Handelingen

Hansweert, Dijkstraat 12 - Hervormde Kerk

Uit Reliwiki

De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Hervormde Kerk
Genootschap: PKN Ned. Hervormd
Provincie: Zeeland
Gemeente: Reimerswaal
Plaats: Hansweert
Adres: Dijkstraat 12
Postcode: 4417BA
Inventarisatienummer: 06501
Jaar ingebruikname: 1911
Architect: na te gaan
Huidige bestemming: buiten gebruik
Monument status: geen

Geschiedenis

Neoromaanse kerk met torentje. Interieur gemoderniseerd.

  • 2019 - De Protestantse kerk aan de Dijkstraat in Hansweert is verkocht. Het gebouw is door de protestantse gemeente Hansweert – Schore verkocht aan een inwoner van het dorp. De nieuwe eigenaar wil er appartementen in bouwen. Het exterieur blijft echter intact. Vanwege het steeds kleiner wordend aantal kerkgangers werd enkele jaren terug besloten één van de kerken te verkopen. Zowel de kerk van Schore als die van Hansweert werd te koop gezet. De kerk die als eerste een koper zou vinden zou van de hand worden gedaan. Vorig jaar juli leek dat ook te gaan gebeuren. De kerk van Schore was verkocht, maar een paar weken later trok de koper zich terug. Nu de kerk van Hansweert is verkocht wordt er voortaan gekerkt in Schore. Af en toe ook in Hansweert samen met de katholieken, in de katholieke kerk. De kerk aan de Dijkstraat blijft nog tot eind september in gebruik. Dan wordt afscheid genomen van een kerk en een tijdperk.

Geschiedenis; bron: pknhansweert-schore.nl

De situatie in Hansweert veranderde ingrijpend met de aanleg van het Kanaal door Zuid-Beveland en de bouw van de sluizen. Sinds 1866 was het kanaal in bedrijf. De grote werken en de veelheid aan activiteiten trokken veel nieuwe bewoners. Er kwam in 1868 een rooms-katholieke parochie Hansweert tot stand. In 1878 richtte een groepje protestanten een Vereniging tot Evangelisatie op. Algauw telde men een vijfentwintig leden. De evangelisten die de wat woelige bevolking geestelijke bijstand boden, behoorden tot de Nederlandsch-Evangelisch-Protestantsche Vereeniging te Den Haag.

Eén van hen was A. Veldhuizen, die omstreeks 1884 arriveerde. Hij kon gebruik maken van een evangelisatielokaal aan de Lange Geer, vlak bij de sluizen. Later bouwde men hier de dokterswoning. De evangelist ging boven het lokaal wonen. Hij preekte twee keer op zondag.

De kerk moest al snel worden vergroot, zodat er een tweehonderdvijftig tot driehonderd mensen in konden. In april 1887 werd evangelist Veldhuizen uit de landelijke vereniging gezet, omdat hij naar oordeel van het verenigingsbestuur teveel met de Oud-Gereformeerden optrok. In het evangelisatielokaal kwamen zowel hervormden, gereformeerden als oud-gereformeerden bijeen om te luisteren naar de prediking van de evangelist. Zijn evangelisatiewerk in Hansweert zette hij niettemin voort. Nu zijn tractement vanuit Den Haag wegviel, moest hij zich zien te redden met een kleine bijdrage en vrijwillige giften. Veldhuizen overleed in 1895.   Na de dood van Veldhuizen in 1895 waren D. van Dam van 1901 tot 1906 en in 1918 en 1919 en T.C. Tijssen van 1908 tot 1912 werkzaam als evangelist. Bij vacatures traden de predikanten van de Hervormde Gemeenten van Kruiningen, Yerseke, Schore en Waarde als voorzitter van de vereniging op. Het bestuur van de Vereniging tot Evangelisatie te Hansweert, die vanaf 1899 ook wel de Vrije Gereformeerde Vereniging heette, en vanaf 1901 de Evangelisatie te Hansweert, schreef op 13 juli 1910 aan de kerkenraad van de Hervormde Gemeente in Kruiningen dat het bestuur zich onvoorwaardelijk stelde onder de kerkenraad te Kruiningen. Sinds 1912 bestond het bestuur van de vereniging uit de kerkenraad van Kruiningen en een regelingscommissie van vijf lidmaten van de Hervormde Gemeente die tevens lid waren van de vereniging in Hansweert.

In 1909 werd besloten een nieuwe kerk met pastorie te bouwen. Aan de Nieuwe Kerkstraat, tegenwoordig de Merwedestraat genaamd, werd daarvoor een perceel bouwgrond aangekocht van herbergier J. van Acker. In 1910 werd begonnen met de kerkbouw door aannemers J.J. en A. le Clerq te Kruiningen. De kosten van de kerkbouw bedroegen tienduizend gulden en werden enerzijds gefinancierd door een geldlening van vijfduizend gulden, anderzijds door financiële bijdragen van naburige hervormde gemeenten. Het oude evangelisatielokaal werd verkocht. De kerk aan de Merwedestraat werd in 1965 gerestaureerd. Het classicaal bestuur van de Hervormde Kerk in Goes erkende op 26 maart 1919 de zelfstandige Hervormde gemeente te Hansweert. De eigendommen van de vereniging gingen op de nieuwe gemeente over.

In 1988 werden de onderhandelingen gestart met de Hervormde Gemeente Schore en Vlake om tot een gecombineerde gemeente te komen. Als gezamenlijk pastoraal medewerker werd de heer Bergwerff aangesteld. De beide kerkenraden vergaderden al gezamenlijk vanaf 1984. De hervormde gemeenten werden te klein om nog langer zelfstandig te blijven en uiteindelijk vormen beide gemeenten vanaf 1995 de hervormde gemeente Hansweert-Schore. De archieven van de beide hervormde gemeenten werden in bewaring gegeven bij het Gemeentearchief Kapelle.

Orgel

De kerk heeft een pijporgel op de galerij boven de ingang

Zie ook : website http://www.orgelsinzeeland.nl, Archief P. Sevestre

Historische gegevens

De bouwer van orgelkas en binnenwerk is J.C. Sanders & Zoon in 1922.

Vermoedelijk is jaren ’1950 het front van het orgel vervangen door onbekend bouwer.

Diverse dispositiewijzigingen uitgevoerd: De Bourdon 16’ en Aeoline 8’ van het manuaal verwijderd, toevoeging van een Quint 2 2/3’ en een Cornet. De Woudfluit 2’ vervangen door een Blokfluit 2’.

Technische gegevens

Het orgel heeft de volgende klavieren: één manuaal, pedaal met eigen registers.

De dispositie is als volgt: Manuaal: Prestant 8’, Holpijp 8’, Viola di Gamba 8’, Voix Celeste 8’, Octaaf 4’, Open Fluit 4’, Quint 3’, Blokfluit 2’, Cornet IV sterk disc., Basson-Hobo 8’ Pedaal: Bourdon 16’ Werktuiglijke registers: Superoctaafkoppel, Koppel Pedaal-Manuaal, Tremulant

Plaats klaviatuur / speeltafel: linkerzijde kas; Manuaalomvang: C-g’’’; Pedaalomvang: C-f’; Windladensysteem: kegelladen; Toetstractuur: elektro-pneumatisch; Registertractuur: elektro-pneumatisch; Stemtoonhoogte: a1 = 440 Hz Stemmingssysteem (Temperatuur): Evenredig zwevend

[INVCOZZL]

In de media

Uit Omroep Zeeland 18 maart 2014

De kerkgebouwen van Hansweert en Schore staan te koop omdat er te weinig mensen de kerkdiensten bezoeken. Beiden zijn eigendom van de Protestantse gemeente. Eén van de twee kerkgebouwen wordt daadwerkelijk verkocht.

Links

Afbeeldingen