlopige) Rijksmonumentenlijst. In deze ronde zat ook één kerk in Geldrop, de kerk van de "H. Maria en Brigida". Er is toen enige tijd onduidelijkheid geweest over wèlke kerk in Geldrop werd genomineerd: óf deze kerk van architect Weber óf de ook heel mooie kerk in Geldrop-Zesgehuchten van architect Van Tulder. In eerste instantie dacht men dat deze nominatie de kerk in Zesgehuchten betrof, wegens de bij de voordracht genoemde naam "H. Maria en Brigida". Maar in tweede instantie bleek het toen toch echt te gaan om de kerk van Weber in Geldrop-Centrum. Om misverstanden over deze naamgevingen te voorkomen, heet sindsdien de kerk in Geldrop-Centrum "H. Brigida", en de kerk in Geldrop-Zesgehuchten "H.H. Maria en Brigida". In een latere ronde is laatstgenoemde kerk alsnog ook op de Rijksmonumentenlijst gekomen.

Zodra bij namen van R.K. kerken een dubbele H. (dus "H.H." voorkomt) betekent dit, dat een kerk naar meerdere heiligen tegelijk is benoemd, of naar een groep van heiligen, of naar een symbool (b.v. "H.H. Petrus en Paulus", "H.H. Martelaren van Gorcum", "H.H. Engelbewaarders", "H.H. Harten").

Restauratie kerktoren voorjaar-zomer 2015.

Deze kerk is in diverse opzichten vergelijkbaar met met de St. Trudokerk in Helmond-Stiphout: sober exterieur met toren, rijk gepolychromeerd interieur.

Monumentomschrijving Rijksdienst

R.K. KERK in Neo-Gotische stijl, toegewijd aan de H.H. Maria en Brigida gebouwd tussen 1879-84. Het ontwerp is van architect H.J. van Tulder. Het is een driebeukige kruiskerk met toren onder zadel- en lessenaarsdaken met leien gedekt.

Omschrijving

Het gebouw heeft een schip van vijf vakken, een dwarspand van een vak met dwergtravee en een koor van twee vakken met 5/10 sluiting en zijkapellen, opgetrokken in baksteen. De toren telt vier geledingen. De eerste bevat de hoofdingang met een portaal met zuiltjes en archivolten en in de zijgevels ingangen in ondiepe spaarvelden afgesloten met een getrapte segmenttoog. De tweede geleding heeft een driedelig raam voor de orgelgalerij en in de zijgevel driedelige blindnissen. De derde geleding heeft vijf nissen waarvan twee iets hoger. De klokkegeleding heeft driedelige galmopeningen waarboven een wijzerplaat. De spits gaat van vierkant naar achtkant over en heeft een brede bakstenen sierlijst. Overhoekse steunberen. Schip, trancept en koor zijn eenvoudig gedetailleerd, met drie en tweedelige spitsboogramen, in de lichtbeuk geflankeerd door nissen. Geprofileerde lijsten en omlijste steigergaten onder de goten. De zijbeuken hebben schermgevels met topgevels.

Inwendig is het gebouw geheel gepleisterd en overwelfd met in schoon metselwerk uitgevoerde bakstenen kruisribgewelven. De opstand is tweedelig. Geprofileerde bundelpijlers lopen over in de scheibogen en gewelfribben. Boven de scheibogen, onder de door nissen geflankeerde lichtbeukramen een geleding van vijf blindnissen. Aan de torenzijde een orgelgalerij met opengewerkte balustrade en heiligenbeelden. In de koortravee zijn de bogen gevuld met een tweedelige deels blinde arcade. De tranceptarmen hebben drie tweelichtramen met een rozetraam. De biechtstoelen hebben drie topgevels. In de koorsluiting bevinden zich tweedelige hoge ramen boven blindnissen. De kerk is geheel gepolychromeerd en bezit een rijke neogotische inventaris waarvan alleen de preekstoel verdwenen is. Deze polychromie bindt het gehele interieur samen en is uitgevoerd door P. Bockholts uit Eindhoven (tussen 1890 en 1900) met figuratieve schilderingen door A. Brouwer uit Hilversum. De muurvlakken hebben blokverbanden met horizontale lijsten en onder de plint de gebruikelijke gordijnimitaties. Op de kolonetten zig-zag en kepermotieven, in de velden boven de arcaden bladmotieven. De gewelfvelden zijn met gekleurde baksteen afgezet. De achterwanden van de zijkapellen hebben monogrammen. In het schip de geschilderde kruiswegstaties, in de kapellen het Dogma van Maria Onbevlekte Ontvangen en de H. Familie op weg naar Jerusalem. In het koor de Aanbidding der Wijzen, Johannes de Doper en het Lam Gods, Emmaus en de Ongelovige Thomas. Het hoogaltaar (1884-85) bestaat uit een hoog retabel met baldakijn in kalksteen geflankeerd door twee engelen. In de zijkapellen baldakijnaltaren van Maria Onbevlekt Ontvangen en de H. Familie (1884-90) opgetrokken in architecturale vormen door P. van der Mark uit Eindhoven. In de viering beelden van het H. Hart, Barbara, Willibrordus, Norbertus, Anna, Maria, Lucia, Leonardus, Brigida en Gregorius. Doopvont (1898). Neogotische eiken banken.

Waardering

De kerk is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in het zuiden en is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de dorpskerk in het laatste kwart van de negentiende eeuw. Het gebouw heeft architectuurhistorisch belang door de stijl en de detaillering en is van kunsthistorisch belang door de rijke detaillering en beschildering van het interieur. Het gebouw is tevens van belang als voorbeeld van het oeuvre van de architect Van Tulder. Het heeft ensemblewaarden vanwege de bijzondere situering, verbonden met de uitgroei van het kerkdorp Zesgehuchten. Het is van belang vanwege de zeldzaamheid van het polychrome interieur.

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

opname 17-03-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
Ansicht 1988
opname 17-03-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 17-03-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.

Interieur

opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 09-09-2007 foto. Edward Ippel. Hoorn.

Uit het nieuws: