Groningen, S.S. Rosensteinlaan 23 - Oosterkerk

De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Oosterkerk
Genootschap:	Nederlandse Gereformeerde Kerk
Provincie:	Groningen
Gemeente:	Groningen
Plaats:	Groningen
Adres:	S.S. Rosensteinlaan 23
Postcode:	9713AS
Sonneveld-index:	00791
Jaar ingebruikname:	1929
Architect:	Kuiler en Drewes
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 483654

Geschiedenis

Buitengewoon belangrijke, mooie interbellumkerk.

Gebouwd als Geref. Kerk, en op 25 april 1929 in gebruik genomen. Als Geref. Kerk in gebruik tot 2002. Een in architectonisch opzicht buitengewoon belangrijke, monumentale kerk, in de stijl van de "Amsterdamse School". Het gebruik van deze kerk werd 1999-2002 in goed onderling overleg "gedeeld" door de Geref. Kerk en de Geref. Kerk Vrijgemaakt (GKV). De GKV heeft hiertoe in ca. 1999 de elders genoemde twee nieuwere kerken afgestoten:

1. Mirtekerk (architectonisch van vrijwel geen belang, gesloopt); 2. De Kandelaar (architectonisch qua situering wel van enig belang, in gebruik bij ander kerkgenootschap).

Sinds 2002 is de Oosterkerk kerk uitsluitend in gebruik bij de GKV. De gemeenteleden van de lokale Geref. Kerk zijn toen overgegaan naar de PKN-gemeente Nieuwe Kerk in Groningen. De kerk met 1116 zitplaatsen werd gebouwd door architect Drewes, die er een monumentaal gebouw van maakte. Op 1 juni 2002 zijn de Gereformeerde kerken van Groningen-Noord en -Zuid herenigd tot één Gereformeerde Stadskerk. Ook heeft een 'Structuurrapport' aangeraden de Oosterkerk geheel te verkopen. Op 23 juni 2002 is de laatste Gereformeerde kerkdienst gehouden. De vrijgemaakten blijven de kerk vooralsnog gebruiken. (48-02)

1929 Gereformeerde Kerk
1999 Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt.
2023 Nederlandse Gereformeerde Kerk

Monumentomschrijving Rijksdienst

KERK, stedebouwkundig fraai gesitueerd op de hoek van de S.S. Rosensteinlaan en de Thomassen à Thuessinklaan aan de hoofdtoegang van de in de jaren twintig en dertig gerealiseerde Oosterparkwijk, gebouwd in 1927-1929 als gereformeerde kerk met aangebouwde pastorie en kosterwoning in opdracht van de kerkeraad naar ontwerp van de Groninger architecten Kuiler en Drewes in een door de architectuur van de Amsterdamse School geïnspireerde bouwstijl. De aanbouw met vergaderlokaal uit 1958 aan de zijde van de Thomassen à Thuessinklaan valt buiten de bescherming. Het orgel uit 1939, gemaakt door de Fa. Valckx en Van Kouteren, heeft geen monumentale waarde. In 1990 zijn de waardevolle glas-in-loodramen gerestaureerd. Het gebouw is thans nog als kerk in gebruik.

Omschrijving

Het uit geelgrijze baksteen op een veelhoekige plattegrond opgetrokken kerkgebouw bestaat uit een samenstel van een drietal kappen met steile zadeldaken, belegd met zwart geglazuurde Hollandse pannen. Op het snijpunt van de drie kappen staat een spitse, torenachtige dakruiter, bekleed met leien en ter hoogte van de insnoeringen gemarkeerd met zinken elementen. Aan de straatzijde heeft het gebouw twee zelfstandige puntgevels die in de rooilijn zijn geplaatst. Hiertussen bevindt zich de overhoeks geplaatste voorgevel met de hoofdingang. Tussen voor- en zijgevels staan massieve, afgestompte torens met smalle galmgaten en bolvormige, met zink afgedekte bekroningen. Alle gevels hebben grote, paraboolvormige ramen die door twee muurdammen in drieën zijn gedeeld. De ramen zijn ingevuld met kleurig glas-in-lood uit de bouwtijd en hebben onderdorpels van geglazuurde lekdorpelsteen. De hoofdingang bestaat uit een dubbele blankhouten deur in een portiek, geflankeerd door halfronde borstweringen die reiken tot halverwege de hoogte van de gevel. Tussen de borstweringen boven de ingang een terugliggend balkon met gebogen bakstenen borstwering en houten vlaggestok. Aan weerszijden in de borstweringen reeksen kleine vierkante glas-in-loodramen. Inwendig heeft de ruimte een centraal karakter, overdekt door een in het zicht gelaten houten bekapping. De lampen met een vormgeving in de stijl van de Amsterdamse School dateren uit de bouwtijd.

Waardering

Kerk met aangebouwde pastorie en kosterswoning, opmerkelijk gesitueerd en vormgegeven in een bouwstijl, die geïnspireerd is door de architectuur van de Amsterdamse school naar ontwerp van de Groninger architecten Kuiler & Drewes, van algemeen belang uit stedebouwkundig, cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt, vanwege de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur, vanwege de plaats die het gebouw inneemt in het werk van de architecten en vanwege zijn opmerkelijke stedebouwkundige situering.

In de media

Uit SIKKOM.NL, 2018

“De Oosterkerk wordt sinds december 2017 op drie zaterdagen per maand gebruikt voor samenkomsten van Eritrese vluchtelingen uit de drie noordelijke provincies. De Eritrees Orthodoxe kerk is veel eerder ontstaan dan onze kerken en kent een hele oude traditie met rituelen welke ook in de Oosterkerk in praktijk worden gebracht. Ook voor de doop, kinderen moeten binnen 40 dagen na geboorte worden gedoopt, geldt een uitgebreid ritueel door onderdompeling. Deze samenkomsten zijn voor hen tevens een gelegenheid om elkaar te ontmoeten. Veel Eritrese vluchtelingen zijn jonge mensen uit vaak grote gezinnen die zij hebben achtergelaten. Hun kerkgemeenschap is enigszins, maar een heel belangrijke, compensatie voor het gemis van de sterke familiebanden. In onze geïndividualiseerde maatschappij vinden zij in de Oosterkerk weer iets terug van hun eigen manier van samenleven, welke zo anders is dan de onze. Zij zijn erg blij en dankbaar dat de Oosterkerk hun de ruimte biedt voor de samenkomsten.”