Heikant, Julianastraat 16 - Theresia van het Kind Jezus
Uit Reliwiki
| Algemene gegevens | |
|---|---|
| Naam kerk: | Theresia van het Kind Jezus |
| Genootschap: | Rooms Katholieke Kerk |
| Provincie: | Zeeland |
| Gemeente: | Hulst |
| Plaats: | Heikant |
| Adres: | Julianastraat 16 |
| Postcode: | 4566AG |
| Sonneveld-index: | 06511 |
| Jaar ingebruikname: | 1930 |
| Architect: | Sturm, F.B. |
| Huidige bestemming: | kerk |
| Monument status: | Rijksmonument 509687 |
Geschiedenis
Belangrijke interbellumkerk met toren in expressionistische vormen.
De parochiekerk van Heikant bevindt zich in het dorp, aan de noordzijde van de doorgaande weg van St. Jansteen naar Koewacht. Het gebouw is ontworpen door F.B. Sturm uit Roosendaal en is gebouwd in 1930-1931, toen het dorp een zelfstandige parochie kreeg. De kerk staat bekend als het Theresia-heiligdom en staat tegenwoordig op de monumentenlijst. Het gebouw heeft een stenen gewelf zonder pilaren. Links van de hoofdingang bevindt zich de doopkapel, rechts de Theresiakapel. Deze is ingericht met een beeld van de heilige, een altaar, een reliekzuiltje en bidstoelen. Aan weerszijden van het altaar aan de muur zijn diverse plaquettes met dankbetuigingen voor verhoringen bevestigd; sommige vermelden een datum uit de jaren dertig of vijftig. De inrichting van de kapel is geschonken door de congregatie van de H. Familie uit Hulst. (Bron:Meertens instituut)
- 2023 - Nog in gebruik
Monumentomschrijving Rijksdienst
Noordwest-zuidoost georiënteerde eenbeukige kruiskerk naar ontwerp van F.B. Sturm gebouwd in 1930-1931. Op de oosthoek van de voorgevel geplaatste toren. Het koor bezit een viervlaks sluiting. Aan weerszijden van de voorgevel zijn kapellen aangebouwd. Op de zuidelijke hoek naast het koor bevindt zich de sacristie, op de noordelijke hoek naast het koor bevindt zich een hulpsacristie. Het uitwendig in vrij sobere Interbellum-architectuur met Art Déco invloeden vormgegeven gebouw, bezit in het interieur een bijzondere, ambachtelijk hoogstaande bakstenen constructie en een opvallende harmonie in bouwvorm en decoratie.
Omschrijving
Kerk en aanbouwen zijn geheel opgetrokken uit bruinige baksteen. De voet van het gevelmetselwerk is als plint geaccentueerd door horizontale, verspringende bakstenen banden. De langsgevels worden afgesloten door overstekende gootlijsten op klossen. De muurvlakken, binnen- en buitenhoeken van de gevels zijn voorzien van sterk hellende steunberen. De kerkramen zijn alle in paraboolvorm vormgegeven en voorzien van glas-in-lood. De voorgevel aan de zuidoostzijde is als grote topgevel uitgevoerd, voorzien van een centraal geplaatste, topgevelvormige entree-uitbouw waarin, in een licht parabolische vorm, de dubbele entreedeur met glas-in-lood bovenlicht is opgenomen. Voor de entree een gebogen natuurstenen trap. Op de begane grond zijn aan weerszijden van de entree en in de gevels van de toren reeksen smalle, rechthoekige glas-in-lood, vensters geplaatst. Boven de entreeparij bevindt zich in de topgevel een groot driedelig parabolisch raam met gemetselde dammen. De toren op vierkante plattegrond bezit in alle gevelvlakken een verticale lijst op kraagstenen, aan de bovenzijde afgesloten door een balkonachtige, gegolfde gemetselde uitkraging waarachter zich een gevelopening bevindt. Het bovenste deel van de toren bestaat uit een opbouw van vier horizontale betonbanden met centraal daarin geplaatste wijzerplaten. De wijzerplaten zijn in gekleurd tegelwerk uitgevoerd en tonen het bouwjaar. De toren wordt afgesloten door een ver overkragende dakvoet waarop een uitzwenkende, met leien gedekte spits met kruis en haan als bekroning. Tegen de noordwestelijke gevel is een gedeelte van de Theresiakapel uitgebouwd met vijf gevelvlakken waarvan twee vlakken met smalle ramen, net als in de aangrenzende voet van de toren. De uitbouw is voorzien van een schilddak met leien.
De noordoostelijke zijgevel van de kerk is twee traveeën breed tot het transept. De traveeën worden gescheiden door steunberen, per travee twee vensters. In de zuidoostelijke zijgevel van het transept bevinden zich twee vensters, in de kopgevel van het transept één groot venster als in de voorgevel van de kerk. Onder dit venster een plat gedekte uitbouw waarvan de gevels worden afgesloten door bruinige geglazuurde afdekpannen. De, tegen de blinde noordwestelijke gevel van het transept gebouwde, hulpsacristie is eveneens plat gedekt en de gevel is van afdekpannen voorzien. In de noordwestelijke gevel drie getraliede glas-in-lood ramen.
De zijgevel van het koor is blind. Van de vier vlakken van de koorsluiting zijn de middelste twee blind, in de overige elk één raam. De zuidwestelijke zijde van de kerk is zoals de tegenoverliggende zijde uitgevoerd. De sacristie is echter beduidend groter en bezit een groep van twee respectievelijk vijf getraliede vensters in de noordwestelijke gevel met daarboven een dakkapel in het schilddak en een groep van vier getraliede vensters in de zuidwestelijke gevel. Op de zuidwestelijke hoek, nabij de voorgevel eveneens een uitbouw t.b.v. de doopkapel.
De kerk is voorzien van een schilddak in kruisvorm met een kleine vieringtoren welke in vorm verwant is aan de hoofdtoren, bekroond door een metalen kruis. Op enkele dakvlakken zijn kleine driehoekige dakkapellen ter verlichting van de kap geplaatst. De koorsluiting is voorzien van een viervlaks schilddak. De dakvlakken zijn gedekt met bruin-groenige, verglaasde, holle pannen; torens en kapellen zijn gedekt met leien.
Bijzonder interieur in Interbellum-architectuur. Het wordt gedomineerd door de grote, volledig gemetselde paraboolgewelven uit geel-bruine baksteen waarvan de aanzet zich op vloerniveau bevindt. De gewelfribben bezitten accenten in zwarte steen, de wanden een fries in zwarte steen.
Tegen de wanden is een op pleisterwerk geschilderde kruiswegstatie aangebracht. In de kopgevels van het transept zijn uitgebouwde biechtstoelen aanwezig, elk voorzien van drie parabolische doorgangen. Op de noordwest hoek in de viering is een geheel geïntegreerde, gemetselde preekstoel aanwezig. In een nis in de aangrenzende transeptgevel bevindt zich een Maria-altaar, in het oostelijke transept een Jozef-altaar. Het koor wordt aan de voorzijde begrensd door gemetselde communiebanken.
De vloer van het koor is belegd met kleine, meerkleurige motieftegels. Het altaar is geplaatst op een marmeren voetstuk met traptreden. Boven de entree bevindt zich de zangtribune met gemetselde balustrade. De gangpaden in de kerk zijn belegd met rode plavuizen en onder de zitplaatsen zijn houten vloervelden aanwezig.
Alle deuren in de kerk zijn in paraboolvorm uitgevoerd voorzien van een kruisdecoratie. Uit de bouwtijd dateren de stilistisch bijbehorende koperen godslamp en de centrale verlichtingskroon.
Vanuit het koor is de geheel in stijl ingerichte en afgewerkte sacristie met misdienaarsverblijf aan de ene zijde, en de hulpsacristie aan de andere zijde, bereikbaar.
De kapconstructie is vanuit de opgang naar de zangtribune bereikbaar en bezit spanten, opgebouwd uit houten vakwerkliggers.
Waardering
Kerk van belang vanwege cultuurhistorische waarden en architectuurhistorische waarden als één der weinige en bovendien gave voorbeelden van deze bouwtrant; met name het interieur is van belang uit oogpunt van bijzondere en consequente constructie en vormgeving.
Kapellen groep
Groep van zeven kapellen of statiën, gelegen ten noord-oosten van de kerk en samen een processiegang voor St. Theresia vormend. De processiegang dateert uit 1934.
De kapellen zijn uit metselwerk opgetrokken en bestaan uit een achterwand met een betonnen afdekking waarop een betonnen kruis is geplaatst. Tegen de achterwand is een reliëf aangebracht. Vóór de achterwand staan op de linker en rechter hoek schuin naar binnen gericht muurdammen welke met een soort borstwering aan de achterwand zijn verbonden. Over de muurdammen is een pergola-achtig element aangebracht.
De processiegang is van belang als karakteristiek onderdeel van het complex en als uitdrukking van het belang van dit kerkcomplex voor de regio.
In de media
- Uit BN De Stem 28 april 2014
HULST - Acht kerken van de Oost-Zeeuws-Vlaamse parochie H. Maria Sterre der Zee sluiten volgend jaar juli de deuren voor eucharistievieringen. Die kerken staan in de kernen Koewacht, Graauw, Heikant, Sint Jansteen, Stoppeldijk, Lamswaarde, Nieuw-Namen en Terhole. De Basiliek in Hulst en de kerk in Kloosterzande blijven open voor de erediensten. De kerken in Boschkapelle, Clinge en Hengstdijk krijgen de status van kapel.
Externe links
- De kerk op Wikipedia
- Meer afbeeldingen op WikiMedia
- Meer afbeeldingen op Kerkfotografie Nederland
- Website kerkelijke gemeente
Afbeeldingen
ansichtkaart 1962
2009
2009
2009
Portaal. (2009)
2009
Wijzerplaat (2009)
Kapel op de begane grond van de toren. 2009)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)