Brontekst bekijken van Gouda, Lage Gouwe 134 - Evangelisch-Lutherse Kerk

[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Object]]
[[Categorie:PKNEL]]
[[Categorie:Gouda]]
[[Categorie:Gemeente Gouda]]
[[Categorie:Provincie Zuid-Holland]]

{{#display_map:52.01015,4.70711}}

{{infobox kerk 
| naam_kerk          = Sint Joostkapel of Lutherse Kerk
| genootschap        = Protestantse Kerk in Nederland
 | provincie          = Zuid-Holland
 | gemeente           = Gouda
 | plaats             = Gouda
 | adres              = Lage Gouwe 134
 | postcode           = 2801 LK
  | jaaringebruikname           = 1425 (1682 Lutherse Kerk)
 | oorspronkelijke_bestemming = R.K. kapel 
 | huidige_bestemming = Evangelisch-Lutherse kerk
 | architect          =
 | monumentstatus     = Rijksmonument {{Rijksmonument|16795}}
 | idnr               = 01885 
 }}

==Geschiedenis==
Historische middeleeuwse kapel met torentje op de voorgevel. De Sint-Joostkapel (ook Joostkapel) is sinds 1682 de Evangelisch-Lutherse Kerk op de hoek van de Lage Gouwe en de Groenendaal in Gouda. De Sint-Joostkapel dateert uit de 15e eeuw. De kapel was gewijd aan Sint Joost, de patroonheilige van de turf- en zakkendragers in Gouda. Hij werd aangeroepen als voorspraak en hulp bij aanstaande bevallingen.
Na de hervorming in 1572 werd de kapel eerst gebruikt als turfschuur en vanaf 1577 als opslagruimte voor brandemmers en ladders. In 1680 werd het gebouw, exclusief de toren met klok, door het stadsbestuur voor 400 dukatons verkocht aan de Evangelisch-Lutherse Gemeente. Zij restaureerden het gebouw en namen het in 1682 officieel als kerk in gebruik.
In de jaren 1762, 1790, 1806, 1838 en 1869 werd het kerkgebouw gerestaureerd. Tijdens de restauratie van 1838 zijn de vensters vergroot en zijn de gebrandschilderde ramen verkocht. Tijdens de restauratie van 1869 is de toren afgebroken omdat de straat voor de kerk werd verlaagd om plaats te maken voor een beweegbare brug over de Gouwe. De meest omvangrijke restauratie is die van 1957. De kerk werd nagenoeg geheel afgebroken en opnieuw opgebouwd. Aan de voorgevel toont een blind raam de plaats van de vroegere kerktoren. De nieuwe voorgevel werd bekroond met een uitspringend torentje.
Tegenwoordig wordt in de Sint-Joostkapel om de week op zondagmorgen een Evangelisch Lutherse eredienst gehouden. De Sint-Joostkapel is daarnaast te huren voor huwelijks- en uitvaartdiensten en kleine concerten.
* 2024 - De Sint-Joostkapel zal eind 2024 aan de eredienst worden onttrokken. Reden hiervan zijn de vergrijzing van de kerkelijke gemeente en gebrek aan kerkelijk ambtsdragers
* (Bron:[https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Joostkapel_(Gouda) Wikipedia])

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Voormalige Sint-Joostkapel (sinds 1681 Lutherse Kerk). ZAALKERK met driezijdige koorsluiting op de hoek van het Groenendaal. In 1838 in neo-gotische trant verbouwd; gereconstrueerd ca. 1957. Boven de westelijke gevel uitgekraagd torentje, aangebracht bij de restauratie. Houten tongewelf.
Inventaris: kansel met rijk Lod.XIV-snijwerk op het klankbord; twee koperen lezenaars; gesneden gezangborden (Lod.XIV); kroon; doophekken. Klokkenstoel met klok van A. van den Ghein, 1788, diam. 36,7 cm. 

==Orgel==
Orgel met twee manualen en pedaal, gebouwd door Maarschalkerweerd & Zn. in 1899. Later gewijzigd door Slooff.

==Externe links==

* [https://luthersekerkgouda.nl/ Website kerkelijke gemeente]
* [https://www.federatiegouda.nl/ Federatie Gouda]
* {{Wikipedia2|Sint-Joostkapel_(Gouda)}}
* {{Wikimedia|Sint-Joostkapel}}

== Afbeeldingen ==
====Exterieur====
<Gallery>
Afbeelding:1963 GoudaELK1.jpg|Ansichtkaart
Afbeelding:1963 GoudaELK2.jpg|Ansichtkaart
Afbeelding:1963 GoudaELK3.jpg|
Bestand:Kerkgouda350.jpg | Ansichtkaart 1963 - WG
afbeelding:ID_1885_-_Gouda_ELK_Hoge_Gouwe_Rol_070_(28).JPG|opname  Mei 1993 ©  Jan Sonneveld Leidschendam
Afbeelding:01885 Gouda PKN. Evang. Luth. Kerk St. Joostkapel 1681 Hoge Gouwe 134 ZH. Opname 1996 © H.J. Douwes Amsterdam.jpg|Opname  1996  ©  H.J. Douwes Amsterdam
Bestand:Gouda Evang Luth 011.jpg | Mei 2014
Bestand:Gouda, Lage Gouwe 134 - Sint Joostkapel-AntonvD-2016-001.JPG|Foto:A.E.v.Kooten, Ermelo (2016)
Bestand:Gouda, Lage Gouwe 134 - Sint Joostkapel-AntonvD-2016-002.JPG|Foto:A.E.v.Kooten, Ermelo (2016)
Bestand:Gouda, Lage Gouwe 134 - Sint Joostkapel-AntonvD-2016-003.JPG|Foto:A.E.v.Kooten, Ermelo (2016)
Afbeelding:1963 GoudaELK4.jpg|Ansichtkaart
Afbeelding:1963 GoudaELK5.jpg|
Bestand:Gouda Ev.Luth.Kerk-of St.Joostkapel-Zwaan op de torenspits 18-05-2021.jpg|Kopie van Streekarchief Midden-Holland. St.Joostkapel-Zwaan op de torenspits 18-05-2021.
Bestand:Gouda Ev.Luth.Kerk-of St.Joostkapel-De letters verwijzen naar de 95 stellingen van Luther. . Elke letter staat voor de beginletter van één stelling 09-02-2023.jpg|Kopie van Streekarchief Midden-Holland.De letters verwijzen naar de 95 stellingen van Luther. . Elke letter staat voor de beginletter van één stelling 09-02-2023. 
</gallery>

====Interieur====

<gallery>
Afbeelding:Gouda Lutherse Kerk Niehoff 1557.jpg
Bestand:Gouda Evang Luth 001.jpg
Bestand:Gouda Evang Luth 002.jpg 
Bestand:Gouda Evang Luth 003.jpg
Bestand:Gouda Evang Luth 006.jpg
Bestand:Gouda Evang Luth 007.jpg
Bestand:Gouda Evang Luth 008.jpg
Bestand:Gouda Evang Luth 010.jpg
Afbeelding:1963 GoudaELK6.jpg
Bestand:Gouda Ev.Luth.Kerk-of St.Joostkapel-Engel met bazuin 04-08-2021.jpg|Kopie van Streekarchief Midden-Holland. Engel met bazuin 04-08-2021.
Bestand:Gouda Ev.Luth.Kerk-of St.Joostkapel-Heilige beeld 23-10-2023.jpg|Kopie van Streekarchief Midden-Holland. Heilige beeld 23-10-2023.
</Gallery>