Haren, Rijksstraatweg 188 - Nicolaaskerk
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Dorpskerk |
Genootschap: | PKN Hervormde Gemeente Haren-Onnen |
Provincie: | Groningen |
Gemeente: | Groningen |
Plaats: | Haren |
Adres: | Rijksstraatweg 188 |
Postcode: | 9752AD |
Inventarisatienummer: | 00889 |
Jaar ingebruikname: | 13e |
Architect: | |
Huidige bestemming: | hervormde kerk |
Monument status: | Rijksmonument 20272; (kerk); 20273 (toren) |
Geschiedenis
Historische dorpskerk met toren. Oorspronkelijk gewijd aan St. Nicolaas. Officiële naam nu Dorpskerk
Het schip is het oudste gedeelte van de Dorpskerk en dateert uit het laatst van de twaalfde eeuw. Het koor, lager en smaller dan het schip, is iets lager gebouwd. Het schip heeft aan weerszijden vijf ramen, twee kleine en drie grote. Oorspronkelijk waren alle ramen van klein formaat. Zes ramen zijn later vergroot om meer licht in de kerk te brengen. De fraaie toren kreeg zijn huidige vorm in 1914, toen bouwmeester C.H. Peters dit bouwwerk tot zijn oorspronkelijke vorm terugbracht. In de kerk staat fraai oud meubilair. De preekstoel dateert uit 1725. Op de panelen afbeeldingen van de evangelisten Mattéus, Markus, Lukas en Johannes. Op de kansel staat een zandloper in een houder van koper op een koperen arm. Onder de kansel liggen twee grafzerken waarvan de oudste dateert uit 1616 en de andere uit 1720. Verder staan er oude herenbanken in de kerk. Eén bank herinnert via ingesneden familiewapens waarschijnlijk aan het huwelijk van Scato Gockinga, toenmalig burgemeester van de Stad Groningen, met Richardina Ludolphi in het jaar 1706.
Monumentomschrijving Rijksdienst
Kerk
Hervormde kerk op ommuurd kerkhof. De kerk bestaat uit een eenbeukig schip en een overwelfd rechtgesloten koor, waarvan de sluitwand drie gedichte vensters heeft en nissen in de top. In de kerk preekstoel met trap en klankbord, koperen zandloperhouder en kaarsenhouder en kapstokbord; doophek, alles 18e eeuws. Drie overhuifde herenbanken. Een bank met gezwenkt achterschot, alle overige banken met knoppen en paneelwerk. Orgelbalustrade en orgel uit 1770, gemaakt door A.A. Hinsz. Enige 17e en 18e eeuwse zerken.
Toren
Toren der hervormde kerk. Zware onversneden opgaande toren sedert een restauratie in 1914 van een hoge spits voorzien, opgaand van vier topgevels. In de toren een overwelfde kapelruimte. In de toren een klok uit 1698.
Orgel
Het orgel in de Dorpskerk is al oud. Rond 1660 is het, met gebruik van ouder materiaal, gebouwd door Andreas Anthony de Mare. Verschillende orgelbouwers hebben hierna aan het orgel gewerkt. Bekend zijn Johannes Helmman in 1675, Albertus Hinsz nam acht registers van dit orgel op in zijn orgel van 1770, verschillende orgelmakers in de 19de en de 20ste eeuw, waaronder Willem van Leeuwen in 1957. In 2001 zijn de Gebr. Reil te Heerde aan het werk gegaan. Er is gepoogd het orgel terug te brengen naar de situatie van 1770. Op 30 augustus 2002 is het gerestaureerde orgel in gebruik genomen. Toen ook verscheen, als publicatie nummer 27 van de Stichting Groningen Orgelland, "Het Hinsz-orgel in de Dorpskerk van Haren". (48-02/49-03)